Εφημερίδα ΘΑΡΡΟΣ 8 ΜΑΙΟΥ 2009

Αρθρο του Δημήτρη Κουσελά Βουλευτή Μεσσηνίας του ΠΑΣΟΚ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ S.O.S ΓΙΑ ΤΟ ΙΚΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ

Το «μακρύ χέρι» των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, των σκανδάλων και της κακοδιαχείρισης της Ν.Δ. έχει αφήσει ανεξίτηλα σημάδια στα ασφαλιστικά μας Ταμεία, με πρώτο και κορυφαίο το ΙΚΑ. 

Όταν το 1993 το ΠΑΣΟΚ επανήλθε στην Κυβέρνηση, το σύνολο της κινητής και της ακίνητης περιουσίας των ταμείων ήταν 3,28 δις ευρώ. Το 2004 παραδώσαμε 25,63 δις ευρώ. Αυτή ήταν η δική μας διαχείριση.

Η 5ετής διακυβέρνηση της Ν.Δ όχι μόνο δεν αντιμετώπισε, αλλά όξυνε τα προβλήματα χρηματοδότησης της κοινωνικής ασφάλισης. Μέσα σε λίγα χρόνια κατάφερε να μετατρέψει το ΙΚΑ, τον κορυφαίο ασφαλιστικό οργανισμό της χώρας, από πλεονασματικό, με ετήσιο πλεόνασμα 1,3 δις ευρώ, σε ελλειμματικό, με 1,5 περίπου δις ετήσιο έλλειμμα. Κατάφερε να πολλαπλασιάσει το χρέος των Ασφαλιστικών Ταμείων προς τα  νοσοκομεία, που  σήμερα έχει πλέον ξεπεράσει τα 2 δις ευρώ, ενώ ανέβασε το χρέος του Δημοσίου στα ασφαλιστικά ταμεία από 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ που ήταν το 2003, στα 10 δις ευρώ.

Φρόντισε, ωστόσο, να χαρίσει στις κερδοφόρες τράπεζες και σε βάρος του ΙΚΑ 5 δις ευρώ, καταργώντας τον νόμο Ρέππα, καταλύοντας ασφαλιστικά ταμεία πού είχαν γίνει με Σ.Σ.Ε. και τα δικαιώματα των ασφαλισμένων σε αυτά.

Επί διακυβέρνησης Ν.Δ, οι δαπάνες των κλάδων υγείας αυξάνονται αλματωδώς, με ρυθμούς 15% - 20% το χρόνο. Μόνο το έλλειμμα της φαρμακευτικής δαπάνης του ΙΚΑ έφτασε τα 2,6 δις ευρώ το 2007, από 1,2 δις ευρώ που ήταν το 2004.

Οι ανασφάλιστοι εργαζόμενοι, Έλληνες και οικονομικοί μετανάστες, αποτελούν σήμερα το 25% του απασχολούμενου πληθυσμού. Και όσο αυξάνεται η ανεργία και η υποαπασχόληση μέσα στην κρίση, τόσο θα αυξάνονται οι πιέσεις για μαύρη και ανασφάλιστη εργασία και τόσο θα συρρικνώνονται τα έσοδα του ΙΚΑ και των άλλων ασφαλιστικών ταμείων, οι απώλειες των οποίων αναμένεται να φτάσουν τα 2 δις ευρώ.

Και όσο συμβαίνουν αυτά, τόσο θα πληθαίνουν και οι «συστάσεις» για περικοπές, σε βάρος των ασφαλισμένων, σε βάρος των γενιών που έρχονται. Πρόκειται για φαύλο κύκλο συνεχούς υποβάθμισης της Κοινωνικής Ασφάλισης, που φέρει ατόφια τη σφραγίδα των νεοφιλελεύθερων επιλογών της Ν.Δ.

Και όμως, είναι γνωστό πως το πρόβλημα της κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα είναι κυρίως πρόβλημα εσόδων και όχι πρόβλημα «υψηλών και μη ανταποδοτικών παροχών». Η μέση σύνταξη γήρατος είναι σήμερα 752 ευρώ, στον ΟΓΑ μόλις 413 ευρώ, ενώ κάτω από τα 500 ευρώ είναι το 85% των συντάξεων του ΤΣΑ, το 42% των συντάξεων του ΤΕΒΕ, το 39% των συντάξεων του Ταμείου Εμπόρων, που σήμερα αποτελούν τον Οργανισμό Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών .

