Ομιλία του βουλευτή Μεσσηνίας του ΠΑΣΟΚ κ. Δημήτρη Κουσελά κατά τη συζήτηση, στη διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, του σ.ν. «Περί ιδρύσεως Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (6-7-2010).

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πιστεύω ότι ο Υπουργός επιχειρηματολόγησε επαρκώς για τη σκοπιμότητα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Αποτελεί πλέον κοινό μυστικό ότι στο τραπεζικό σύστημα της χώρα μας ασκούνται μία σειρά από σημαντικές πιέσεις. Αυτές σχετίζονται αφ’ ενός με την κρίση του δημόσιου χρέους, που έχει περάσει, μέσω των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου και των ομολόγων, στο τραπεζικό σύστημα, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα προβλήματα ρευστότητας και το κόστος του χρήματος, γιατί επηρεάζουν την πιστωτική διαβάθμιση των τραπεζών.  Αφετέρου, σχετίζονται με την παρατηρούμενη και την πιθανή περαιτέρω αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, λόγω των πιέσεων που ασκούνται στο εισόδημα του έλληνα πολίτη, αλλά και της αβεβαιότητας που διακατέχει τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά στη χώρα μας.

Είναι επίσης γνωστό ότι το 2009 οι τράπεζες έκαναν εκτεταμένες προβλέψεις της τάξης των 4,5 δις ευρώ για επισφάλειες και κάνουν ακόμη περισσότερες για το 2010, οι οποίες αναπόφευκτα πιέζουν και την κερδοφορία και την κεφαλαιακή τους επάρκεια, που ωστόσο σε μέσα επίπεδα παραμένει υψηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Επειδή όμως η κρίση είναι σε εξέλιξη, το ίδιο και οι πιέσεις που ασκούνται στο τραπεζικό σύστημα, αυτοί οι υγιείς κατά τα άλλα μέσοι όροι μπορούν να κρύβουν αρνητικές εξελίξεις σε μεμονωμένες τράπεζες.

Αυτές, λοιπόν, τις αρνητικές εξελίξεις θέλει να προλάβει και να αποτρέψει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, όπως εξήγησε ο Υπουργός, ως ένα δίχτυ ασφαλείας. Οι διαφαινόμενες παρεμβάσεις του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας είναι πιθανό να δρομολογήσουν σημαντικές διαδικασίες αναμόρφωσης του τραπεζικού τοπίου στη χώρα, είτε  μέσα από το συγκεκριμένο Ταμείο, είτε ως προσπάθεια των Τραπεζών να αποφύγουν την ένταξη στον έλεγχό του. Είναι, λοιπόν, πιθανό να έχουμε αμυντικές ή επιθετικές εξαγορές, συγχωνεύσεις, περαιτέρω ιδιωτικοποιήσεις στον συγκεκριμένο κλάδο. Αυτό άλλωστε έδειξε και μια πρόσφατη μελέτη του Οικονομικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος.

Καλό θα ήταν λοιπόν, κ. Υπουργέ, να είχαμε μια ξεκάθαρη εικόνα της θέσης της Κυβέρνησης και της Τράπεζας Ελλάδος που θα αναλάβει τα ηνία της Επιτροπής του Ταμείου αυτού, απέναντι σ’ όλα αυτά και απέναντι σε μια άλλη κοινωνικά κρίσιμη παράμετρο,  εκείνη της προστασίας της απασχόλησης στον Τραπεζικό κλάδο.

Γιατί είναι γνωστό ότι οι εξαγορές και κυρίως οι συγχωνεύσεις ασκούν σοβαρότατες πιέσεις στη απασχόληση. Προσωπικά έζησα τέτοιες καταστάσεις για πολλά χρόνια, όταν έγιναν πάνω από 30 εξαγορές και συγχωνεύσεις στον τραπεζικό χώρο και είδα τις πιέσεις που ασκήθηκαν, τις αντιμετωπίσαμε βέβαια με επιτυχία, δεν είχαμε ούτε έναν απολυμένο, αλλά ήταν πολύ διαφορετικές οι συνθήκες.

