| ΘΕΜΑ | [Ομιλία] Προστασία δανειοληπτών κ.α διατάξεις |
| ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ | 8/10/2008 |
Ομιλία του Εισηγητή του ΠΑΣΟΚ κ. Δημήτρη Κουσελά κατά τη συζήτηση επί της αρχής, στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, του σ.ν. του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών «Προστασία δανειοληπτών κ.α διατάξεις» (Συνεδρίαση της 8-10-2008). Το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα έρχεται με πολύ μεγάλη καθυστέρηση και μετά από επίπονες προσπάθειες και αγώνες καταναλωτικών και δανειοληπτικών οργανώσεων, αλλά και δικές μας. Ομως είναι, δυστυχώς, ένα νομοσχέδιο κατώτερο των περιστάσεων, που αδυνατεί να αντιμετωπίσει και το εύρος και το μέγεθος των προβλημάτων των δανειοληπτών.
Φαίνεται ότι το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου έχει γίνει «εν κενώ» γιατί αγνοείτε πλήρως, Κύριοι της Κυβέρνησης, τις νέες συνθήκες και τη μεγάλη χρηματοοικονομική κρίση, αλλά και τις σοβαρές επιπτώσεις που αυτή συνεπάγεται για τους δανειολήπτες.
Μπορεί να μην υπάρχει πρόβλημα για τις καταθέσεις -και σωστά παίρνονται μέτρα, που και εμείς θα στηρίξουμε-, υπάρχουν όμως και θα υπάρχουν τεράστιες επιπτώσεις στους συναλλασσόμενους πολίτες και τους δανειολήπτες.
Αυτές τις επιπτώσεις δεν τις αντιμετωπίζετε με αυτό το νομοσχέδιο. Φαίνεται, επίσης, πως αντιμετωπίζετε επιπόλαια μια σειρά από ζητήματα που έθεσε και η κυρία Κατσέλη, για την εποπτεία και τον συντονισμό του χρηματοπιστωτικού συστήματος, για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται σήμερα τα ασφαλιστικά ταμεία και για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν.
Εμείς δεν αμφισβητούμε τις καλές σας προθέσεις, αλλά πιστεύουμε ότι θα γίνει πολύ σύντομα αυτή η ολοκληρωμένη συζήτηση (γιατί δεν θεωρώ συζήτηση αυτό που έγινε πριν από λίγο...).
Πριν προχωρήσω στην τοποθέτησή μου επί του νομοσχεδίου, θα ήθελα να πω δυο λόγια για το μεγάλο ζήτημα της υπερχρέωσης, που κυριολεκτικά μαστίζει την ελληνική κοινωνία. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες με το τραπεζικό σύστημα, δεν είναι θέμα ατομικής ευθύνης του καθενός, όπως κάποιοι από την πλευρά της Κυβέρνησης προσπάθησαν σε προηγούμενη συζήτηση να υποστηρίξουν.
Είναι αποτέλεσμα της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής, αλλά και των απαράδεκτων τραπεζικών πρακτικών που τις βρίσκουμε συνέχεια μπροστά μας.
Γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά ότι η χώρα μας ανήκει στους πρωταθλητές της ζώνης του ευρώ, με τα υψηλότερα ποσοστά χρεών σε καταναλωτικά δάνεια και κάρτες.
Γνωρίζετε επίσης ότι το χρέος των νοικοκυριών προς τις τράπεζες το τελευταίο χρονικό διάστημα ξεπέρασε και αυτό των επιχειρήσεων. Είναι πάνω από 120δις ευρώ και ένα μεγάλο κομμάτι από αυτό το χρέος, το μεγαλύτερο όσον αφορά στα στεγαστικά δάνεια, είναι σε κυμαινόμενα επιτόκια. Αυτοί οι δανειολήπτες θα αντιμετωπίσουν τα μεγαλύτερα προβλήματα στις νέες συνθήκες.
