Δημήτρης Κουσελάς Δημήτρης Κουσελάς

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

Άρθρα / Ομιλίες / Συνεντεύξεις

ΘΕΜΑ [Ομιλία] Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 23/7/2008

 

Ομιλία στην διαρκή επιτροπή των Οικονομικών υποθέσεων της Βουλής με θέμα "Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας"

Από όσα διημείφθησαν στην Επιτροπή που συνεδρίασε πριν από λίγο και από όσα είπε ο κ. Ζορμπάς, φαίνεται ότι δεν είναι τυχαίος ούτε ο χρόνος κατάθεσης του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, ούτε και η πραγματική στόχευσή του.

Επί μήνες το κυοφορούμενο νομοσχέδιο που παρέδωσε ο Υπουργός Οικονομίας στους αρμόδιους φορείς για να κάνουν παρατηρήσεις, προέβλεπε ότι Πρόεδρος της Ανεξάρτητης Αρχής, που σήμερα υποβαθμίζεται σε μια απλή Επιτροπή διορισμένων από τη Κυβέρνηση υπαλλήλων, θα ήταν συνταξιούχος ανώτατος δικαστικός. Το ίδιο ακριβώς προβλέπεται στο νεότερο νομοσχέδιο, που ξαναστάλθηκε βελτιωμένο στους φορείς στο τέλος Ιουνίου. Άλλωστε, αυτά τα επιβεβαίωσε και ο κ. Ζορμπάς.

Ακολούθησαν ελάχιστες «διορθώσεις» σχετικά με την Αρχή, που υποβιβάζεται σε Επιτροπή και κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή προστέθηκε αυτή η διάταξη «λαιμητόμος» για τον κ. Ζορμπά, αφού αντί του συνταξιούχου προβλέφθηκε εν ενεργεία ανώτατος εισαγγελέας. Αυτό έγινε μόνο και μόνο για να απομακρυνθεί ο κ. Ζορμπάς.
 
Είναι εμφανές ότι η διάταξη αυτή δεν επιχειρεί να λύσει κάποια προβλήματα έλλειψης συνεννόησης μεταξύ της Αρχής και της δικαστικής εξουσίας. Άλλωστε, τα μεγάλα προβλήματα τα οποία, όπως όλοι ακούσαμε, έχουν δημιουργηθεί, είναι προβλήματα δομικά και λειτουργικά. Τα επισήμανε ο κ. Ζορμπάς, θα υπάρξει πλέον τεράστια σύγχυση από τη στιγμή που στην Επιτροπή -και όχι στην Ανεξάρτητη Αρχή- θα προΐσταται εν ενεργεία Δικαστικός Λειτουργός. Επίσης δημιουργούνται και συνταγματική φύσης προβλήματα, τα οποία, κύριε Υπουργέ, δεν θα μπορέσετε να αποφύγετε.
 
Το ερώτημα, όμως, είναι τι άλλαξε από το αρχικό σχέδιο μέχρι σήμερα, που αντί της Αρχής, έχουμε Επιτροπή με 7 μέλη και με Πρόεδρο εν ενεργεία Ανώτατο Δικαστικό; Και τι πραγματικά άλλαξε μέσα σε 2,5 χρόνια και η «καλύτερη δυνατή πρόταση», όπως έλεγε ο κ. Ρουσόπουλος στις 6/12/2006, για τη θέση του επικεφαλής της Αρχής για το ξέπλυμα «μαύρου» χρήματος κατατομείται και φεύγει με τον τρόπο που φεύγει;
 
Μήπως φταίνε τα πορίσματα του κ. Ζορμπά για το σκάνδαλο των δομημένων ομολόγων στα οποία -σύμφωνα με δημοσιευμένες πληροφορίες - γινόταν λόγος για διακίνηση «μαύρου» πολιτικού χρήματος προς τη Νέα Δημοκρατία; Μήπως η κίνηση του κ. Ζορμπά να ζητήσει το άνοιγμα των λογαριασμών του κ. Χριστοφοράκου και του κ. Μαυρίδη, που είναι πρόσωπα - κλειδιά στην υπόθεση της Siemens, αλλά και να διερευνήσει τον φάκελο του σκανδάλου «Γερμανός»;
 
