Δημήτρης Κουσελάς Δημήτρης Κουσελάς

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

Άρθρα / Ομιλίες / Συνεντεύξεις

ΘΕΜΑ [Συνέντευξη] ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΥΣΕΛΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΘΑΡΡΟΣ» ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ ΑΝΤΩΝΗ ΠΕΤΡΟΓΙΑΝΝΗ
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 15/6/2011

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: «Αίμα και δάκρυα», «φοροεισπρακτικός 4ετής εφιάλτης», «η λιτότητα του… αιώνα». Πρόκειται για ένα απάνθισμα των πρωτοσέλιδων τίτλων που είδαν το φως της δημοσιότητας την επόμενη ημέρα των ανακοινώσεων του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος της κυβέρνησης, από εφημερίδες που δε διάκεινται «εχθρικά» στην κυβέρνηση. Θα ήθελα το σχόλιό σας για τα παραπάνω.

Δ.ΚΟΥΣΕΛΑΣ: Οι εποχές που μπορούσαμε να καλύπτουμε τις όποιες δημοσιονομικές μας ανάγκες με εύκολα και ανεξέλεγκτα δανεικά, έχουν παρέλθει, χωρίς επιστροφή.
H Κυβέρνηση, η χώρα και όλοι οι πολίτες δίνουμε μία κρίσιμη μάχη κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Μία μάχη για τη χρηματοδότηση και τη διάσωση της χώρας, που για να κερδηθεί δεν υπάρχουν δωρεάν λύσεις.
 Δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές που να «γεννήσουν» αυτόματα τα έσοδα που χρειάζεται η χώρα για να ορθοποδήσει, να λειτουργήσει ομαλά το Κράτος, να παρέχονται αναγκαία δημόσια αγαθά και υπηρεσίες στους πολίτες, να πληρώνονται μισθοί και συντάξεις, να υποστηρίζονται οι άνεργοι κλπ. Αυτό δεν μπορεί να γίνει δίχως απώλειες και θυσίες από όλους, εκτός βέβαια από εκείνους, που πραγματικά πρέπει να εξαιρεθούν. 

Το 2010, όπως γνωρίζετε, η ύφεση ήταν μεγαλύτερη του αναμενόμενου. Οι επιστροφές και οι σημαντικές ελαφρύνσεις στα εισοδήματα μέχρι 40.000 ευρώ- για τις οποίες ελάχιστα έγινε λόγος- ήταν αυξημένες. Οι συμψηφισμοί και οι τμηματικές καταβολές ΦΠΑ, που διευκόλυναν επαγγελματίες και επιχειρήσεις, μας στέρησαν έσοδα, ενω η αφετηρία του ελλείμματος του 2009 και του 2010 ήταν ήδη διευρυμένη και η απόσταση που έπρεπε να καλύψουμε αρκετά μεγαλύτερη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια σημαντική υστέρηση εσόδων, που έπρεπε να καλυφθεί. Υπήρξαν, τέλος, αναμενόμενα έσοδα της τάξης των 800 εκ. ευρώ, από επέκταση συμβάσεων παραχώρησης, εκχώρηση δικαιωμάτων κ.λπ., που δεν αναγνωρίζονται από τη Eurostat ως τέτοια και έπρεπε και αυτά να αναπληρωθούν.

Πέραν των αναγκαίων διορθώσεων στα έσοδα του 2011, τα φορολογικά μέτρα του Μεσοπρόθεσμου, που διασφαλίζουν την πορεία των εσόδων μέχρι το 2015 και θα εξειδικευθούν με τον αντίστοιχο εκτελεστικό νόμο, είναι ανάγκη επιβίωσης για τη χώρα. Στόχος μας είναι τα αναγκαία έσοδα να αντληθούν όσο το δυνατόν πιο δίκαια, αναλογικά με το εισόδημα, την περιουσία, τις πραγματικές δυνατότητες του καθενός και όχι, όπως ισοπεδωτικά λέγεται, από «μισθωτούς-συνταξιούχους-ελεύθερους επαγγελματίες», ανεξαρτήτως κριτηρίων, περιουσίας ή εισοδήματος.

