ΟΜΙΛΙΑ
του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΥΣΕΛΑ
ΣΤΗΝ Κ.Ε. ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Αθήνα, 1-2 Ιουνίου 2001

Αγαπητές συντρόφισσες και σύντροφοι,

Θέλω αρχικά να σας ευχαριστήσω και για την παρουσία σας, αλλά και για την προσοχή σας, που την θεωρώ δεδομένη. Όταν ξεκινήσαμε την νέα τετραετία, ξεκινήσαμε πιστεύω με τους καλύτερους δυνατούς οιωνούς και τις καλύτερες προϋποθέσεις.

Και το λεω αυτό γιατί ξεκινήσαμε έχοντας επιτύχει την ένταξη της χώρας μας στην ΕΥΡΩΖΩΝΗ που ήταν όντως ένας εθνικός στόχος, την εξασφάλιση στα πλαίσια του Γ’ ΚΠΣ 23 και πλέον τρισεκατομμυρίων δραχμών. Ξεκινήσαμε έχοντας κερδίσει την πραγματοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων στη χώρα μας, ξεκινήσαμε έχοντας μπροστά μας την ολοκλήρωση μιας σειράς έργων, μεγάλων και σημαντικών, που αλλάζουν κυριολεκτικά την όψη της χώρας μας.

Έτσι λοιπόν όλοι περιμέναμε στα πλαίσια αυτής της καινούργιας τετραετίας, ότι αυτή θα ήταν μια τετραετία δημιουργίας και αποτελεσματικότητας. Μια τετραετία που βασικούς της στόχους θα είχε, την πραγματική σύγκλιση, την κοινωνική δικαιοσύνη, την ανάπτυξη, αλλά και την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών προϊόντων.

Δυστυχώς όμως η πορεία η οποία ακολουθήθηκε, οι εξελίξεις που δρομολογήθηκαν μέχρι σήμερα, δεν οδηγούν σε μια τέτοια κατεύθυνση. Μπήκαμε σε ένα δρόμο που οριοθετείται από τα εξής: Οριοθετείται καταρχήν από άκαιρες ρήξεις και συγκρούσεις, χωρίς να υπάρχει ανάλογη και αντίστοιχη στρατηγική. Οριοθετείται από αντιπαραθέσεις μεταξύ κορυφαίων στελεχών, που δεν συνθέτουν, αλλά αποσυνθέτουν. Και η εικόνα που δίνουν, είναι ότι αυτό που ενδιαφέρει είναι οι προσωπικές στρατηγικές και μόνο. Οριοθετείται ένας δρόμος από πολιτικές που το άρωμά τους ορισμένες φορές δεν έχει καμία σχέση με το κοινωνικό πρόσωπο του ΠΑΣΟΚ. Από πολιτικές, που δεν δίνουν την δυνατότητα οριοθέτησης της δικής μας στρατηγικής από την νεοφιλελεύθερη πολιτική της Νέας Δημοκρατίας.

Και κορυφαίο παράδειγμα σ’ αυτό, είναι το μεγάλο ζήτημα που σήμερα συζητάμε, το μεγάλο θέμα του ασφαλιστικού. Η στάση της Κυβέρνησης στο ασφαλιστικό έδειξε, ποια είναι η άποψη ορισμένων στελεχών μας, για την κοινωνία της συνοχής και της κοινωνικής δικαιοσύνης, ποια είναι η θέση τους για τα ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζόμενων. Εδειξε πως αντιμετωπίζονται κομματικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, τα οποία βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του μαζικού κινήματος και που εδώ και χρόνια, δίνουν πραγματικά μάχες για να έρχεται το ΠΑΣΟΚ πρώτο.

Γι’ αυτό αγαπητές συντρόφισσες και σύντροφοι, φθάσαμε εδώ. Να είμαστε επτά μονάδες κυριολεκτικά πίσω από τη Νέα Δημοκρατία και να ροκανίζεται παράλληλα η αξιοπιστία και η εμβέλεια του Προέδρου μας του Κώστα Σημίτη.

Καιρός λοιπόν κατά την άποψή μου, είναι να αλλάξουμε σελίδα. Να πάρουμε τα μηνύματα των καιρών τα μηνύματα των εργαζόμενων και του λαού μας. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να βαδίζουμε στον ίδιο δρόμο. Πρέπει καταρχήν όσον αφορά το ασφαλιστικό, να ξεκαθαριστούν ορισμένα ζητήματα και να εγκαταλειφθούν οριστικά, όπως είπε ο σύντροφος Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής οριστικά από όλους οι ταμειολογιστικές λογικές, τις οποίες είδαμε στο ξεκίνημα αυτής της υπόθεσης, που αφορούσαν και αφορούν, την μείωση των συντάξεων και την αύξηση των ορίων ηλικίας.

