Ομιλία του βουλευτή Μεσσηνίας του ΠΑΣΟΚ κ. Δημήτρη Κουσελά, κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής στο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων «Δομή, λειτουργία, διασφάλιση της ποιότητας των σπουδών και διεθνοποίηση των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων»

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η ευρύτατη πλειοψηφία με την οποία ψηφίστηκε το παρόν νομοσχέδιο επί της αρχής δείχνει ότι επιτέλους τα πολιτικά κόμματα άρχισαν να αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερη υπευθυνότητα, αλλά και ωριμότητα τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα μας. Ελπίζω αυτή η στάση να συνεχιστεί, να επαναληφθεί και στο επόμενο, πολύ σοβαρό νομοσχέδιο που αφορά τη φορολογία και θα έρθει μέσα στο Σεπτέμβριο.

Πραγματικά, κυρία Υπουργέ, το πολιτικό επιτελείο του Υπουργείου σας είναι άξιο συγχαρητηρίων και για τη διαδικασία, αλλά και για τους χειρισμούς που έκανε, προκειμένου να φθάσουμε σ’ αυτή την ευρύτατη συναίνεση.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η χώρα μας, όπως και κάθε χώρα που επιζητά να έχει μια θέση στην παραγωγή, να έχει ρόλο και λόγο στις διεθνείς εξελίξεις, έχει σήμερα ανάγκη από δημόσια, σύγχρονα εκπαιδευτικά ιδρύματα που να υπηρετούν την κοινωνία, αλλά και την προοπτική της.

Έχει ανάγκη από ανώτατα ιδρύματα ανταγωνιστικά, εξωστρεφή, σε λειτουργική επαφή με την αγορά, που να υπηρετούν την παραγωγή της σύγχρονης γνώσης, αλλά και της καινοτομίας, από ιδρύματα στα οποία έχουν θέση η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, οι πολιτικοί προβληματισμοί και οι πολιτικές θέσεις, αλλά όχι ο κομματισμός, οι μικροπολιτικές σκοπιμότητες και η εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων.

Προσπάθειες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, που υπάρχουν στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα έχουν γίνει μέχρι σήμερα αρκετές στο παρελθόν και ιδιαίτερα το 1982. Όμως νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται μια τόσο ριζική αλλαγή των δομών και του τρόπου διοίκησης και λειτουργίας των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Μια τόσο μεγάλη και σημαντική μεταρρύθμιση από αυτές που βέβαια το τελευταίο χρονικό διάστημα, έχουν γίνει αρκετές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για να ξεπεραστεί το πρόβλημα των εκατοντάδων χιλιάδων ανενεργών φοιτητών, τα προβλήματα επιλογής και διανομής συγγραμμάτων, παρωχημένες οργανωτικές δομές και λειτουργίες που ανήκουν στο παρελθόν, συντεχνιακά στεγανά και μια σειρά άλλα προβλήματα.

Παράλληλα εισάγονται σημαντικές διευκολύνσεις για τους φοιτητές ιδίως για τους εργαζόμενους φοιτητές όπως λόγου χάρη, άτοκα φοιτητικά δάνεια, ανταποδοτικές υποτροφίες, δομές φοιτητικής μέριμνας και υποστήριξης στις σπουδές, παρέχεται πλήρης ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όσους δεν έχουν και νοσοκομειακή κάλυψη, ο θεσμός του συνηγόρου του φοιτητή, άλλα και διεύρυνση των δυνατοτήτων επιλογής των μαθημάτων, ειδικές διευκολύνσεις στα άτομα με αναπηρία και αντιμετωπίζονται μια σειρά από άλλα ζητήματα σε θετική κατεύθυνση.

Μια τέτοια ριζική αλλαγή με σημαντική παράλληλα απλούστευση της δαιδαλώδους νομοθεσίας, που υπήρχε μέχρι σήμερα, είναι επόμενο να προκαλεί αντιστάσεις, αντιθέσεις, διαφωνίες ή επιμέρους ερωτηματικά. Σε καμιά τομή τέτοιας έκτασης δεν θα ήταν δυνατό είτε να προβλεφθούν είτε να λυθούν όλα τα ζητήματα. Γι’ αυτό είναι θετικό ότι, η κυρία Υπουργός, προχώρησε ήδη σε σημαντικό αριθμό βελτιώσεων αποσαφηνίσεων και αλλαγών στο αρχικό κείμενο του σχεδίου νόμου, ιδιαίτερα για το πολυσυζητημένο θέμα της σύνθεσης του Συμβουλίου κάθε Ιδρύματος, με σαφή πλειοψηφία πλέον, των ενδοπανεπιστημιακών παραγόντων, στη διατήρηση του Τμήματος σαν βασικής εκπαιδευτικής μονάδας, αλλά και στις ουσιώδεις ακαδημαϊκές αρμοδιότητες της Συγκλήτου. Σε αλλαγές που πιστεύω ότι σε τελευταία ανάλυση ενισχύουν το συνταγματικά κατοχυρωμένο αυτοδιοίκητο των πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων, αλλά ταυτόχρονα συνέβαλλαν αποφασιστικά προκειμένου να υπάρξει η συναίνεση, στην οποία αναφέρθηκα.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να θέσω υπόψη σας, κυρία Υπουργέ, κάποιες προτάσεις του προέδρου του ΤΕΙ Μεσσηνίας επί ορισμένων επιμέρους άρθρων του σχεδίου νόμου, προκειμένου να ληφθούν υπόψη για τις αλλαγές και βελτιώσεις επί των αντίστοιχων άρθρων.