Τι έκανε, αλήθεια,  η Κυβέρνηση για να ενισχύσει τα έσοδα των Ταμείων; Πρώτα από όλα, αθέτησε τις υποχρεώσεις της απέναντί τους. Εδώ και χρόνια δεν τους καταβάλλει το σύνολο των θεσμοθετημένων εισφορών από τον κρατικό Προϋπολογισμό. Μόνο το 2009 για το ΙΚΑ προβλέπονταν  στον Προϋπολογισμό 1,45 δις ευρώ λιγότερα από τις θεσμοθετημένες υποχρεώσεις του Κράτους.

Σαν να μην έφτανε αυτό, η Κυβέρνηση άφησε να…ανθίσει ανενόχλητη η εισφοροδιαφυγή. ‘Οχι μόνο δεν έκανε τίποτα για να την καταπολεμήσει, αλλά αποδιοργάνωσε και τους  υπάρχοντες ελεγκτικούς μηχανισμούς και με  αλλεπάλληλες ρυθμίσεις έκλεισε το μάτι με νόημα στους  «μπαταχτσήδες» μεγαλο-εργοδότες. Αποτέλεσμα; Η εισφοροδιαφυγή εκτινάχθηκε στα 7 δις ευρώ ετησίως, από 3,5 δις που ήταν το 2004  (αύξηση 180%).

Με πρόσφατη τροπολογία της κ. Πετραλιά η ασυνέπεια και η εισφοροδιαφυγή των μεγάλων επιχειρήσεων επιβραβεύεται ξανά, με νέα «ρύθμιση» οφειλών στο ΙΚΑ. Και αυτό συμβαίνει για τέταρτη φορά στα πέντε χρόνια διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.

Στο μεταξύ, η περιουσία και η πραγματική οικονομική κατάσταση του ΙΚΑ (και άλλων ταμείων...) παραμένει… επτασφράγιστο μυστικό. Η Κυβέρνηση τηρεί σιγή ιχθύος για τις επιπτώσεις των δομημένων ομολόγων και λοιπών «τοξικών» στην περιουσία των Ταμείων. Ωστόσο, από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής πολιτικής υπολογίζεται πως τα Ταμεία έχασαν τους τελευταίους 18 μήνες 8 δις ευρώ. Η περιουσία τους, από τα 31 δις ευρώ έπεσε στα 23 δις. Και αυτό, γιατί τα «γαλάζια golden boys» τα είδαν ως αντικείμενο τζόγου και τα γέμισαν με δομημένα ομόλογα υψηλού ρίσκου.

Αν η Κυβέρνηση στόχευε πραγματικά στη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, έπρεπε καταρχήν να εφαρμόσει το νόμο 3029/2002 (νόμο Ρέππα), που έβαλε τις βάσεις για την εξυγίανση του ασφαλιστικού συστήματος. ‘Επρεπε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα προβλήματα της εισφοροδιαφυγής, των ανύπαρκτων ελεγκτικών μηχανισμών, των ρυθμίσεων, του ανεξέλεγκτου όργιου σε βάρος των ταμείων με τις τιμές, τις προμήθειες, τις συνταγές και τα φάρμακα. Μόνο κατά 3% να μείωνε τους δείκτες εισφοροδιαφυγής, δαπανών υγείας και τις οφειλές κρατικής χρηματοδότησης στα ταμεία, αυτή της η «μεταρρύθμιση» ούτε καν θα χρειαζόταν.  

Πιστή στην πάγια πρακτική της να φορτώνει τα βάρη στους ασφαλισμένους, η Κυβέρνηση διέψευσε και τις 3 δεσμεύσεις της:

- «Δεν αυξάνονται τα όρια ηλικίας». Και όμως, τα όρια ηλικίας αυξήθηκαν μέχρι και 5 έτη, ενώ καταργήθηκε και η 37ετία χωρίς όριο ηλικίας που θέσπισε το ΠΑΣΟΚ με το ν.3029/2002 (νόμο Ρέππα)

- «Δεν μειώνονται οι συντάξεις». Και όμως, οι συντάξεις μειώνονται μέχρι και 30% οι πρόωρες και από 20-50% οι επικουρικές.