Και στο σημείο αυτό θέλω να πω ότι πράγματι, το κείμενο – πλαίσιο του Ε.Γ. δημιουργηθεί μια νέα θετική βάση. Μια νέα θετική βάση που πρέπει όμως από μέσα της, να εξαλειφθούν ορισμένες αντιφάσεις που έχει και από την άλλη πλευρά, μπορεί και πρέπει να συμπληρωθεί, από αξιόλογες τοποθετήσεις και προτάσεις, που έγιναν και γίνονται στα πλαίσια της Κ.Ε.

Πρέπει όμως εδώ παράλληλα και ταυτόχρονα να ξεκαθαρίσουμε, εάν υπάρχει πρόβλημα, σχετικά με το κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα και που υπάρχει το πρόβλημα αυτό; Γιατί ορισμένοι σύντροφοι ή συντρόφισσες, στα πλαίσια των τοποθετήσεων που έγιναν, προσπάθησαν κατά την άποψή μου να μεταφέρουν το πραγματικό πρόβλημα, από εκεί που υπάρχει, αλλού. Προσπάθησαν να κάνουν σαν κυρίαρχο ζήτημα, το ζήτημα των ανισοκατανομών μεταξύ των εργαζόμενων, με σαφή στόχευση και σαφή λογική, επιδεικνύοντας μια μεγάλη ευαισθησία γύρω από το ζήτημα αυτό.

Δεν υπήρξε όμως η ίδια ευαισθησία όσον αφορά τις ανισοκατανομές που υπάρχουν μεταξύ του κεφαλαίου και της εργασίας. Να δούμε όμως το πρόβλημα στην ουσία του και πού υπάρχει;

Το πρόβλημα σήμερα στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, είναι πρόβλημα παροχών, ή πρόβλημα πόρων και χρηματοδότησης του συστήματος; Κατά την γνώμη μου και σύμφωνα με επιστημονικές αναλύσεις και τεκμηριώσεις που έγιναν από τη ΓΣΕΕ δείχνουν ότι το πρόβλημα δεν είναι πρόβλημα παροχών, είναι πρόβλημα πόρων. Και είναι πρόβλημα πόρων, γιατί πρώτον, το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, δεν έχει τα διαθέσιμά του, τα έχασε, καταληστεύτηκαν και το ξέρουμε πάρα πολύ καλά τόσα χρόνια τώρα. Γιατί οι σχέσεις οι οποίες υπάρχουν στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, ενώ έπρεπε να είναι κανονικά με βάση τα διεθνή δεδομένα 1 προς 4, είναι 1 προς 2,2.

Είναι πρόβλημα γιατί δεν υπάρχει και δεν υπήρξε μέχρι σήμερα ολοκληρωμένη τριμερής χρηματοδότηση. Και είναι πρόβλημα γιατί υπάρχει ένας πελώριος κατακερματισμός στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, που δεν του επιτρέπει ούτε οικονομίες κλίμακος να κάνει, ούτε και να δημιουργηθούν από την άλλη πλευρά βιώσιμες καταστάσεις.

Και θέλω στο σημείο αυτό να απαντήσω στο ερώτημα το οποίο τέθηκε, αν και κατά πόσο υπάρχει πράγματι αντικείμενο συζήτησης, εάν βγάλουμε από την μέση τις αυξήσεις των ορίων ηλικίας, ή την μείωση των συντάξεων.

Ναι σύντροφοι, υπάρχει και μάλιστα αυτό είναι το πραγματικό περιεχόμενο της συζήτησης. Να καθίσουμε και να δούμε καταρχήν, το μεγάλο ζήτημα που έχει σχέση με την αξιοποίηση αυτών των πόρων που υπάρχουν σήμερα στο σύστημα και τη δημιουργία ενός θεσμικού πλαισίου που θα μας επιτρέψει να τα αξιοποιήσουμε σωστά. Να δούμε πώς βελτιώνεται η σχέση μεταξύ των εν ενεργεία και των συνταξιούχων και πώς μπαίνουν οι καινούργιοι ανασφάλιστοι στο σύστημα.

