ΟΜΙΛΙΑ

του Προέδρου της ΟΤΟΕ 
κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΥΣΕΛΑ

σε ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ στην Παλαιά Βουλή με θέμα:

"Η ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ ΣΤΗΝ ΑΥΓΗ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ 
ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ"

Αθήνα, 14 Δεκεμβρίου 2002

Κυρίες και Κύριοι,
Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Οι στιγμές που ζούμε είναι ιστορικές!

Στη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης, δεν τίθενται σήμερα μόνο τα θεμέλια για την Ενωμένη Ευρώπη των 27 χωρών και των 450 εκατομμυρίων κατοίκων. Τίθενται μαζί και τα θεμέλια για την οικοδόμηση των Ενωμένων Βαλκανίων και της προοπτικής μιας κοινής πορείας όλων των λαών της πολύπαθης Χερσονήσου για ειρήνη, εκδημοκρατισμό, οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική συνοχή. Γι αυτό αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά που σας καλωσορίζω εκ μέρους της ΟΤΟΕ στη σημερινή συζήτηση για την Αναπτυξιακή και Οικονομική Ανασυγκρότηση των Βαλκανίων. Ενός στόχου με ζωτική σημασία τόσο για την επιτυχία των προσπαθειών της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης των οικονομιών της περιοχής, όσο και για την ομαλή και επωφελή για τους πολίτες της λειτουργία των ενιαίων ευρωπαϊκών θεσμών και όρων ανταγωνισμού. Και ασφαλώς ζωτικής σημασίας για τα μακροπρόθεσμα ελληνικά πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα και την προώθηση της συνεργασίας με τις γειτονικές χώρες σε όλους τους τομείς. Άλλωστε και η παρούσα 2ήμερη συνάντηση αποτελεί καρπό ευρύτερης συνεργασίας με :
 Το Ελληνικό Οικονομικό Επιμελητήριο,
 Τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Στρατηγικού Σχεδιασμού και
 Το Ελληνο-γιουγκοσλαβικό Επιμελητήριο,
φορείς τους οποίους θερμά ευχαριστώ .
Η Ελλάδα, ως γνωστόν, είναι ανάμεσα στις πρώτες χώρες που εκπόνησαν και άρχισαν ήδη να θέτουν σε εφαρμογή δικό τους ολοκληρωμένο σχέδιο οικονομικής ανασυγκρότησης της περιοχής.
Σχέδιο που δομήθηκε μετά από συνεργασία με τους εταίρους της Βαλκανικής. Το Σχέδιο αυτό προβλέπει την προώθηση προγραμμάτων δημοσίων επενδύσεων, καθώς και προγραμμάτων συγχρηματoδότησης ιδιωτικών επενδύσεων στον αγροτικό και μεταποιητικό τομέα.
Πρόκειται για πρωτοβουλία, για την οποία η ΟΤΟΕ έχει κάθε λόγο να αισθάνεται υπερήφανη, αφού εδώ και πολλά χρόνια βρίσκεται στην πρωτοπορία των προσπαθειών ανάπτυξης της συνεργασίας με τους εργαζόμενους και τις συνδικαλιστικές τους οργανώσεις στις γειτονικές μας χώρες.