Πείτε μας πραγματικά, ποιοι είναι οι φόβοι της Κυβέρνησης για το ζήτημα αυτό που σας ανάγκασαν να πάρετε αυτές τις αποφάσεις; Εάν δεν έχετε κανένα φόβο, κύριε Υπουργέ, δεν έχετε παρά να καταθέσετε τώρα τα πορίσματα της Επιτροπής του κ. Ζορμπά. Ας τεθούν επιτέλους στη διάθεση της Βουλής και θέλουμε ειλικρινά να μας απαντήσετε ποιος είναι ο λόγος που η Βουλή τουλάχιστον δεν γνωρίζει τα συγκεκριμένα πορίσματα. Αναφέρομαι στα πορίσματα για τα δομημένα ομόλογα.
 
Αυτή η αιφνιδιαστική αλλαγή, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τις τελευταίες 2 βδομάδες μετά την αποστολή του τελικού κειμένου του νομοσχεδίου, είναι φανερό ότι έγινε λόγω της πληροφόρησης, που είχε το κυβερνητικό επιτελείο για την έρευνα που είχε ξεκινήσει ο κ. Ζορμπάς για τη Siemens σε τραπεζικούς λογαριασμούς. Αναφέρθηκα στη Societe Generale, στην ερώτηση που έκανα στον κ. Ζορμπά. Π  αυτό και το νομοσχέδιο εισήχθη κατεπειγόντως και εν μέσω θέρους στη Βουλή για πρώτη συζήτηση χθές και για άμεση ψήφιση.
 
Το λέω αυτό, επισημαίνοντας πως δεν είναι τυχαίο ότι στις μεταβατικές διατάξεις του τελικού σχεδίου νόμου -και αναφέρομαι στο άρθρο 54-, δεν προβλέπεται καν ομαλή μετάβαση από την Αρχή στην Επιτροπή, ώστε να συνεχιστεί το έργο της, αλλά προστέθηκε ειδική ρύθμιση για την άμεση κατάργηση της Αρχής. Αναφέρομαι στην παράγραφο 3 του άρθρου 54.
 
Είναι δε σαφές ότι η υποβαθμισμένη, πλέον, Επιτροπή θα αρχίσει και πάλι να λειτουργεί όταν η Κυβέρνηση θα διορίσει τα 7 μέλη της και όταν συνέλθει το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο για να επιλέξει τον Εισαγγελέα που θα προεδρεύσει της Επιτροπής. Την εκτίμηση του κ. Ζορμπά την ακούσατε, είναι πως αυτό δεν μπορεί να συμβεί νωρίτερα από τα μέσα του Σεπτέμβρη.
 
Η Κυβέρνηση έκανε εκλογές για να αποφύγει το πόρισμα Ζορμπά και τα ομόλογα. Τώρα τον αποκεφαλίζεται για να μην μπορέσει να μας πει τις ακριβείς διαδρομές του «μαύρου» πολιτικού χρήματος που εντόπισε να κατευθύνεται σε συγκεκριμένα πολιτικά ταμεία, όπως είπε.
 
Θέλω εδώ, επίσης, να σημειώσω ότι από πουθενά δεν προκύπτει η ανάγκη κατάργησης της Αρχής και αντικατάστασής της με Επιτροπή πλήρως ελεγχόμενη από το Υπουργείο Οικονομικών. Η Οδηγία - που σημειωτέον έπρεπε να έχει ενσωματωθεί μέχρι τις 15/12/2007- ορίζει ελάχιστα πλαίσια και από αυτήν δεν προκύπτει πουθενά κάτι τέτοιο.
 