Θέλω εδώ σήμερα να τονίσω ότι τόσο το ΤΕΙ Καλαμάτας, όσο και το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου που έχει Σχολή στην Καλαμάτα, επιτελούν ένα πολύ σημαντικό έργο, ένα έργο που έχει αναγνωριστεί και έχει καταξιωθεί στη συνείδηση της τοπικής κοινωνίας. Οι παρατηρήσεις αυτές αφορούν κατ’ αρχήν στην αναγκαία κατά τη γνώμη μου παροχή και στα ΤΕΙ, της δυνατότητας να παρέχουν ολοκληρωμένες και ισότιμες μεταπτυχιακές σπουδές μέχρι και Τρίτου Κύκλου, μέχρι το διδακτορικό δηλαδή υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις στα επιστημονικά πεδία που καλύπτουν. Αναφέρομαι στο άρθρο 39.

Δεύτερον, στην ανάγκη απάλειψης από το σχέδιο νόμου κάθε διατύπωσης, που θα μπορούσε να δημιουργήσει αρνητική διάκριση σε βάρος των ΤΕΙ, αμφισβητώντας το ρόλο τους σαν ισότιμη συνιστώσα της σύγχρονης Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

Και θέλω να πω εδώ ότι είναι θετική στην κατεύθυνση αυτή η αλλαγή που ήδη έγινε με το άρθρο 42 για τις ερευνητικές συνεργασίες όπου ξεκαθαρίζεται ότι αυτές θα αφορούν και τα ΤΕΙ.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η χώρα μας όπως ειπώθηκε είναι πέμπτη στην κατάταξη του ΟΟΣΑ σε δαπάνες για τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα σαν ποσοστό του ΑΕΠ, αλλά είναι εικοστή τέταρτη ως προς την απόδοση αυτών των δαπανών. Σήμερα όμως, που οι πόροι, τα χρήματα του ελληνικού λαού, δεν περισσεύουν, σε αυτά τα πλαίσια η σύνδεση της χρηματοδότησης με την αξιολόγηση και την κοινωνική λογοδοσία των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, είναι ένα πολύ βασικό εργαλείο.

Είναι ένα εργαλείο στο οποίο κανένας δεν μπορεί να έχει αντίρρηση, αρκεί να γίνει με διαφανείς και αξιόπιστες διαδικασίες.

Επίσης, δεν νοείται να στεκόμαστε αμυντικά, κατά τη γνώμη μου, στο αναγκαίο ξεπέρασμα των χρόνιων παθογενειών στο αναγκαίο άνοιγμα της ανώτατης εκπαίδευσης στο διεθνή χώρο, όχι με τη γνωστή αιμορραγία της μετανάστευσης διδασκόντων και αποφοίτων μας στο εξωτερικό, αλλά με μια συγκροτημένη αμφίδρομη ανταλλαγή γνώσεων επιστημονικού δυναμικού, οργανωτικής πείρας, έρευνας πάνω από όλα, αλλά και βέλτιστων εκπαιδευτικών πρακτικών που υπάρχουν σε άλλες χώρες του εξωτερικού.

Έτσι μόνο θα αποκτήσουμε ιδρύματα αντάξια των προσδοκιών και των αναγκών της χώρας. Έτσι και μόνο έτσι τα χρήματα που καταβάλλει ο ελληνικός λαός, η ελληνική οικογένεια, θα πιάσουν πραγματικά τόπο.

Τέλος, να σημειώσω ότι ο νόμος αυτός παρέχει ένα σαφές αλλά όχι ασφυκτικό πλαίσιο διαμόρφωσης των Οργανισμών στα επιμέρους Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. ανάλογα με τις ανάγκες τους. Στην ουσία, ενισχύει την αυτοδιοίκησή τους διευρύνοντας, όπως είπα, την αναγκαία εκπαιδευτική και κοινωνική τους λογοδοσία και αυτό –και ολοκληρώνω, κύριε Πρόεδρε- είναι επίσης σημαντικό γιατί το κάθε ανώτατο ίδρυμα έχει τη δυνατότητα και την ευθύνη να θέσει τις δικές του προτεραιότητες για να κερδίσει το στοίχημα της ποιότητας και της αναγνώρισης, ένα στοίχημα που δεν είναι μόνο στοίχημα του ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος. Είναι και δικό μας. Είναι ένα στοίχημα εθνικό, κοινωνικό, είναι ένα αναπτυξιακό στοίχημα.

Ευχαριστώ, κύριοι συνάδελφοι, για την προσοχή σας.