Ως ΠΑΣΟΚ, έχοντας προβλέψει αυτές τις εξελίξεις και τους κινδύνους από την υπερχρέωση και σκύβοντας με μεγάλη υπευθυνότητα πάνω στο πρόβλημα,ήδη από το 2006 καταθέσαμε ολοκληρωμένες προτάσεις, με την πρώτη Πρόταση νόμου που καταθέσαμε στο Εθνικό Κοινοβούλιο.
Επανήλθαμε στο θέμα στις αρχές Μαϊου του 2008 με νέα Πρόταση νόμου και ακούσαμε τον Πρωθυπουργό της χώρας, στις 9 Μαίου, να τοποθετείται στο εθνικό Κοινοβούλιο, λέγοντας ότι «δεν έχει κανένα ενδοιασμό στην υιοθέτηση προτάσεων, η εφαρμογή των οποίων είναι εφικτή. Αυτό ισχύει και για τις προτάσεις της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, οι οποίες λαμβάνονται υπόψη».
Και ενώ αυτά έλεγε ο κ. Πρωθυπουργός τον Μάιο, όταν στις 10 Ιουλίου οι προτάσεις μας ήρθαν για συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής, για δεύτερη φορά, η ΝΔ τις απέρριψε πανηγυρικά.
Σήμερα, κύριοι Υπουργοί εμφανίζεστε να... αγωνιάτε για τους δανειολήπτες. Φαίνεται, όμως -και αυτό δεν είναι δική μας εκτίμηση- , ότι η πραγματική σας αγωνία είναι για τα ποσοστά των δημοσκοπήσεων, για το «τσαλακωμένο» προφίλ του κ. Πρωθυπουργού και όχι για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες και οι δανειολήπτες από την υπερχρέωση και τις κακές πρακτικές των τραπεζών.
Εάν είχατε πρόθεση να τα αντιμετωπίσετε, θα λαμβάνατε υπόψη στο σχέδιο νόμου, το οποίο φέρνετε για συζήτηση, τις τεκμηριωμένες και ολοκληρωμένες προτάσεις που κάναμε με την Πρόταση Νόμου την οποία είχαμε καταθέσει, μετά από ουσιαστική συζήτηση και διάλογο με όλους τους φορείς. Όμως, το σχέδιο νόμου ττου φέρνετε προς ψήφιση, είναι πρόχειρο και αποσπασματικό. Περιέχει ημίμετρα. Προσπαθείτε μέσα από αυτό να αντιμετωπίσετε τον «καρκίνο» με «ασπιρίνες».
Είναι ένα κακέκτυπο των δικών μας ολοκληρωμένων προτάσεων, την πλειοψηφία των οποίων φαίνεται ότι παντελώς αγνοείτε.
Ερχόμαστε στο μεγάλο θέμα των κατασχέσεων. Γι’ αυτές αποδέχεστε μόνο του ακατάσχετου ορίου από 10.000 σε 20.000 ευρώ. Η αποδοχή σας αυτή, όμως, θα είναι χωρίς αντίκρισμα. Εάν δεν αλλάξουν οι διαδικαστικές προϋποθέσεις, ιδιαίτερα η προβλεπόμενη προθεσμία, η διάταξη αυτή θα μείνει ανεφάρμοστη, όπως και με το όριο των 10.000 ευρώ που υπάρχει και σήμερα.
Εμείς ζητάμε κάτι πολύ συγκεκριμένο, το δικαίωμα ασκήσεως της ανακοπής για οποιοδήποτε λόγο να μπορεί ο δανειολήπτης να το ασκήσει τουλάχιστον πέντε εργάσιμες πριν τη διενέργεια του πλειστηριασμού.
ΣΤΟ κομμάτι των κατασχέσεων, δεν αποδέχεστε η απαγόρευση της κατάσχεσης να ισχύει για την κύρια και όχι για τη μοναδική κατοικία. Εμείς αναφερόμαστε στην κύρια κατοικία, ώστε να μην αποκλείονται από την εφαρμογή της προστατευτικής διάταξης οι δανειολήπτες που έχουν και δευτερεύουσα κατοικία.
