Ομιλία του Βουλευτή Μεσσηνίας κ. Δημήτρη Κουσελά κατά τη συζήτηση, στη διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, του σ.ν. του Υπουργείου Οικονομικών «Ελληνικό Στατιστικό Σύστημα. Σύσταση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤ.Α) ως Ανεξάρτητης Αρχής-ΝΠΔΔ», 17-2-2010.

Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με αυτό το νομοσχέδιο γίνεται ένα ουσιαστικό βήμα για τη ριζική αναμόρφωση του ελληνικού στατιστικού συστήματος και τη θωράκιση των στατιστικών από παρατυπίες και  παρεμβάσεις. Οι διατάξεις του, μαζί με την εφαρμογή των Κανονισμών Ορθής Πρακτικής, θα αναβαθμίσουν το ελληνικό στατιστικό σύστημα στα επίπεδα που απαιτείται, προκειμένου να ενταχθεί πλήρως στο ευρωπαϊκό στατιστικό σύστημα.

Η ανεξαρτητοποίηση της Στατιστικής Υπηρεσίας, αφενός θα ικανοποιήσει τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. βάζοντας τέλος στην περιπέτεια της αξιοπιστίας των στατιστικών μας στοιχείων, που όπως όλοι γνωρίζουμε έπληξε την ίδια την αξιοπιστία της χώρας μας και μας διέσυρε, αφετέρου θα δώσει επίσημες και πιστοποιημένες στατιστικές ως εργαλεία έγκαιρης και κατάλληλης λήψης  αποφάσεων.

Όπως, άλλωστε, προβλέπεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, η ΕΣΥΕ γίνεται ανεξάρτητη διοικητική Αρχή υπό την εποπτεία της Βουλής και για την ενίσχυση της επιστημονικής της αξιοπιστίας και λογοδοσίας δημιουργείται ένα νέο γνωμοδοτικό όργανο, το Συμβούλιο του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος.

Με αυτό το νομοσχέδιο, που διαμορφώθηκε στην τελική του μορφή μετά από ευρεία διαβούλευση, εκπληρώνεται μια βασική προγραμματική δέσμευση της Κυβέρνησης. Μαζί με τις τομές ενίσχυσης του ελέγχου και της λογοδοσίας στα στοιχεία του κρατικού προϋπολογισμού και την ενίσχυση του εποπτικού ρόλου της Βουλής, γίνονται σημαντικά βήματα για τη θωράκιση της αξιοπιστίας της χώρας μας.

Είναι πολύ πρόσφατη η παρουσίαση στην Επιτροπή μας της Έκθεσης των Εμπειρογνωμόνων για την αξιοπιστία των δημοσιονομικών μας δεδομένων, που ήταν καταπέλτης για τις πρακτικές της ΕΣΥΕ και των πολιτικών της προϊσταμένων. Ήταν καταπέλτης για τις απαράδεκτες αλλοιώσεις, που έγιναν στα στοιχεία για το έλλειμμα και το χρέος του 2009 -και όχι μόνο…

Υπάρχουν σοβαρότατες ευθύνες της προηγούμενης Κυβέρνησης για όλα αυτά, αλλά εν μέρει και της Eurostat που τόσο καιρό «δεν έβλεπε και δεν άκουγε» τις αλχημείες και τις αλλοιώσεις σε κρίσιμα δημοσιονομικά στοιχεία. Είναι χρέος μας απέναντι στους πολίτες, οι ευθύνες, που αναλογούν σε εγχώριους παράγοντες, επιτέλους να αποδοθούν.

Η Έκθεση των Εμπειρογνωμόνων, αν και δεν είχε σκοπό να καλύψει όλα τα πεδία των στατιστικών μας – για παράδειγμα, δεν επεκτάθηκε στις στατιστικές του ΑΕΠ, του ΔΤΚ, της απασχόλησης, της ανεργίας κ.λπ. – αποκάλυψε ακόμα μια πτυχή των σοβαρών προβλημάτων της ελληνικής δημόσιας διοίκησης: την έλλειψη αποτελεσματικής οργάνωσης σε πολλαπλά επίπεδα, τις μεθοδολογικές ελλείψεις και προχειρότητες, την έλλειψη διασταυρώσεων, την έλλειψη καταμερισμού ευθυνών επεξεργασίας, την αναποτελεσματική διακίνηση της πληροφορίας μεταξύ συναρμόδιων φορέων και υπηρεσιών, την ανεπαρκή στελέχωση και οργάνωση του τμήματος δημοσιονομικών στοιχείων της ΕΣΥΕ, το περιθώριο για πολιτικές παρεμβάσεις κ.λπ., με αποκορύφωμα τους χειρισμούς των στοιχείων ελλείμματος και χρέους και τις ηθελημένες στρεβλώσεις κατά την ανακοίνωση των στοιχείων στις 3 Οκτωβρίου του 2009.

Ανέδειξε και τις αντίστοιχες ευθύνες – κατά βάσει πολιτικές – για αυτή την κατάσταση, τις οποίες όψιμα επιβεβαιώνει ο τέως Γ.Γ. ΕΣΥΕ, κ. Κοντοπυράκης. Ευθύνες που όχι μόνο εξόργισαν και εμάς και την Κομισιόν, αλλά μας έδωσαν τα αρνητικά πρωτεία σε ολόκληρη την Ευρώπη και πολλαπλασίασαν το ήδη δύσκολο έργο – αλλά και το απαιτούμενο βαρύ τίμημα – να ανακτήσουμε το κύρος και την αξιοπιστία της χώρας μας διεθνώς. Ανάλογες ήταν οι διαπιστώσεις της Έκθεσης της Eurostat, με βάση τις πληροφορίες που συνέλεξε κατά την επίσκεψή της στην Ελλάδα τον Νοέμβριο του 2009.