Δεν λύνονται όλα τα ζητήματα δια μαγείας. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το θέμα της εισφοροδιαφυγής, πατώντας ένα κουμπί. Μπορεί να υπάρξει όμως ένα πενταετές, ή ένα δεκαετές πλάνο, στα πλαίσια του οποίου το ένα εκατομμύριο ανασφάλιστοι, να μπουν μέσα παράλληλα με τον εκσυγχρονισμό των ελεγκτικών μηχανισμών που πρέπει να διαθέτει το κράτος.

Να δούμε τα μεγάλα ζητήματα που αφορούν στη δομή και τη λειτουργία του ασφαλιστικού συστήματος και τις αναγκαίες ομαδοποιήσεις και συγχωνεύσεις που πρέπει να υπάρξουν, με ουσιαστικό διάλογο συγχωνεύσεις και ομαδοποιήσεις που δεν θα αφαιρούν, αλλά θα διασφαλίζουν τα ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζόμενων. Και εδώ τεράστιο ρόλο θα παίξει, το μεγάλο ζήτημα που αφορά στα επικουρικά ταμεία και στο ρόλο των επικουρικών ταμείων, προκειμένου να δώσουν συμπληρωματική σύνταξη που έχει πολύ μεγαλύτερα προβλήματα.

Αρα υπάρχει πεδίο δόξης λαμπρό θα έλεγα για μια ουσιαστική κουβέντα. Για μια κουβέντα που θ’ αφορά μια πραγματική ασφαλιστική μεταρρύθμιση, όχι σαν αυτή η οποία επιχειρήθηκε το προηγούμενο χρονικό διάστημα.

Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση όμως πρέπει να συνδυαστεί με μια γενναία φορολογική μεταρρύθμιση. Μια φορολογική μεταρρύθμιση που πρέπει να στοχεύει στην αναδιανομή του εισοδήματος και στην ταυτόχρονη μεταφορά πόρων στο ασφαλιστικό σύστημα.

Αναδιανομή του εισοδήματος και του πλούτου γιατί η πορεία της χώρας μας προς την ΟΝΕ, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια την τελευταία 8ετία, αποτέλεσε μια ισορροπία πάνω σ’ ένα τεντωμένο σκοινί σχετικά με το κοινωνικό πρόσωπο του ΠΑΣΟΚ. Γιατί είχαμε μπροστά μας να εξυπηρετήσουμε τους μεγάλους μακροοικονομικούς στόχους για την ένταξη στο σκληρό πυρήνα της ΟΝΕ.

Αναδιανομή γιατί πέρα από αυτό το λόγο, το Χρηματιστήριο μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα έκανε τη μεγαλύτερη ανισοκατανομή σε βάρος πλατιών λαϊκών στρωμάτων. Κατέστρεψε θα έλεγα, αυτό που προσπάθησε το ΠΑΣΟΚ να κάνει όλα τα τελευταία χρόνια: να ανακατανείμει δηλαδή το εισόδημα προς όφελος των εργαζομένων.

Θυσίες και αγώνες δεκαετιών ολόκληρων, τινάχτηκαν στον αέρα μέσα από αυτή την υπόθεση. Ετσι φτάσαμε σήμερα σε αυτό που ειπώθηκε, το 10% του πληθυσμού να νέμεται το 26,3% του εθνικού εισοδήματος, ενώ ένα άλλο 10% να απολαμβάνει μόλις το 2,2%. Εδώ πραγματικά, πάνω σε αυτό το μεγάλο ζήτημα θα πρέπει να υπάρξει η ευαισθητοποίηση.

Πάνω σε αυτά τα ζητήματα πρέπει να συζητήσουμε στα πλαίσια ενός ειλικρινούς και όχι προσχηματικού διαλόγου. Για μας, για το συνδικαλιστικό Κίνημα -γιατί πολλά ειπώθηκαν- δεν υπάρχει λύση του ασφαλιστικού προβλήματος, αλλά και καμία λύση σε κανένα πρόβλημα, χωρίς να υπάρχει διάλογος. Ο διάλογος πάντα ήταν είναι και θα είναι στοιχείο της στρατηγικής του συνδικαλιστικού Κινήματος το οποίο έχει αγωνιστεί γι’ αυτή την υπόθεση.

Όμως υπάρχουν ορισμένα προβλήματα και τα γνωρίζετε. Αν μέχρι τώρα υπήρξε διστακτικότητα, υπήρξε για ένα και μόνο λόγο: υπήρξε και υπάρχει διστακτικότητα γιατί λέει μια λαϊκή παροιμία ότι όποιος καεί με χυλό φυσάει και το γιαούρτι. Και ξέρετε πάρα πολύ καλά τι εννοώ.