Αλλά και για την κύρια κατοικία, δεν αποδέχεστε την επέκταση της προστασίας και στον εγγυητή. Δεν έχει μόνο πρόβλημα ο δανειολήπτης, αλλά και ο εγγυητής, ο οποίος έχει τις ίδιες ακριβώς ευθύνες.
Δεν αποδέχεστε την απαγόρευση κατάσχεσης της μιας και μοναδικής κατοικίας του οφειλέτη/ εγγυητή, στην οποία μπορεί να μην κατοικεί ο ίδιος, αλλά μπορεί να κατοικεί ο σύζυγος, η σύζυγος ή τα προστατευόμενα μέλη. Και αυτούς τους αφήνετε απέξω.
Ένα άλλο μεγάλο ζήτημα είναι οι πλειστηριασμοί. Η πρότασή μας και εδώ δεν υιοθετείται σωστά, με αποτέλεσμα σημαντικά προβλήματα. Εμείς είχαμε πολύ συγκεκριμένη διατύπωση στη δική μας πρόταση νόμου. Λέγαμε ότι σε καμία περίπτωση δεν θα βγαίνει σε πλειστηριασμό ακίνητο σε αξία χαμηλότερη από την αντικειμενική του αξία, όσες φορές και αν επαναληφθεί ο πλειστηριασμός. Εσείς έτσι όπως το διατυπώνετε αφήνετε την ευχέρεια στο δικαστήριο, με βάση το άρθρο 966 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, να επιληφθεί (σύμφωνα με το άρθρο 1003 παρ.4 πάλι του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας) και να ορίσει τιμή πρώτης προσφορά χαμηλότερη από την αντικειμενική αξία του εκπλειστηριαζόμενου ακινήτου και τούτο σε περίπτωση που γίνει ο πλειστηριασμός δύο φορές χωρίς να εμφανιστούν πλειοδότες.
Τι θα συμβεί, λοιπόν, εδώ; Ξέρετε πολύ καλά ποια είναι η αγορά και ποιοι τη λυμαίνονται. Δίνετε με αυτή τη ρύθμιση τη δυνατότητα στα λεγόμενα «γεράκια», τα οποία δεν θα προσέλθουν ούτε στον πρώτο ούτε στον δεύτερο πλειστηριασμό, αλλά στον τρίτο, να πάρουν το εκπλειστηριαζόμενο ακίνητο σε τιμή χαμηλότερη από την αντικειμενική του αξία.
Πέρα από αυτά, η δική μας πρόταση νόμου προέβλεπε πρώτον ότι στη ρύθμιση περιλαμβάνονται και οι εκκρεμείς πλειστηριασμοί. Και δεύτερο, προέβλεπε και την περίπτωση κατά την οποία, εαν αυξηθούν οι αντικειμενικές αξίες κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ του χρόνου που γίνεται η κατάσχεση και του χρόνου που διενεργείται ο πλειστηριασμός, τότε να υπάρχει υποχρεωτική αύξηση της τιμής της πρώτης προσφοράς, εφόσον αυτή υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
Επίσης, προβλέπαμε την προστασία όλων των ιδιοκτητών των κατασχεμένων ακινήτων, ανεξάρτητα από την προέλευση της οφειλής, Ειδικότερα, να διασφαλίζεται ότι κατά τον πλειστηριασμό των ακινήτων τους, θα λαμβάνουν τουλάχιστον την διαφορά της οφειλής τους από την αντικειμενική αξία. Σήμερα, συμβαίνει πολλές φορές να βγαίνει σε πλειστηριασμό ένα ακίνητο, του οποίου η αξία είναι 150.000 ή 200.000 ευρώ, ο οφειλέτης να χρωστάει 50.000 ευρώ και την διαφορά να μην την παίρνει ο οφειλέτης, αλλά να πηγαίνει στην τράπεζα. Και αυτό είναι ζήτημα κρίσιμης και αποφασιστικής σημασίας. Δεν το αντιμετωπίζετε, δεν το λύνετε!