Δεν έχουμε καμιά εμμονή στο να βάζουμε φόρους. Αντίθετα, όσο προχωρά η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, τόσο θα μπορούμε να πάμε σε μειώσεις των φόρων, είναι άλλωστε και αυτό προς εξέταση, από τον Σεπτέμβριο και μετά. Ακόμα, όμως, και οι πιο αποτελεσματικές χώρες της Ευρώπης έκαναν τουλάχιστο μια διετία για να έχουν σημαντικό αποτέλεσμα στη σύλληψη της φοροδιαφυγής, ξεκινώντας μάλιστα από πολύ καλύτερη κατάσταση μηχανοργάνωσης, μηχανισμών, θεσμικού πλαισίου και γενικότερης νοοτροπίας. 

Δεν είναι, άλλωστε, σωστό να μπαίνουν στο ίδιο τσουβάλι της «φοροεπιδρομής» η έκτακτη κλιμακωτή εισφορά –που στόχος μας είναι να μη βαρύνει τα χαμηλά εισοδήματα, αλλά και να αποτρέψει μια πολύ πιο επώδυνη μείωση του αφορολόγητου των 12.000 ευρώ - με την αναγκαία αναπροσαρμογή των τεκμηρίων, για να πληρώσουν επιτέλους φόρο, με αντικειμενικά κριτήρια και κάποιοι εύποροι ελεύθεροι επαγγελματίες, που μέχρι σήμερα δήλωναν «φτωχότεροι των φτωχών». Ούτε σημαίνει, νομίζω, «αίμα και δάκρυα» το να περιορισθούν ή να καταργηθούν για τα υψηλά εισοδήματα κάποιες φοροαπαλλαγές, που μέχρι σήμερα λειτουργούσαν εξίσου για πλούσιους και φτωχούς, δηλαδή άδικα.

Αντίθετα, «μέσα στο σωρό» της παρουσίασης των μέτρων, νομίζω ότι υποβαθμίζονται η αναβολή της αύξησης των αντικειμενικών αξιών, η επανεξέταση της εξίσωσης του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, η σχεδιαζόμενη επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, η αναγκαία εισφορά αλληλεγγύης για να στηρίξουμε πιο αποτελεσματικά τους ανέργους. Υποβαθμίζεται το γεγονός ότι το μεγαλύτερο βάρος της πρόσθετης επιβάρυνσης μέχρι το 2015, καλούνται να το σηκώσουν τα υψηλότερα εισοδήματα, οι κάτοχοι αυτοκινήτων μεγάλου κυβισμού, πολυτελών ακινήτων με πισίνες,  σκαφών αναψυχής κ.λπ. 

Γι αυτό πιστεύω πως τα πρωτοσέλιδα, στα οποία αναφέρεστε, δραματοποιούν επιλεκτικά τα μέτρα, αντί για τις πραγματικά κρίσιμες συνθήκες, που μας υποχρεώνουν να τα πάρουμε.


ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Οι περισσότεροι οικονομικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι δεκατρείς μήνες μετά την υπογραφή του Μνημονίου, αντί για διέξοδο, οι πολίτες βλέπουν την οικονομία να βυθίζεται στην ύφεση, δημιουργώντας οικονομικά και κοινωνικά ερείπια. Την ελπίδα έχει αντικαταστήσει η απόγνωση, που μεταλλάσσεται σε οργή. Γιατί η κυβέρνηση επιμένει σε μια συνταγή που, αντί να βελτιώνει την υγεία του… ασθενούς, τον σπρώχνει όλο και περισσότερο στο… θάνατο;

Δ.ΚΟΥΣΕΛΑΣ:  Καταλαβαίνω απόλυτα την αγανάκτηση, τις θυσίες και τα προβλήματα των συμπολιτών μας. Μεγάλωσα, εργάστηκα και σπούδασα μέσα σε φτώχεια και στερήσεις, θα ήμουν λοιπόν ο τελευταίος που θα τα αγνοούσε. Δυστυχώς, η φούσκα της «θωρακισμένης οικονομίας», μιας ανάπτυξης με δανεικά βασισμένης σε μια προβληματική παραγωγική βάση, έσκασε μέσα στην κρίση και αυτό έχει αναπόφευκτα συνέπειες –και μάλιστα άνισες- στο βιοτικό επίπεδο όλων. Θα λεγε κανείς πως η οικονομία «ξεφούσκωσε» φέρνοντας στο προσκήνιο όλα μαζί τα σωρευμένα της αδιέξοδα. Τώρα, λοιπόν, δεν γίνεται να πατήσουμε ένα κουμπί και να γυρίσουμε σ αυτά που είχαμε πριν, δίχως να στερηθούμε και να κοπιάσουμε, χωρίς να προχωρήσουμε στις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές που αναβάλλαμε χρόνια, τις οποίες σήμερα προωθούμε υπό αντίξοες συνθήκες και σε ασφυκτικά χρονικά περιθώρια.

