Εφημερίδα CARRIERA 5 Ιουλίου 2003

                              Συνέντευξη με τον Πρόεδρο της ΟΤΟΕ κ. Δημήτρη Κουσελά

Της Ναταλί Ένγκελεν 

       Πως μπορεί να συγκροτηθεί κλαδικό ταμείο στις τράπεζες όταν οι ασφαλιστικές υποχρεώσεις των επιχειρήσεων του κλάδου απέχουν σημαντικά, και αναφέρομαι εδώ μεταξύ ορισμένων ιδιωτικών και δημοσίου ενδιαφέροντος τραπεζών όταν οι εισφορές φτάνουν στη σχέση 1:2;  
.Οι συνεισφορές σε όλους τους χώρους είναι στη λογική του 1 προς 2, δηλαδή ένα πληρώνουν οι εργαζόμενοι και το διπλάσιο πληρώνουν οι εργοδότες. Αυτή είναι η σχέση η οποία υπάρχει μέχρι σήμερα, όχι μόνο στον τραπεζικό κλάδο αλλά και σε πολλούς χώρους. Άλλωστε στην πρόταση που είχε υποβάλλει παλιότερα η ΓΣΕΕ σχετικά με τις εισφορές, η πρόταση για τους εργαζόμενους ήταν 2/9, για τους εργοδότες 4/9, το διπλάσιο δηλαδή και 3/9 για το κράτος. Το Ταμείο που θέλουμε να φτιάξουμε στο χώρο των τραπεζών θα είναι ένα ενιαίο Ταμείο επικουρικής και συμπληρωματικής σύνταξης, στο οποίο θα συμμετέχουν όλες οι τράπεζες και όλοι οι εργαζόμενοι, θα είναι ένα ταμείο που θα έχει μορφή νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου και ασφαλώς το πρώτο χαρακτηριστικό του θα είναι η βιωσιμότητά του.

Κατά πόσο διευκολύνει τη συζήτηση για τη συγκρότηση του ταμείου το γεγονός ότι η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών δεν είναι εργοδοτική οργάνωση;
Μπορεί η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών να μην είναι εργοδοτική οργάνωση, αυτό είναι κάτι που μας δυσκολεύει σε όλες τις διαπραγματεύσεις που έχουμε για τις τράπεζες, γιατί κάθε φορά θέλουμε εξουσιοδότηση. Όμως αυτή τη στιγμή η συζήτηση δεν αρχίζει από μηδενική βάση. Θέλω να σας ενημερώσω ότι μετά την ψήφιση του νόμου 3029/02 έχει δημιουργηθεί το θεσμικό πλαίσιο που όχι μόνο μας επιτρέπει αλλά μας ανοίγει το δρόμο να προχωρήσουμε στη δημιουργία του εν λόγω ταμείου. Ο νόμος 3029/02 προβλέπει την συνένωση των ήδη υφιστάμενων ταμείων στο χώρο των τραπεζών, που λειτουργούν είτε ως νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, είτε με σωματιακή ή άλλη μορφή, και επιτρέπει σ’ όλα αυτά τα ταμεία να συγχωνευθούν σ’ ένα ταμείο. Εμείς, βέβαια, σ’ αυτό το ενιαίο ταμείο θέλουμε να συμμετέχουν κι οι λίγοι εργαζόμενοι που είναι στο ΙΚΑ – ΤΕΑΜ, που είναι γύρω στους 6.000. Έτσι θα δημιουργηθεί το ενιαίο ταμείο ασφάλισης τραπεζοϋπαλλήλων το οποίο θα δίνει και επικουρική και συμπληρωματική σύνταξη. Όπως γνωρίζετε συνολικότερα στην λειτουργία του ασφαλιστικού συστήματος στην Ελλάδα υπάρχουν τρεις πυλώνες. Ο πρώτος είναι της κύριας σύνταξης, ο δεύτερος είναι της επικουρικής μέσα από το ΙΚΑ –ΤΕΑΜ και ο τρίτος, που τίθεται για πρώτη φορά με τον νόμο 3029/02, είναι εκείνος της επαγγελματικής σύνταξης. Η ιδιομορφία σε ότι αφορά τους τραπεζοϋπαλλήλους είναι ότι στο δικό μας κλαδικό ταμείο θα συνυπάρχει πρακτικά ο δεύτερος και ο τρίτος πυλώνας, δηλαδή αυτός της επικουρικής και της συμπληρωματικής ή επαγγελματικής σύνταξης.