Επικαλούμαι την «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», η οποία πρόσφατα έγραψε ότι με την απομάκρυνση του πρώην Εισαγγελέα από την Αρχή, ο κ. Αλογοσκούφης έχει πλέον υπό τον απόλυτο έλεγχο του σχεδόν κάθε κρατικό μηχανισμό καταπολέμησης του οικονομικού εγκλήματος, με ότι μπορεί να συνεπάγεται η υπερσυγκέντρωση τόσο κρίσιμων εξουσιών σε ένα και μόνο πρόσωπο. Όπως αποκαλύφθηκε στη συζήτηση που είχαμε πριν από λίγο στην Επιτροπή, έχει τον απόλυτο έλεγχο, αλλά δεν έχει την ευθύνη. Διότι το άρθρο 7 παράγραφος 14 είναι πολύ συγκεκριμένο στο ζήτημα αυτό.
 
Αυτό το νομοσχέδιο προχωρεί σε μία περαιτέρω σκλήρυνση της νομοθεσίας. Η δική μου ερμηνεία είναι ότι αυτό γίνεται προφανώς για επικοινωνιακούς λόγους, προκειμένου η Κυβέρνηση να «διασκεδάσει» τις διεθνείς επικρίσεις για τον τρόπο που αντιμετωπίζει η χώρα μας τη διαφάνεια και το ξέπλυμα χρήματος. Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι η όποια αυστηροποίηση της νομοθεσίας -και αυτό το γνωρίζετε πολύ καλά-, αλλά η ενεργοποίηση των ελεγκτικών μηχανισμών, χωρίς κυβερνητικές παρεμβάσεις και χωρίς εξαρτήσεις.
 
Αυτά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για τις κυβερνητικές παρεμβάσεις και εξαρτήσεις, δεν είναι δικοί μας ισχυρισμοί. Στην ιστοσελίδα του State Department είχε αναρτηθεί η ειδική ετήσια ‘Εκθεση των αμερικανικών αρχών για το διεθνές ξέπλυμα «βρώμικου» χρήματος που προέρχεται από εμπόριο ναρκωτικών και άλλες μορφές του διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος.
 
Στην Έκθεση υιοθετούνται πλήρως τα συμπεράσματα της αντίστοιχης αναφοράς της FΑΤF -και η FΑΤF δεν είναι ένα γραφείο, ούτε είναι κάτι τυχαίο, αλλά είναι ό,τι πιο έγκυρο υπάρχει σε διεθνές επίπεδο, που συντονίζει τις ενέργειες των επιμέρους ελεγκτικών μονάδων για το ξέπλυμα χρήματος σε κάθε χώρα.
 
Μάλιστα από την Έκθεση διαπιστώνεται έλλειψη πολιτικής βούλησης από την Κυβέρνηση για την αντιμετώπιση του ξεπλύματος «βρώμικου» χρήματος, παρά το γεγονός ότι η χώρα μας κατατάσσεται από τους Αμερικάνους ειδικούς στη λίστα των 59 χωρών με τους μεγαλύτερους τζίρους στη διακίνηση «βρώμικου» χρήματος. Και αυτό είναι το πιο κρίσιμο ζήτημα.
 
Για τη μεταχείριση που είχε επιφυλάξει η Κυβέρνηση στην Αρχή Ζορμπά, οι Αμερικανοί αφήνουν σαφέστατες αιχμές τονίζοντας - και αυτά είναι λόγια δικά τους – ότι η έλλειψης επαρκούς προσωπικού και κρατικής χρηματοδότησης, καθώς και η έλλειψη πολιτικής υποστήριξης στην αποστολή της περιορίζουν την αποτελεσματικότητα της Αρχής. Δηλαδή, δεν χρεώνουν τα όποια προβλήματα υπήρξαν μέχρι σήμερα στην Αρχή, αλλά στην έλλειψη πολιτικής βούλησης. Λένε ότι η Αρχή έχει ευρείες αρμοδιότητες μόνο στα χαρτιά.
 