Πέρα από αυτά, που αφορούσαν τις δικές μας προτάσεις, τις οποίες μερικώς και στρεβλά υιοθετείτε, υπάρχουν και δύο ζητήματα στο νομοσχέδιο που εσείς προσθέσατε και αφορούν ρυθμίσεις για την επέκταση του ακατάσχετου των μισθών από λογαριασμούς μισθοδοσίας και μέχρι τα 1000 ευρώ.
Όλες όμως τις υπόλοιπες προτάσεις μας, που είναι κρίσιμες και αποφασιστικές για την προστασία των δανειοληπτών στη σημερινή συγκυρία εσείς τις αγνοείτε.
Αγνοείτε τις προτάσεις μας για το ύψος των οφειλών και τα πανωτόκια. Σας ζητήσαμε κάτι πολύ απλό, να επεκταθεί η ρύθμιση, η οποία έχει γίνει για τους αγρότες. Η ρύθμιση αυτή λέει ότι σε καμία περίπτωση, το ύψος της οφειλής δεν μπορεί να υπερβαίνει το διπλάσιο του αρχικού κεφαλαίου. Υπάρχουν τόσες αποφάσεις του Σ.τ.Ε. και του Ανώτατου Δικαστηρίου, τις οποίες οι τράπεζες τις αγνοούν. Έχει έρθει η ώρα, έχουν ωριμάσει οι συνθήκες να καταργηθεί ο ανατοκισμός και τα πανωτόκια.
Σε ό,τι αφορά στις μειώσεις των επιτοκίων των δανείων και των πιστωτικών καρτών, υπάρχουν τεράστια προβλήματα. Πάρα πολλά από τα κυμαινόμενα δάνεια έχουν ένα επιτόκιο αναφοράς, είτε είναι το Euribor, είτε το βασικό επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, είτε το επιτόκιο της διατραπεζικής. Παρατηρείται το φαινόμενο, όταν μειώνεται το επιτόκιο αναφοράς, οι τράπεζες να μη μειώνουν το κυμαινόμενο επιτόκιο. Σας ζητάμε αυτό να το θεσμοθετήσουμε και να δώσουμε τη δυνατότητα στους δανειολήπτες να αξιώσουν δικαστικώς και τη μείωσή του, αλλά και να ζητήσουν αποζημίωση. Δεν το δέχεστε.
Ζητάμε να υποχρεώνονται οι τράπεζες να ενημερώνουν εγγράφως τους οφειλέτες για οποιαδήποτε μεταβολή του κυμαινόμενου επιτοκίου. Ούτε αυτό, δυστυχώς, το δέχεστε.
Σε ό,τι αφορά στις τελευταίες εξελίξεις, είχαμε προτείνει να συσταθεί Επιτροπή από τον Υπουργό Ανάπτυξης για την επεξεργασία μέσα σε ένα εξάμηνο σχεδίου νόμου για την επιμήκυνση της αποπληρωμής των δανείων και την εισαγωγή στο Ελληνικό Δίκαιο της δυνατότητας σταδιακής απαλλαγής των χρεών σε καταναλωτές που έχουν αποδεδειγμένη και μόνιμη αδυναμία να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους προς τις τράπεζες.
Μιλάμε για ένα θεσμό που είναι διεθνώς γνωστός ως «πτώχευση του καταναλωτή». Δηλαδή, να δώσουμε κατ αρχήν τη δυνατότητα σε αυτούς που αποδεδειγμένα και με συγκεκριμένα ντοκουμέντα δεν μπορούν να αποπληρώσουν, κατ αρχήν να αποπληρώσουν σε μεγαλύτερο χρόνο και σε περισσότερες δόσεις και αν κάποιος δεν μπορεί με τίποτα να αποπληρώσει, να εισαχθεί αυτός ο θεσμός, που θα ωφελούσε και θα προστάτευε και το ίδιο το πιστωτικό σύστημα, ενόψει των κινδύνων που διαγράφονται μπροστά μας. Ούτε αυτή την πρόταση την δέχεστε.