Ωστόσο,  πιστεύω, πως τα πραγματικά οικονομικά και κοινωνικά ερείπια θα τα βλέπαμε αν δεν είχαμε κάνει τίποτα, αν όντως αφήναμε τη χώρα να πτωχεύσει. Αυτή ήταν, είναι και παραμένει η “άλλη επιλογή”.

Αυτά που ζούμε σήμερα, είναι κυρίως αποτέλεσμα μιας σοβαρότατης παγκόσμιας, ευρωπαϊκής αλλά και μιας πολύπλευρης εγχώριας κρίσης, που σοβούσε εδω και χρόνια και πολύ λιγότερο των σημερινών «συνταγών», αυτών καθεαυτών. Όμως, τίποτα από αυτά δεν συγκρίνεται με τη γενικευμένη απαξίωση και κατάρρευση των εισοδημάτων, της οικονομίας και της απασχόλησης σε περίπτωση πτώχευσης. Αν από πέρυσι δεν προσφεύγαμε στον Μηχανισμό Στήριξης και αφήναμε τη χώρα να πτωχεύσει, ούτε καν θα μας απασχολούσαν αυτά που συζητάμε σήμερα. Θα ήταν, τολμώ να πω, πολυτέλεια, μια και θα είχαμε να αντιμετωπίσουμε πολύ χειρότερα, χωρίς καν προοπτική ανάκαμψης και δημοσιονομικής εξισορρόπησης από το 2012 και μετά, όπως αντίθετα προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο.


Επομένως, η “συνταγή”, μπορεί να μην είναι πανάκεια, μπορεί να πέφτει έξω σε κάποιες προβλέψεις και να χρειάζεται διορθώσεις, που εκ των υστέρων γίνονται, αλλά είναι σήμερα η μόνη προσφερόμενη εναλλακτική, που μας δίνει μια ευκαιρία ανασύνταξης και το χρόνο να προετοιμάσουμε –όχι χωρίς θυσίες και κόστος- καλύτερες προοπτικές για τη χώρα. Και αυτό κάνουμε, όσο κι αν υπάρχει μια τάση να μηδενίζονται αυτά που σε ελάχιστο χρόνο καταφέραμε, με τη βοήθεια και τις θυσίες των πολιτών. Οσοι πιστεύουν πως “κάναμε μια τρύπα στο νερό”, ας μας πουν, τι πραγματικές προοπτικές παρέχει η “εύκολη λύση” να τ αφήσουμε όλα ως έχουν, εκτός από το να χαϊδεύει τα αυτιά όσων βλέπουν το τυρί της “ακαριαίας λύσης”, αλλά δεν ξέρουν τίποτα –ή δεν θέλουν να ακούσουν-για τη... φάκα των μακρόχρονων και οδυνηρών συνεπειών της;    

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επίσης, σημειώνουν ότι η κυβέρνηση επιμένει στην παράλογη και άδικη αύξηση φόρων, γεγονός που αποδεικνύει πως δεν αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει σήμερα στη χώρα. Η ανικανότητά της να πατάξει την πραγματική φοροδιαφυγή, σε συνδυασμό με την άρνησή της να κόψει πραγματικά τη σπατάλη στο Δημόσιο, οδηγούν πάλι στην εύκολη λύση των νέων φόρων. Έτσι, όμως, τιμωρούνται εκ νέου οι μισθωτοί και όσοι δε φοροδιαφεύγουν, ενώ συμπιέζεται το δυναμικό κομμάτι της ελληνικής οικονομίας. Διαφωνείτε;

Και βέβαια διαφωνώ. Οπως ξέρετε έχω πολλές φορές καταφερθεί κατά της de facto επιβάρυνσης των συνεπών φορολογούμενων, για να ευημερούν οι φοροφυγάδες. Αυτός ήταν ο κανόνας, σε μια χώρα που μέχρι πρότινος η φοροδιαφυγή θεωρείτο «μαγκιά» και έμενε, στην πράξη, ατιμώρητη, συχνά με την ανοχή της κοινωνίας και σε βάρος των συνεπών. Δεν μπορεί, όμως, κανείς να περιμένει θαύματα μέσα σε λίγους μήνες, εκεί που, όπως ήδη είπα, άλλες χώρες θέλουν χρόνια για να αρχίσουν να έχουν αποτέλεσμα.