    Πόσο κοστίζει το νέο ταμείο με δεδομένο ότι οι μελέτες ανεβάζουν το κόστος στα 9 δις. ευρώ και ποιος θα το πληρώσει αυτό;
Δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη οι μελέτες προκειμένου να ξέρουμε ποιο θα είναι το αναλογιστικό έλλειμμα. Πάντως μας ενδιαφέρει αυτό το ταμείο να είναι υγιές που σημαίνει ότι θα υπάρξει πρόβλεψη για το πως θα καλυφθεί οικονομικά η λειτουργία του. Στην πρόβλεψη αυτή εμπεριέχονται οι εισφορές των εργαζομένων και των εργοδοτών που θα είναι αρκετά αυξημένες, στη λογική του 1 προς 2. Δηλαδή, στη περιουσία των ήδη υφιστάμενων ταμείων, εμείς ζητάμε να εμπεριέλθει η περιουσία και των ταμείων κύριας σύνταξης και η συμμετοχή του κράτους. Όσον αφορά τη συμμετοχή του κράτους δεν ζητάμε τίποτα περισσότερο απ’ αυτά που εγγυάται για τους υπόλοιπους εργαζόμενους. Δηλαδή ότι δίνει το κράτος για τους εργαζόμενους που είναι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ – ΤΕΑΜ, τα ίδια θέλουμε να δώσει και για το ταμείο αυτό.

Θα πρέπει ο ανασχηματισμός στην κυβέρνηση να συνοδεύεται από αλλαγές στις διοικήσεις των τραπεζών και τι θα προσέφερε αυτό;
Κατά την προσωπική μου άποψη, χρειάζεται ανανέωση παντού. Βέβαια στο τραπεζικό σύστημα η κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει παντού αλλαγές γιατί σε λίγες τράπεζες υπάρχουν διοικήσεις που η διαδικασία τοποθέτησής τους περνάει μέσα από τη Βουλή.

Ο υπουργός Οικονομίας κ. Ν. Χριστοδουλάκης ανακοίνωσε ότι αναμένει το φθινόπωρο την εξαγορά ενός ακόμη ποσοστού 11% από την Credit Agricole. Τι σημαίνει αυτό και τι θα προσφέρει κάτι τέτοιο στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα;
Υπάρχει αυτή τη στιγμή μια σχέση συνεργασίας μεταξύ της Εμπορικής Τράπεζας από τη μια και της Credit Agricole από την άλλη. Είναι μια σχέση που έχει γίνει επ’ ωφελεία και των δύο πλευρών. Δηλαδή της Εμπορικής από τη μία πλευρά γιατί συμμετέχουν σ’ αυτήν ξένα κεφάλαια, με αποτέλεσμα να διευρυνθεί η κεφαλαιακή της βάση αλλά και να αποκτήσει ένα «know how», που μέχρι σήμερα δεν το είχε και η Credit Agricole από την άλλη πλευρά, ωφελείται από τη χρήση του εκτεταμένου δικτύου της Εμπορικής στη χώρα μας. Η θέση μας είναι ότι το Management της Εμπορικής Τράπεζας δεν πρέπει να περάσει σε ξένα χέρια. Από ‘κει και πέρα οποιαδήποτε συνεργασία που δίνει τη δυνατότητα στην τράπεζα να γίνει περισσότερο ανταγωνιστική και πιο αποτελεσματική είναι κάτι που έχει σχέση με τα δικά της συμφέροντα.