Υπάρχει η δυνατότητα να διαμορφωθεί και το πλαίσιο και το κλίμα ενός ειλικρινούς διαλόγου που θα δώσει τη δυνατότητα να δοθούν ουσιαστικές λύσεις στο ασφαλιστικό.

Όμως εγώ θέλω να τονίσω και κάτι άλλο: είναι ανάγκη ν’ αντιμετωπιστούν κι άλλα μεγάλα προβλήματα που σήμερα υπάρχουν και έχουν σχέση με την ένταξη της χώρας μας στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση. Το λέω αυτό γιατί οι πρόσφατες κινητοποιήσεις του συνδικαλιστικού Κινήματος, της ΑΔΕΔΥ, της ΓΣΕΕ έδειξαν ότι η συσπείρωση ευρύτερη λαϊκών στρωμάτων γύρω από το συνδικαλιστικό Κίνημα, δεν αφορούσε μόνο το θέμα του Ασφαλιστικού.

Αφορούσε και αφορά προβλήματα που σήμερα υπάρχουν και είναι πάρα πολύ έντονα. Προβλήματα που υπάρχουν στους μικρομεσαίους -γιατί οι μικρομεσαίοι δεν ενώθηκαν μαζί μας για το θέμα του Ασφαλιστικού και το γνωρίζετε πάρα πολύ καλά- προβλήματα που υπάρχουν και στον αγροτικό τομέα που χρειάζεται ιδιαίτερη ευαισθησία και προσοχή γιατί οι αγρότες είναι εκείνοι οι οποίοι σήμερα αντιμετωπίζουν την όξυνση και την ένταση του ανταγωνισμού και μάλιστα ανυπεράσπιστοι, χωρίς ουσιαστική οργάνωση και χωρίς ουσιαστική στήριξη.

Πρέπει αυτά τα ζητήματα συνολικά ν’ αντιμετωπιστούν. Χρειάζεται κοντολογίς να υπάρξει αλλαγή σε ορισμένες πλευρές της πολιτικής μας. Ν’ αλλάξουν πλευρές της πολιτικής μας και να στηριχθούν οι τάξεις και τα στρώματα, που σήμερα έχουν πραγματικά ανάγκη.

Αυτή η πολιτική κατά τη γνώμη μου όμως για να μπει μπροστά, χρειάζεται παράλληλα και ένα καινούριο πρόσωπο. Πρέπει να υπάρξουν αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα και θα έλεγα όχι μόνο αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα.

Είναι ανάγκη οι αλλαγές αυτές, ν’ αφορούν ολόκληρη την κρατική μηχανή, ολόκληρη τη δημόσια διοίκηση και ιδιαίτερα στους τομείς εκείνους που υπάρχει άμεση επαφή με τον πολίτη.

Οι αλλαγές αυτές να γίνουν με ένα κριτήριο: την αποτελεσματικότητα αυτών και θα τοποθετηθούν εκεί. Αυτό είναι ένα μεγάλο ζήτημα.

Τέλος, κατά την άποψή μου, είναι ανάγκη να υπάρξει επιτέλους μια στέρεη πολιτική συμφωνία σε επίπεδο ηγεσίας. Μια πολιτική συμφωνία η οποία θα εγγυάται και θα εγγυηθεί και το παρόν και το μέλλον του ΠΑΣΟΚ. Γιατί αν θα χάσουμε τις επόμενες εκλογές, δεν θα κερδίσει η Νέα Δημοκρατία, θα χάσουμε εμείς. Και εμείς θα είμαστε οι υπεύθυνοι γι’ αυτή την πορεία και γι’ αυτή την εξέλιξη.

Πιστεύω ότι στα πλαίσια μιας τέτοιας πολιτικής συμφωνίας μεταξύ όλων των ιστορικών στελεχών του Κινήματός μας, αλλά και μιας ευρύτερης συμφωνίας, πρέπει ν’ αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα αποσύνθεσης και η εικόνα η οποία κατεβαίνει κάτω – κάτω αυτή τη στιγμή, μέχρι και το τελευταίο μέλος και στέλεχος του ΠΑΣΟΚ. Μια συμφωνία πάνω σ’ ένα όραμα, σε στόχους και σε προοπτική. Σε στόχους και προοπτική που αφορούν –και πρέπει να αφορούν- την υλοποίηση του κυβερνητικού προγράμματος και των στόχων του Κινήματός μας.

Σας ευχαριστώ.