Είναι λοιπόν απαραίτητο να μπει στην ατζέντα του ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας η παράμετρος της προστασίας της απασχόλησης, εφόσον μάλιστα για την κεφαλαιακή στήριξη των τραπεζών χρησιμοποιούνται χρήματα τα οποία θα κληθεί με τον άλφα ή βήτα τρόπο να πληρώσει ο ελληνικός λαός. Δεν θα ήθελα να δω Τράπεζες υπό τη στήριξη και την καθοδήγηση του Ταμείου, να εξυγιαίνονται σε βάρος της απασχόλησης και του ανθρώπινου παράγοντα. Αυτό είναι ένα σημείο που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στο άρθρο 6, εκεί που αναφέρεται στο επιχειρησιακό σχέδιο της εντασσόμενης Τράπεζας και σε πιθανές συγχωνεύσεις, απορροφήσεις κ.τ.λ.

Θα πρότεινα, λοιπόν, για να γίνω περισσότερο συγκεκριμένος, να υπάρχει και ένα κοινωνικό σχέδιο για τη διασφάλιση της απασχόλησης και την εναλλακτική απορρόφηση τυχόν πλεονάζοντος προσωπικού, γιατί η πείρα δείχνει πως τέτοιες διαδικασίες είναι ιδιαίτερα επώδυνες.

Η δεύτερη παρατήρηση αφορά στο άρθρο 10 παρ. 4, όπου τίθεται ως ανώτατο όριο αμοιβών στα μέλη της ανώτατης διοίκησης και των ανώτατων διευθυντικών στελεχών για τις Τράπεζες που θα υπαχθούν στο Ταμείο, το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό της αμοιβής του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, με κατάργηση, που είναι αυτονόητη, των bonus κ.τ.λ..

Εκτιμώ πως αυτό το πλαφόν, υπό τις σημερινές συνθήκες,  είναι πάρα πολύ υψηλό και θα πρέπει να διαφοροποιηθεί ανάλογα με το μέγεθος και την κατάσταση της εντασσόμενης τράπεζας. Δεν μπορώ δηλαδή να διανοηθώ μια Τράπεζα να προσφεύγει στο συγκεκριμένο Ταμείο επειδή έχει προβλήματα και η Διοίκησή της να αμείβεται όσο αμείβεται ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος.

Σε σχέση με αυτήν την παρατήρηση, μία ακόμη. Για όσες Τράπεζες υπαχθούν αναγκαστικά στο Ταμείο και αποδειχθεί ότι μείωσαν την κεφαλαιακή τους βάση εξαιτίας ριψοκίνδυνων χρηματοπιστωτικών επιλογών, για να υπηρετηθούν βραχυπρόθεσμες βλέψεις των ανώτατων στελεχών τους ή ότι ανέλαβαν ρίσκα για να εξυπηρετήσουν δικές τους σκοπιμότητες, είναι αδιανόητο, κ. Υπουργέ, το κράτος να στηρίξει αυτές τις Τράπεζες, χωρίς να αναζητηθούν ευθύνες γι’ αυτούς που τις οδήγησαν σ’ αυτά τα αποτελέσματα και να κληθούν και οι ίδιοι να βάλουν το χέρι στην τσέπη.

Κλείνοντας, να σημειώσω πως πέρα από αυτό το καθώς φαίνεται αναγκαίο δίχτυ ασφαλείας για το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα, παραμένει ανοικτό ένα μεγάλο και κρίσιμο για την ανάπτυξη θέμα, που αφορά στη διοχέτευση ρευστότητας στην οικονομία, στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις. Πιστεύω ότι ήδη έγιναν σημαντικά βήματα να περιοριστούν  επισφάλειες και να υπάρξουν ρυθμίσεις για τα δάνεια των αγροτών, των επαγγελματιών των επιχειρήσεων. Ήδη προχωράμε και με την αναγκαία ρύθμιση για τα νοικοκυριά που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν και στις υποχρεώσεις τους. Όμως, έχουμε ακόμη δρόμο για να ανοίξουν ξανά και σωστά οι στρόφιγγες χρηματοδότησης από τις τράπεζες, που τόσο τις έχει ανάγκη ο επιχειρηματικός και ο παραγωγικός κόσμος, αλλά και τα δοκιμαζόμενα νοικοκυριά. Ελπίζω το Ταμείο να επιταχύνει αυτές τις εξελίξεις. Ευχαριστώ.