Με δεδομένο ότι ο πληθωρισμός κινείται άνω του 3,5% γιατί στην Ελλάδα έχουμε αρνητικά επιτόκια καταθέσεων και πολύ υψηλά επιτόκια χορηγήσεων και κατά συνέπεια έχουμε το μεγαλύτερο ecart (διαφορά μεταξύ καταθέσεων και χορηγήσεων) στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
Είναι γεγονός ότι τα επιτόκια καταθέσεων είναι πάρα πολύ χαμηλά και το έχουμε τονίσει πολλές φορές ότι η μείωση των επιτοκίων καταθέσεων ήταν δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με την μείωση του επιτοκίου χορηγήσεων. Έχουμε επισημάνει τον κίνδυνο καταστροφής ενός σημαντικού θεσμού, που ήταν ο θεσμός της λαϊκής αποταμίευσης. Έχουμε ζητήσει με συγκεκριμένες παρεμβάσεις μας, και προς την κυβέρνηση και προς τις τράπεζες να αντιμετωπιστεί άμεσα το πρόβλημα αυτό. Από ‘κει και πέρα είναι γεγονός ότι τα επιτόκια, εναρμονίζονται με τους δείκτες του πληθωρισμού. Στην προκειμένη περίπτωση ο πληθωρισμός στη χώρα μας είναι συγκριτικά πολύ πιο υψηλός από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν έπρεπε τα επιτόκια καταθέσεων να ήταν πολύ πιο θετικά από την κατάσταση στην οποία βρίσκονται σήμερα. Εμείς δεν σας κρύβω ότι προτείναμε στην κυβέρνηση την κατάργηση της φορολόγησης του τόκου των καταθέσεων γιατί δεν μπορείς να φορολογείς τόκους καταθέσεων όταν οι αποδόσεις τους είναι αρνητικές.

Με δεδομένο ότι στην Ε.Ε. μειώνεται το ποσοστό απασχόλησης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα ποιες είναι οι προοπτικές απασχόλησης στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα τα τέσσερα τελευταία χρόνια σύμφωνα με συγκεκριμένα στοιχεία που έχουμε, δεν μειώθηκε το ποσοστό απασχόλησης. Αντίθετα αυξήθηκε και μάλιστα σε μέσα επίπεδα με ρυθμούς της τάξης του 7%. Αυτό συμβαίνει γιατί ο ελληνικός χρηματοπιστωτικός τομέας δεν ήταν, κι εξακολουθεί να μην είναι, κορεσμένος, ούτε σε σχέση με την πυκνότητα τραπεζών ανά κάτοικο, ούτε σχετικά με την γκάμα των προσφερόμενων υπηρεσιών και προϊόντων. Έτσι, εξακολουθούμε να έχουμε μια αύξηση, της τάξης του 7% όπως σας είπα, κι αυτή θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη εάν δεν είχαμε το φαινόμενο του outsourcing, της εξωτερίκευσης δηλαδή των εργασιών. Ένα σημαντικό κομμάτι από τους απασχολούμενους σήμερα στον τραπεζικό τομέα δεν είναι τραπεζοϋπάλληλοι, είναι ενοικιαζόμενο προσωπικό. Αν κι αυτό ήταν στις τάξεις των εργαζόμενων τότε το ποσοστό αύξησης της απασχόλησης στον τραπεζικό κλάδο θα ήταν ακόμη μεγαλύτερο. Τα παραπάνω, όμως, δεν σημαίνουν ότι δεν πρέπει να ληφθούν μέτρα για την προστασία της απασχόλησης, όπως για παράδειγμα η μείωση του χρόνου εργασίας, η εκπαίδευση, η επανακατάρτιση των εργαζομένων κ.λπ.