Επικαλούνται την Έκθεση της FΑΤF για να τονίσουν ότι υπάρχουν ανησυχίες για τη λειτουργία και τις δομές της Αρχής, λόγω της ανύπαρκτους στελέχωσης και παροχής τεχνικών μέσων τα οποία απαιτούνται για να επιτελέσει σωστά το έργο της.
 
Αυτά που επισημαίνουν οι Αμερικανοί ειδικοί, τα ακούσαμε πριν από λίγο και από τον κ. Ζορμπά. Η Ελληνική Αρχή δεν έχει στο δυναμικό της οικονομικούς αναλυτές ή εξειδικευμένο προσωπικό. Κάθε χρόνο η Αρχή εξετάζει πάνω από 1.000 περιπτώσεις - μας το επιβεβαίωσε ο κ. Ζορμπάς- αναφορών ύποπτων συναλλαγών, αλλά δεν έχει υποδομή υψηλής τεχνολογίας για να τις διαχειριστεί αποτελεσματικά και μόλις πρόσφατα απέκτησε βάση δεδομένων. Οι Αμερικανοί κλείνουν με τη διαπίστωση ότι, όπως συνήθως συμβαίνει στην Ελλάδα, η νομοθεσία για την αναφορά ύποπτων συναλλαγών και την αντιμετώπιση του ξεπλύματος είναι αυστηρή, αλλά δεν εφαρμόζεται στην πράξη.
 
Αυτό συμβαίνει γιατί δεν στηρίξατε μέχρι σήμερα, κύριοι Υπουργοί, την Εθνική Αρχή, την οποία έρχεστε να καταργήσετε. Γι  αυτό δεν εφαρμόζεται η νομοθεσία. Ο κ. Ζορμπάς μίλησε για τραγικές παραλείψεις και ακούσαμε με προσοχή τα όσα είπε. Επί 50 θεσμοθετημένων υπαλλήλων, που εσείς ορίσατε το 2005, υπάρχουν αυτή τη στιγμή μόλις 15. Για να δώσει τη διάσταση και τον τόνο των ελλειμμάτων, ο κ. Ζορμπάς ανέφερε το χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι προσέτρεχαν στο διπλανό βιβλιοπωλείο για να πάρουν, όπως είπε χαρακτηριστικά, «βερεσέ χαρτί». Τα ερωτήματα είναι πολλά. Ποιοι πόροι, μέσα και προσωπικό τέθηκαν στη διάθεση της Αρχής, από το ξεκίνημα της λειτουργίας της μέχρι σήμερα, για να επιτελέσει το έργο της; Ποια είναι η ετήσια χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό; Ποια και πόσα είναι τα εξειδικευμένα στελέχη που τα έχει στη διάθεση της για να κάνει αυτή την τόσο σοβαρή δουλειά;
 
Μετά τα όσα είπε και ο κ. Ζορμπάς, γίνεται πλέον σαφές ότι δεν αντιμετωπίζονται οι ελλείψεις που σκόπιμα δεν αντιμετωπίστηκαν μέχρι σήμερα -γιατί είναι εμφανές ότι υπήρχε και υπάρχει τεράστιο έλλειμμα πολιτικής βούλησης.
 
Όχι μόνο, λοιπόν, δεν αντιμετωπίζονται οι ελλείψεις, αλλά δημιουργούνται πλέον και τεράστια προβλήματα με το νομοσχέδιο που καλείται το εθνικό μας Κοινοβούλιο να ψηφίσει. Η καλύτερη, λοιπόν, υπηρεσία, που θα μπορούσε η Κυβέρνηση να προσφέρει, θα ήταν η απόσυρση μιας σειράς από άρθρα του συγκεκριμένου σχεδίου νόμου, γιατί δεν θα κατηγορηθεί μόνο για έλλειψη πολιτικής βούλησης, αλλά πλέον- και για συγκάλυψη ενός τεράστιου εγκλήματος.
 
Μετά τα όσα λέχθηκαν, τίθενται σοβαρά ηθικά προβλήματα για την Κυβέρνηση στο σύνολό της και για συγκεκριμένους Υπουργούς.