Ομιλία του βουλευτή Μεσσηνίας του ΠΑΣΟΚ κ. Δημήτρη Κουσελά κατά τη συζήτηση, στην Ολομέλεια της Βουλής, του σ.ν. του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης «Εγγυήσεις κατά της εργασιακής ανασφάλειας και άλλες διατάξεις»,  27-4-2010..

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, οι διατάξεις του υπό συζήτηση νομοσχεδίου αφορούν μεγάλα και ευαίσθητα ζητήματα, που έχουν σχέση με τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης. Όπως πολύ συγκροτημένα υποστήριξε και ο εισηγητής μας, με τις διατάξεις του συγκεκριμένου νομοσχεδίου τίθενται  βελτιωμένοι και γενικά ισορροπημένοι κανόνες, που υπό τις σημερινές συνθήκες είναι απαραίτητοι.

Αποσαφηνίζονται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις και των εργαζομένων και των εργοδοτών. Περιορίζεται η εργασιακή ανασφάλεια σε μία ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία για τη χώρα, εργασιακή ανασφάλεια και αβεβαιότητα που καλλιεργείται και λόγω της οικονομικής κρίσης, αλλά και λόγω των γκρίζων ζωνών που δημιούργησε με το θεσμικό πλαίσιο που ψήφισε η προηγούμενη Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Αυτές οι γκρίζες ζώνες άφηναν σημαντικά περιθώρια αυθαιρεσίας, διακρίσεων ή και μονομερούς ρύθμισης από τους εργοδότες, ιδιαίτερα στα ζητήματα της διευθέτησης, στα μπλοκάκια, στη μερική απασχόληση, στο δανεισμό των εργαζομένων.

Παράλληλα, αυτό το νομοσχέδιο έρχεται να αποκαταστήσει όρους διαβούλευσης και συλλογικής διαπραγμάτευσης, εκεί που οι προηγούμενες διατάξεις του ν. 3385/2005 παρέπεμπαν αποκλειστικά είτε στον εργοδότη, είτε σε κρατικά ελεγχόμενα όργανα, όπως στην περίπτωση της διευθέτησης. Επίσης, επιχειρείται να μπει φραγμός στην αδήλωτη εργασία, που αποτελεί σοβαρή πηγή ανομίας, ανασφάλειας, απώλειας ασφαλιστικών και φορολογικών πόρων, καθώς και αθέμιτου ανταγωνισμού στην αγορά εργασίας.

Όλα αυτά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καταδείχνουν το αυτονόητο. ‘Οτι η ευελιξία σε μία ευνομούμενη πολιτεία δε μπορεί να γίνεται άλλοθι νομιμοποίησης της ανομίας, της ασυδοσίας και του κοινωνικού ντάμπιγκ. Για εμάς είναι, αντίθετα, μια σαφώς ρυθμισμένη και ελεγχόμενη ιδιαιτερότητα, ώστε η πίεση που δέχονται , υπό τις σημερινές συνθήκες, οι εργαζόμενοι για μοίρασμα της εργασίας, για διευθέτηση ή άλλες μορφές απασχόλησης, να μην οδηγεί σε ανεξέλεγκτες και καταχρηστικές καταστάσεις.

Για να έχουν, ωστόσο, αντίκρισμα οι διατάξεις του νομοσχεδίου που ψηφίζουμε, ρόλο κλειδί οφείλει και μπορεί να παίξει το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας. ‘Ένα Σώμα κατάλληλα αποκεντρωμένο και ουσιαστικά ενισχυμένο, δικτυωμένο με το ΙΚΑ, με τον ΟΑΕΕ, τον ΟΑΕΔ και τις ΔΥΟ, προκειμένου να υπάρχει συνεχής άντληση και διασταύρωση πληροφοριών, με τακτικούς επιτόπιους ελέγχους από κλιμάκια που να μην είναι εκτεθειμένα σε τοπικές και περιφερειακές πιέσεις, με ειδικά προγράμματα εντοπισμού και περιορισμού της αδήλωτης εργασίας κατά τομέα, κλάδο και περιοχή.

Θέλω εδώ, κύριε Υπουργέ, να σας καλέσω να εξετάσετε και την ανάγκη πρόσθετων ρυθμίσεων σε κάποιο επικείμενο νομοσχέδιο, έτσι ώστε να κλείσουν τα συγκοινωνούντα δοχεία μεταξύ παραχώρησης/δανεισμού των εργαζομένων και υπεργολαβίας, τα οποία αποτελούν μοχλό παράκαμψης των όποιων ρυθμίσεων και εγγυήσεων για τις τριγωνικές σχέσεις εργασίας.