Συγκεκριμένα, η ΟΤΟΕ, από το 1992 σε μια ιδιαίτερα δύσκολη εποχή, ανέπτυξε μια σύνθετη διμερή και πολυμερή πολιτική στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Κυρίαρχοι άξονες της πολιτικής της ήταν: Η Αλληλεγγύη, η Συνεργασία, η Ανάπτυξη και η Σταθερότητα. Η πολιτική αυτή απέδωσε άμεσα καρπούς με τη θεσμοθέτηση των Βαλκανικών συνδιασκέψεων, που αποτέλεσαν το άμεσο βήμα διαλόγου και συνεργασίας για τους εργαζόμενους του χρηματοπιστωτικού τομέα και τα συνδικάτα τους, καθιστώντας έτσι την ΟΤΟΕ σταθερό και κυρίαρχο σημείο αναφοράς για την πολύπλευρή δράση της. Η πολυσύνθετη αυτή δραστηριότητα απέκτησε το 1996 μια σημαντική δυναμική και ώθηση με την ένταξή της στη συμφωνία του προγράμματος παροχής αναπτυξιακής βοήθειας της Ελλάδας σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η ΟΤΟΕ με το έργο που επιτέλεσε σε δεκατρείς διαφορετικές χώρες της ευρύτερης περιοχής, τόσο με την υλοποίηση ενός πρωτοποριακού προγράμματος συνδικαλιστικής και επαγγελματικής ανάπτυξης, όσο και με την ανάπτυξη μακροπρόθεσμων επιστημονικών συνεργασιών και την παροχή τεχνικής βοήθειας στα συνδικάτα του χρηματοπιστωτικού τομέα, δικαίωσε απολύτως την επιλογή της από την ελληνική κυβέρνηση, σαν του αξιόπιστου συλλογικού φορέα, που συνέβαλε, στο βαθμό που της αναλογεί, στο να διαμορφωθούν θετικές προοπτικές για την ανάπτυξη του ελληνικού χρηματοπιστωτικού τομέα στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Προώθησε και οργάνωσε πλήθος σεμιναρίων και διασκέψεων, με στόχο πρωτίστως την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και τη βελτίωση της επαγγελματικής κατάρτισης των εργαζομένων.
Συζητήσαμε και επεξεργαστήκαμε θέματα που άπτονται ενός ευρύτατου φάσματος αλλαγών και αναδιαρθρώσεων στον ευρωπαϊκό τραπεζικό χώρο και των επιπτώσεών τους στις εργασιακές σχέσεις και στις πολιτικές των συνδικάτων. Αναπτύξαμε παράλληλα, πλούσιες πολιτιστικές δραστηριότητες μέσα από εκδηλώσεις που αναδεικνύουν τις κοινές μας ρίζες, τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα. Έτσι η ΟΤΟΕ, συνέβαλε, στο να διαμορφωθεί ένα θετικό κλίμα προσέγγισης και κατανόησης των εργαζομένων, μακριά από εθνικιστικούς παροξυσμούς και μυωπικές διεκδικήσεις, σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που υλοποιήσαμε στο βομβαρδισμένο Μέγαρο των Συνδικάτων στο Σεράγεβο, τρεις μόλις μήνες μετά τη συμφωνία του Dayton, λειτούργησε καταλυτικά στο να δημιουργηθεί ο πρώτος κοινός θεσμός συνεργασίας για τα συνδικάτα και από τις δύο οντότητες της Βοσνίας Ερζεγοβίνης, γεγονός που έτυχε της ιδιαίτερης αναγνώρισης των αρμοδίων φορέων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Σημαντικά υπήρξαν, επίσης, τα αποτελέσματα αντίστοιχων εκπαιδευτικών και όχι μόνο πρωτοβουλιών, με συνδικαλιστές από την Αλβανία, τα Σκόπια, την Αλβανία και τη Σερβία, εκπαιδευτικών καλοκαιρινών camp για νέους και νέες από τα Βαλκάνια, προγράμματα δημιουργίας και στήριξης συνδικαλιστικών δομών στη Ρουμανία, Βουλγαρία, Αρμενία, Μολδαβία, Γεωργία.