Έπρεπε, κατά πρώτο, να κλείσουμε τρύπες του θεσμικού πλαισίου, που επέτρεπαν στους φοροφυγάδες να μένουν για 7-10 χρόνια ατιμώρητοι από τη στιγμή που εντοπίζονταν, βεβαιώνονταν τα πρόστιμα μέχρι να δικαστούν, να καταδικαστούν και τελικά να πληρώσουν. Να στήσουμε –όχι χωρίς προβλήματα - τη μηχανογράφηση του Taxis, για να έχουμε άμεσες διασταυρώσεις, διασφαλίζοντας για πρώτη φορά πρόσβαση ακόμα και σε φοροφυγάδες-καταθέτες του εξωτερικού. Να αντιμετωπίσουμε τη γραφειοκρατία, τις ελλείψεις και τις χρόνιες αγκυλώσεις των  φοροελεγκτικών και εισπρακτικών μηχανισμών, που αφέθηκαν να διαλυθούν τα προηγούμενα χρόνια. Να ξαναβάλουμε μπροστά τους ελέγχους, να μειώσουμε τον σημαντικό χρόνο που μεσολαβούσε ανάμεσα στη βεβαίωση και στην είσπραξη των οφειλόμενων φόρων. Να σχεδιάσουμε και να στηρίξουμε τις παρεμβάσεις μας, με ένα ολοκληρωμένο σχέδιο καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.

Δεν λέω πως δεν υπήρξαν αδυναμίες και προβλήματα, ειδικά σε μια οικονομία σε ύφεση, όπου εξ ορισμού μειώνονται τα έσοδα και η φοροδιαφυγή «φουντώνει», με πρόσχημα την κρίση. Όμως, για πρώτη φορά  έγινε μια οργανωμένη, συστηματική και πολύπλευρη προσπάθεια καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.
Ειδικότερα καταφέραμε, στο χρόνο που πέρασε,
·    να εισπράξουμε επιπλέον 1,6 δις από ληξιπρόθεσμες οφειλές,
·     να αποκομίσουμε 1 δις από τη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης, ιδίως στον ΦΠΑ, με τη βοήθεια των αποδείξεων (και έχω αφαιρέσει, εδω, τις σημαντικές επιστροφές στους πολίτες),
·    να αυξήσουμε τα έσοδα κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ωστόσο, η φορολογική επιβάρυνση παραμένει χαμηλότερη στη χώρα μας κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες από τον μέσο όρο της Ευρώπης. Το μεγαλύτερο μέρος, είναι από φοροδιαφυγή.
·    να έχουμε 500 εκ ευρώ βεβαιώσεις και εισπράξεις παρακρατούμενων φόρων και ΦΠΑ από τη δράση του ΣΔΟΕ, έναντι 200 εκ. ευρώ το 2009, καθώς και 3,4 δις ευρώ βεβαιωμένα πρόστιμα από ελέγχους του ΣΔΟΕ, έναντι 1,2 δις το 2009, 120 εκ ευρώ βεβαιώσεις διαφυγόντων δασμών και φόρων από δράσεις ενάντια στο λαθρεμπόριο, το άνοιγμα 1875 λογαριασμών ελεύθερων επαγγελματιών, χιλιάδες ελέγχους και ποινές σε μεγαλοπαραβάτες, τη δέσμευση 555 σκαφών που είχαν δηλωθεί ως επαγγελματικά, τον έλεγχο δεκάδων ακινήτων που είχαν δηλωθεί σε offshore, με επιβολή προστίμων 8,5 εκ. ευρώ. Ακόμα, εντοπίστηκαν 1.208 αδήλωτες πισίνες στις οποίες επιβλήθηκε ο αναλογών φόρος και οι προσαυξήσεις,
·    να εισπράξουμε 300 εκ. ευρώ επιπλέον από ελέγχους και διασταυρώσεις των ΔΟΥ .
·    να επιβάλλουμε ποινές, μέχρι και απόλυση, σε 100 υπαλλήλους του φορολογικού μηχανισμού.


ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σε πρόσφατο ρεπορτάζ του «Θ» για την κατάσταση που επικρατεί στο κυβερνητικό στρατόπεδο με αφορμή την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, οι δύο συνάδελφοί σας βουλευτές από τη Μεσσηνία υποστήριξαν ότι μια απάντηση στις δυσλειτουργίες που παρουσιάζει η κυβερνητική μηχανή είναι και ο ανασχηματισμός των προσώπων, ιδιαίτερα στα υπουργεία αιχμής, όπως είναι το δικό σας. Η δική σας γνώμη ποια είναι;
 
Δ.ΚΟΥΣΕΛΑΣ: Ο ανασχηματισμός είναι, όπως γνωρίζετε, αποκλειστική αρμοδιότητα του Πρωθυπουργού. Αυτός θα κρίνει, εάν τίθεται θέμα προσώπων και που. Ο καθένας μας κρίνεται και θα κρίνεται, με βάση τη δουλειά του, τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες που αναλαμβάνει, στο πλαίσιο της συνολικότερης πολιτικής της Κυβέρνησης και απέναντι σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για τη χώρα. Εάν υπάρχουν συνάδελφοι που θέλουν να συνεχίσουν αυτή την προσπάθεια και μάλιστα πιστεύουν πως θα αποδώσουν καλύτερα, για το καλό όλων, από μας ο δρόμος είναι ανοικτός.  Κανείς μας δεν είναι «κολλημένος» στην υπουργική καρέκλα, ούτε ζει για αυτήν.  

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και μια ερώτηση ειδικότερα για τη Μεσσηνία. Ο δήμαρχος Παν. Νίκας σε πρόσφατες δηλώσεις του υποστήριξε ότι «η Καλαμάτα το τελευταίο διάστημα δέχεται μια πρωτοφανή επίθεση. Ερωτηματικά για την παραμονή του ΚΕΔΒ, προβληματισμός για την ολοκλήρωση του περιμετρικού, ανησυχία για την κατάργηση των δύο τμημάτων του ΤΕΙ Καλαμάτας, αλλά και αύξηση της ανεργίας, συνθέτουν ένα εκρηκτικό, θα λέγαμε, υλικό». Από την πλευρά σας, τι προτίθεστε να κάνετε, όντας στέλεχος της κυβέρνησης σε ένα από τα κορυφαία υπουργεία, ώστε οι παραπάνω ανησυχίες να πάψουν να ισχύουν;

Δ.ΚΟΥΣΕΛΑΣ: Νομίζω ότι είναι λάθος να δημιουργούνται εντυπώσεις ότι δήθεν η Κυβέρνηση έχει στοχοποιήσει την Καλαμάτα. Η πολιτική της Κυβέρνησης στους τομείς της παιδείας, της άμυνας, των υποδομών είναι ενιαία, με συγκεκριμένα κριτήρια που ισχύουν για όλους.
Έχω αναλάβει -και το γνωρίζετε-, συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για τον Περιμετρικό Δακτύλιο της Καλαμάτας με τη συμμετοχή του Δημάρχου και όλων των θεσμικών εκπροσώπων του Νομού, καθώς και για το ΤΕΙ, το οποίο όχι μόνο δεν θα υποβαθμιστεί αλλά θα παίξει ευρύτερο ρόλο.
Το ίδιο θα κάνω σε συνεργασία με τους συναδέλφους  μου για το ΚΕΔΒ.
Η Μεσσηνία με την ολοκλήρωση της Ε.Ο. Τρίπολης – Καλαμάτας μέσα στο 2011, την αναβάθμιση του αεροδρομίου της που είναι στόχος μας και την προβολή της ως τόπο τουριστικού προορισμού θα «απογειωθεί» τουριστικά το επόμενο διάστημα.
Εξάλλου, η επιμονή μας σε μία αγροτική ανάπτυξη βασισμένη στα επώνυμα, πιστοποιημένα, τυποποιημένα αγροτικά προϊόντα άρχισε να αποδίδει καρπούς.
Είναι άδικο λοιπόν να δημιουργούνται μίζερες εντυπώσεις για τον τόπο μας, που έχει όλες τις προϋποθέσεις να προχωρήσει σε μία βιώσιμη ανάπτυξη με σεβασμό στο περιβάλλον και με αξιοποίηση των μεγάλων συγκριτικών πλεονεκτημάτων που διαθέτει.