Είναι κοινό μυστικό ότι πολλές συμβάσεις έργου μεταξύ εταιρειών είναι ουσιαστικά συγκαλυμμένες συμβάσεις εκχώρησης εργαζομένων με ότι αυτό συνεπάγεται για τους ίδιους τους εργαζόμενους και τις εργασιακές τους σχέσεις.

Σας καλώ επίσης να εξετάσετε την εξάλειψη του παρωχημένου θεσμού της υπερεργασίας, σε συνδυασμό με τον αποτελεσματικό έλεγχο και τον δραστικό περιορισμό των υπερωριών, που αντί για κατ’ εξαίρεση μέτρο τείνουν να γίνουν πάγια πρακτική, κανόνας, κάτι που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό υπό τις σημερινές συνθήκες.

Αυτό το νομοσχέδιο, πέραν των άλλων, κάνει σημαντικά βήματα για την αποσαφήνιση των ασφαλιστικών θεμάτων, αλλά και για τη διευκόλυνση του κοινωνικού διαλόγου και των κλαδικών συμβάσεων και ιδιαίτερα σε χώρους αιχμής, σε χώρους μεγάλους και ευαίσθητους, όπως είναι ο τραπεζικός που βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα από την προηγούμενη κυβέρνηση. Θέλω να σας συγχαρώ, κύριε Υπουργέ, γιατί με αυτές τις ρυθμίσεις λύνετε ένα από τα πιο μεγάλα ζητήματα που απασχολούσε μέχρι σήμερα την ΟΤΟΕ και άλλες μεγάλες συνδικαλιστικές οργανώσεις.

Θα παρατηρήσω, ωστόσο, ότι αυτή η τόσο εύλογη και βάσιμη φιλοσοφία που εμφανίζεται μέσα από αυτό το νομοσχέδιο θα αναιρεθεί στην πράξη, εάν προχωρήσουν σενάρια για περικοπές στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα, για κατάργηση ακόμα και συνταγματικά κατοχυρωμένων εργασιακών δικαιωμάτων, όπως είναι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, οι συλλογικές συμβάσεις, το σύστημα επίλυσης συλλογικών διαφορών εργασίας, η διαιτησία και πολλά άλλα. Να πιστέψω πως ξαφνικά οι εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μάλιστα σε χρόνο dt ανακάλυψαν στη συλλογική αυτονομία, στις διαπραγματεύσεις στον ιδιωτικό τομέα, στη Μεσολάβηση και στη Διαιτησία, που μέχρι σήμερα λειτουργούσαν εποικοδομητικά και ομαλά, την πηγή του προβλήματος ανταγωνιστικότητας της χώρας; Ή  μήπως κάποιοι οικονομικοί κύκλοι στη χώρα μας βρήκαν, όπως λέει ο λαός, «παπά για να θάψουνε πέντε-έξι» ; Δηλαδή, ευκαιρίας δοθείσης λόγω της οικονομικής κρίσης πιέζουν και αξιώνουν προκειμένου να ληφθούν μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση.

Σας καλώ κύριε Υπουργέ, αυτούς τους κύκλους να τους απογοητεύσουμε όλοι μαζί!

Άλλωστε εσείς, ως συνταγματολόγος, γνωρίζετε καλύτερα από τον καθένα ότι το Σύνταγμα της χώρας δεν επιτρέπει τέτοιου είδους παρεμβάσεις στις συλλογικές διαπραγματεύσεις.

Κλείνοντας, να σημειώσω ότι η έλλειψη κοινωνικού διαλόγου, η ανομία, η αυθαιρεσία, η ανασφάλεια, αποτελούν την πιο ακραία, την πιο παρωχημένη και κοινωνικά επικίνδυνη μορφή ευελιξίας.  Γι’ αυτό το ζητούμενο είναι η ρύθμιση και ει δυνατόν η εξάλειψη ακραίων και αθέμιτων συμπεριφορών και όχι η νομιμοποίηση, πολύ λιγότερο η γενίκευσή τους! Με αυτές τις σκέψεις στηρίζω και ψηφίζω επί της αρχής το σχέδιο νόμου και καλώ τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις να πράξουν το ίδιο για να μη μας θυμίσουν, ιδιαίτερα οι συνάδελφοι της Αριστεράς, αυτό που έγινε τη δεκαετία του 1980 με την αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή. Όταν θεσμοθετούσαμε την ΑΤΑ μας πετροβολούσαν. Όταν η ΑΤΑ καταργήθηκε, μας επέκριναν.

Σας ευχαριστώ πολύ.