Έχει ξεσηκωθεί όλος ο κόσμος -και το γνωρίζετε- για τις παραπλανητικές διαφημίσεις. Υπάρχει ανάγκη να καταργηθεί κάθε παραπλανητική διαφήμιση. Είναι γεγονός ότι οι τράπεζες με τον τρόπο που εμφανίζουν τις διαφημίσεις, κρύβουν το πραγματικό κόστος του δανεισμού και παραπλανούν τους πολίτες για τα δάνεια. Ούτε αυτό είναι στο σχέδιο νόμου που φέρνετε.
Τέλος, δεν καλύπτονται κρίσιμα ζητήματα που αφορούν στην αυθαίρετη καταγγελία από τις τράπεζες των καταναλωτικών και των στεγαστικών συμβάσεων. Εμείς προτείνουμε να υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες προθεσμίες, 4 μήνες για τις κάρτες και 8 μήνες για την περίπτωση των στεγαστικών δανείων, έτσι ώστε να μην λύεται μια σύμβαση αυθαίρετα και με μονομερή ενέργεια της τράπεζας, πριν προειδοποιηθεί ο δανειολήπτης και λάβει τα μέτρα του. Σε κάθε περίπτωση, να υπάρχει ενημέρωση για τα ζητήματα αυτά.
Όλα τα παραπάνω θα τα καταθέσουμε με τη μορφή συγκεκριμένων τροπολογιών και ευελπιστούμε ότι σε αυτά τα ζητήματα, που αποτελούν τα πραγματικά προβλήματα των σχέσεων των πολιτών και των δανειοληπτών με τις τράπεζες, θα σκύψετε με υπευθυνότητα και με διάθεση να τα αντιμετωπίσετε.
Θα περιμένουμε να δούμε, κύριοι Υπουργοί, την τοποθέτησή σας στη διαδικασία συζήτησης που θα έχουμε και στην Ολομέλεια.
Το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου αυτή τη στιγμή έτσι όπως είναι, δεν μπορούμε να το ψηφίσουμε, για τους συγκεκριμένους λόγους που ήδη σας εξέθεσα.
Τη δική μας υπευθυνότητα τη δείξαμε, με τη διατύπωση πολύ συγκεκριμένων προτάσεων εδώ και 3 χρόνια. Προτάσεων που δεν τις καταθέσαμε γενικά και αόριστα, τις φέραμε με τη μορφή συγκεκριμένων Προτάσεων Νόμου.
Αυτές οι προτάσεις, είτε εσείς τις δεχθείτε είτε όχι, εμάς μας δεσμεύουν. Εχουμε δείξει την υπευθυνότητά μας απέναντι στους δανειολήπτες, οι οποίοι δεινοπαθούν και κυριολεκτικά δοκιμάζονται. Σε καμία, όμως, περίπτωση, δεν μπορούμε να ψηφίσουμε ένα σχέδιο νόμου απλά και μόνο για να δημιουργηθεί η ψευδαίσθηση ότι λύνονται τα προβλήματα των δανειοληπτών, όταν όλα αυτά μπαίνουν «κάτω από το χαλί», όταν τίποτα δε λύνεται στην πραγματικότητα.
Είναι στο χέρι σας, Κύριοι της Κυβέρνησης, να αποδεχθείτε τις προτάσεις μας, είναι στο χέρι σας το Εθνικό Κοινοβούλιο να πάρει αποφάσεις, οι οποίες θα πραγματικά ανακουφίσουν τους δανειολήπτες και τους δοκιμαζόμενους πολίτες. |
|