Για να επανέλθω στην Έκθεση της Επιτροπής των Εμπειρογνωμόνων, πιστεύω ότι οι σημαντικότερες υποδείξεις και προτάσεις της, καθώς και πολλές παρατηρήσεις που προήλθαν από τη δημόσια διαβούλευση, έχουν ληφθεί υπόψη στις διατάξεις του σχεδίου νόμου και θα συνεχίσουν να αξιοποιούνται στους Κανονισμούς και στις άλλες διαδικασίες, τις οποίες προβλέπει αυτό το νομοσχέδιο.

Σήμερα κάνουμε το πρώτο βασικό βήμα, με κεντρικά ζητούμενα τη βελτίωση της ποιότητας των στοιχείων στην πηγή, τη βελτίωση της ροής στατιστικής πληροφόρησης από τη Γενική Κυβέρνηση με αιχμή τα νοσοκομεία, τις ΔΕΚΟ και τους ΟΤΑ προς την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, τη θωράκιση της αξιοπιστίας της νέας Στατιστικής Αρχής και τη διασφάλιση της διαφάνειας.

Το κρίσιμο στοίχημα είναι η υλοποίηση αυτών των διατάξεων, η σωστή λειτουργία του Συστήματος το γρηγορότερο δυνατό, η ομαλή στελέχωση και η επαρκής χρηματοδότησή του  με βάση συγκεκριμένα καθήκοντα και σε αντιστοιχία με τους νέους του στόχους. Να υπάρξουν, το ταχύτερο, κατάλληλα πρότυπα, αποσαφήνιση ρόλου και ευθυνών και βελτιώσεις στο σύνολο των συναρμόδιων φορέων, συμπεριλαμβανομένων και των περιφερειακών υπηρεσιών της πρώην Γ.Γ. ΕΣΥΕ.

Αν δεν κάνω λάθος, 105 από τις 205 έρευνες που δημοσίευε μέχρι σήμερα η Γ.Γ. ΕΣΥΕ στηρίζονται σε στοιχεία άλλων φορέων, που θα πρέπει να συμπορευθούν με τις νέες διαδικασίες και προδιαγραφές. Πρέπει να τελειώνουμε με τη χειρόγραφη διακίνηση ερωτηματολογίων και τη συστηματική έλλειψη έγκαιρων και απαραίτητων στατιστικών.

Όσο για τον δημοσιογραφικό θόρυβο που έγινε για την – όπως γράφτηκε – τοποθέτηση στην Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία και «τοποτηρητή Βρυξελλών», θέλω να σημειώσω ότι τέτοιο «τοποτηρητή» δεν έχουμε στο Δ.Σ. της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Έχουμε συμμετοχή εκπροσώπου της Eurostat ή άλλου εθνικού συστήματος χώρας – μέλους Ε.Ε. στο πολυμελές γνωμοδοτικό Συμβούλιο του άρθρου 3, αφού ζητούμενο είναι η μέγιστη δυνατή αξιοπιστία και συμβατότητα των στοιχείων μας με εκείνα της Eurostat.

Μην βιάζεστε, όμως, να χαρείτε για αυτό. Δυστυχώς, εδώ που μας έφεραν οι αλχημείες και η κακοδιαχείριση της απελθούσας Κυβέρνησης στη στενή επιτήρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τους τοποτηρητές των Βρυξελλών «θα τους έχουμε στο σβέρκο» για τα πιο κρίσιμα ζητήματα της δημοσιονομικής μας – και όχι μόνο – διαχείρισης.

Για αυτό, το πιο κρίσιμο ζητούμενο από όλους μας, πολιτικούς, κόμματα, φορείς και πολίτες, είναι να πετύχουμε τους στόχους, για τους οποίους δεσμευτήκαμε. Οφείλουμε να ξαναδώσουμε στη χώρα μας την προοπτική, τον σεβασμό και τη θέση που της αξίζει. Να μη βρισκόμαστε με την πλάτη στον τοίχο για όσα καθημερινά μας καταλογίζουν τα διεθνή ΜΜΕ και οι εταίροι της Ευρωζώνης.

Στόχος μας είναι να διαψεύσουμε σταθερά και αποφασιστικά «τους συκοφάντες και τις Κασσάνδρες», υλοποιώντας το Πρόγραμμά μας και ανοίγοντας τον δρόμο στις πολιτικές, που πραγματικά έχει ανάγκη ο τόπος για την ανάπτυξη και την προκοπή του, πολιτικές ανάπτυξης και αναδιανομής του παραγόμενου εισοδήματος και του πλούτου.

Αυτός είναι για μένα ο μείζων στόχος, εθνικής σημασίας, απέναντι στον οποίο δεν χωρούν ολιγωρίες και εκπτώσεις ούτε στους αριθμούς, στα μεγέθη των στατιστικών, ούτε, πολύ λιγότερο, στην ουσία.

Με αυτές τις σκέψεις ψηφίζουμε επί της αρχής αυτό το νομοσχέδιο, που πρέπει, για το καλό της χώρας, να εφαρμοστεί το ταχύτερο και να πετύχει στους στόχους του.