Το έργο αυτό δεν αξιολογήθηκε μόνο πολύ θετικά από τους εργαζόμενους και τα συνδικάτα τους, αλλά και από τους θεσμικούς φορείς των τραπεζών και αρμόδιων κυβερνητικών φορέων στις χώρες αυτές. Η ΟΤΟΕ, κατέκτησε έναν αδιαμφισβήτητο ηγετικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή, γεγονός που την κατέστησε defacto την πύλη για την ευρωπαϊκή έκφραση των εργαζομένων στο χρηματοπιστωτικό τομέα και των συνδικάτων τους στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Γιατί βασικός άξονας όλων αυτών των δραστηριοτήτων ήταν η ευαισθητοποίηση των εργαζομένων στις τάσεις που κυριαρχούν στο παγκόσμιο οικονομικό και τραπεζικό περιβάλλον και στις προκλήσεις που θα αναγκαστούν οι χώρες τους να αντιμετωπίσουν στο πλαίσιο της ενσωμάτωσής τους στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
Κυρίες και Κύριοι,
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Σύμφωνα με Ελληνικό Σχέδιο για την Ανασυγκρότηση των Βαλκανίων, η Ελλάδα θα διαθέσει 550 εκατ. ευρώ μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, σε προγράμματα εκσυγχρονισμού των υποδομών, προώθησης παραγωγικών επενδύσεων και κατάρτισης του επιστημονικού και εργατικού δυναμικού των γειτονικών χωρών. Στόχος η ενίσχυση του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της περιοχής, η πολιτική σταθεροποίηση, η οικοδόμηση στέρεων δημοκρατικών θεσμών και κανόνων, η οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Ανάπτυξη, από την οποία προσδοκούμε και εμείς σημαντικά οφέλη για την εθνική μας οικονομία, με την αξιοποίηση των σημαντικών ευκαιριών που διανοίγονται από την εγκαθίδρυση στα βόρεια σύνορά μας μιας τεράστιας ενιαίας ζώνης ελεύθερου εμπορίου και οικονομικών συναλλαγών. Και με τη σχεδιαζόμενη προώθηση των προγραμμάτων επέκτασης, στο χώρο των Βαλκανίων, των Διευρωπαϊκών Δικτύων στους τομείς των μεταφορών, επικοινωνιών και ενέργειας οι προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν είναι μεγάλες και οι κίνδυνοι σημαντικοί. Όμως και η εφαρμογή του Σχεδίου δεν ξεκινά από μηδενική βάση, αλλά με εφαλτήριο την ισχυρή υποδομή, που συστηματικά εδώ και χρόνια δημιουργήθηκε, με βασικούς πρωταγωνιστές τον ιδιωτικό και τραπεζικό τομέα. Με επενδύσεις εκατοντάδων δις, περισσότερες από 3.000 εγχώριες επιχειρήσεις, υποστηριζόμενες από ένα πυκνό δίκτυο θυγατρικών, υποκαταστημάτων και γραφείων ελληνικών τραπεζών, πέτυχαν να συγκροτήσουν στις γειτονικές χώρες ένα εντυπωσιακό παραγωγικό δυναμικό.
Δυναμικό που αποτελεί για τις γειτονικές τοπικές οικονομίες :
 πηγή πλούτου και αύξησης εισοδημάτων,
 παραγωγής νέων θέσεων εργασίας,
 παροχής τεχνογνωσίας και διαρκούς επαγγελματικής εκπαίδευσης
 και βασικό προωθητικό παράγοντα της αλματώδους ανάπτυξης των διμερών τους εμπορικών συναλλαγών με τις αγορές της Ε.Ε. και της Ελλάδας.
Επιπλέον όμως αποτελεί και δίαυλο βαθύτερης και πληρέστερης κατανόησης των κοινωνικών προβλημάτων και προσδοκιών των λαών της περιοχής. Το παραγωγικό αυτό δυναμικό μας παρέχει τη δυνατότητα να αξιολογήσουμε τα εθνικά σχέδια ανασυγκρότησης όχι μόνο ως άθροισμα ποσοτικών παρεμβάσεων και χρηματικών ενισχύσεων, αλλά κάτω και από το πρίσμα της ανάγκης παράλληλης προώθησης των αρχών της κοινωνικής ευθύνης και της κοινωνικής συνοχής.