- «Δεν αυξάνονται οι εισφορές». Και όμως, οι συνολικές εισφορές αυξάνονται αφού οι εργαζόμενοι -και ιδίως οι εργαζόμενες μητέρες- θα πρέπει να εργάζονται και να εισφέρουν περισσότερα χρόνια (2-5) για να πάρουν τη σύνταξη που μέχρι τώρα κανονικά δικαιούντο.

Η σημερινή γκρίζα – αν όχι τραγική- οικονομική κατάσταση του ΙΚΑ και γενικότερα της Κοινωνικής Ασφάλισης, αντανακλά την πάγια λογική και επιδίωξη της Κυβέρνησης: Αντί να βελτιώσει τις χαμηλότερες παροχές, όπως έχει στοιχειωδώς υποχρέωση κάθε κοινωνία που προοδεύει και αναπτύσσεται, αυτή συστηματικά χαμηλώνει τις υψηλότερες. ‘Ετσι, ανεξαρτήτως δικαιωμάτων και εισφορών, οδηγεί όλους τους ασφαλισμένους στα… υπόγεια!

Ωστόσο, πέρα από το δρόμο της γενικευμένης ασυδοσίας σε εισφορές και δαπάνες, της υποβάθμισης και της ανέχειας που συστηματικά προωθεί η Κυβέρνηση και στο ΙΚΑ και στα άλλα ασφαλιστικά Ταμεία, υπάρχει άλλος δρόμος για το Ασφαλιστικό.

Αυτό τον δρόμο προδιαγράφουν οι προτάσεις και οι δεσμεύσεις του ΠΑΣΟΚ, ακόμα και στη σημερινή και εξαιρετικά δύσκολη για όλους μας συγκυρία της πολλαπλής κρίσης.

-τη χρηματοδότηση του συστήματος και την πλήρη ανταπόκριση του κράτους στις νομοθετημένες υποχρεώσεις του.

-την πλήρη αξιοποίηση του Εθνικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης των Γενεών, που ήταν δική μας πρόταση. Στόχος, η συμπληρωματική στήριξη του ασφαλιστικού συστήματος και η διασφάλιση πόρων για τη νεότερη γενιά, με πόρους από τους οικονομικά ισχυρότερους και όχι από τους ασφαλισμένους και τα συνήθη φορολογικά υποζύγια.

-τη δημιουργία ενιαίου φορέα είσπραξης και βεβαίωσης των εισφορών και τη θεσμοθέτηση πάγιου συστήματος εξόφλησης εισφορών, με πάταξη της εισφοροδιαφυγής

-την αναμόρφωση των κριτηρίων του ΕΚΑΣ ώστε να διπλασιαστούν οι δικαιούχοι. Επίσης, τη μετεξέλιξή του σε βασική σύνταξη, ως ελάχιστη κοινή και εγγυημένη αφετηρία για όλες τις συντάξεις, με διαχωρισμό της προνοιακής σύνταξης και ενίσχυση των κινήτρων πρόσθετης ανταποδοτικής ασφάλισης

- τη βελτίωση του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων όσων έχουν διαδοχική ασφάλιση

- τη       δίκαιη αναμόρφωση του συστήματος των ΒΑΕ, με ισότιμη μεταχείριση των εργαζόμενων ιδιωτικού και δημόσιου τομέα

-την      αναμόρφωση των υπηρεσιών υγειονομικής –ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, με την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων των ταμείων και τη συνεργασία τους

-την      ενίσχυση των υποδομών και των διευκολύνσεων για τη στήριξη της οικογένειας και της εργαζόμενης μητέρας

Εμείς, αντίθετα με την Κυβέρνηση, στηρίζουμε το κοινωνικό κράτος ως βασικό μοχλό ανάπτυξης και αναδιανομής του εισοδήματος. Θα χρειαστεί να εργαστούμε σκληρά για να βγάλουμε το ασφαλιστικό σύστημα από το τέλμα και τα αδιέξοδα στα οποία το εγκλώβισε η Κυβέρνηση της Ν.Δ. ‘Εχουμε, όμως, και τη γνώση και την πολιτική βούληση για να το πετύχουμε.