Σήμερα οι περισσότερες χώρες της Βαλκανικής βρίσκονται σε μια κρίσιμη μεταβατική φάση, προσπαθώντας να προσαρμοσθούν στα νέα δεδομένα της οικονομίας της αγοράς και να ενταχθούν ενεργά στις διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης.Σ αυτή τη φάση, οι προσπάθειες αντιμετώπισης των οξυμένων κοινωνικών προβλημάτων της ανεργίας, φτώχειας, κοινωνικού αποκλεισμού, μετανάστευσης, συνθηκών εργασίας και διαβίωσης, είναι ιδιαίτερα σημαντικές για το μέλλον και την ποιότητα ζωής των λαών της περιοχής. Ο εκσυγχρονισμός, η θεσμική αλλαγή, η συνεργασία και η οικονομική ολοκλήρωση, που επιχειρούνται σήμερα στα Βαλκάνια, δεν είναι δυνατόν να παραβλέπουν την κοινωνική διάσταση του προβλήματος.
Τα Βαλκάνια δεν πρέπει να γίνουν ζώνη υπερεκμετάλλευσης, αθέμιτου επιχειρηματικού τζόγου και ασύδοτης παραοικονομίας, ζώνη απορύθμισης και εργασιακής υποβάθμισης, ζώνη παρανομίας και υπερκερδών για τους λίγους, φτώχειας και περιθωριοποίησης για τους πολλούς.
Κυρίες και κύριοι,
Αγαπητοί Συνάδελφοι ,
Σήμερα που η ανάπτυξη και η πρόοδος στα Βαλκάνια είναι όσο ποτέ στο παρελθόν συνδεδεμένες με την Ευρωπαϊκή κοινωνικοοικονομική δυναμική, πιστεύουμε, ότι το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο και οι αντίστοιχες κατακτήσεις των εργαζόμενων και των πολιτών της Ευρώπης πρέπει ν αποτελέσουν σημείο αναφοράς για τις παρεμβάσεις αναδιάρθρωσης και ανασυγκρότησης της περιοχής.
Ακριβώς επειδή η ανάπτυξη θεσμών ουσιαστικού κοινωνικού διαλόγου, και γενικότερα μιας δημοκρατικής κοινωνίας πολιτών, αποτελούν την καλύτερη εγγύηση για την επιτυχή προώθηση και των αναγκαίων οικονομικών μεταρρυθμίσεων. Το αίτημα επίδειξης κοινωνικής ευθύνης, αφορά και τον Χρηματοπιστωτικό Τομέα, στον οποίο οι έντονες ανακατατάξεις, στρατηγικές συνεργασίες και αναδιαρθρώσεις θέτουν τους εργαζόμενους ενώπιον σημαντικών προκλήσεων, των οποίων η αντιμετώπιση επιβάλλει τη μέγιστη δυνατή συσπείρωση και τη συντονισμένη δράση των συνδικάτων σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο.
Τα επόμενα χρόνια, τα Βαλκάνια αναμένεται ν αποτελέσουν για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα τον κατ εξοχήν άξονα πάνω στον οποίο θα επιδιώξει να υλοποιήσει τον κρίσιμο για τη διεθνή του ανταγωνιστικότητα στόχο της εξωστρέφειας και γεωγραφικής διαφοροποίησης των επιχειρηματικών του κινδύνων. Το ελληνικό τραπεζικό συνδικαλιστικό κίνημα, πρωτοπόρο όπως ανέφερα της αντίληψης για την προσέγγιση των λαών και εργαζομένων στη Βαλκανική, θα πολλαπλασιάσει τις προσπάθειές του για σύσφιξη των σχέσεων και της συνεργασίας με τα συνδικάτα των άλλων χωρών.
Ελπίζω και εύχομαι ολόψυχα, οι εργασίες αυτής της 2ημερίδας να βάλουν τα θεμέλια μιας νέας κοινής πορείας συνεργασίας, αμοιβαίας κατανόησης και αλληλεγγύης ανάμεσα στις οργανώσεις μας.

                                                               Για το καλό των εργαζομένων και των λαών.
                                                                                    Ευχαριστώ