Αθήνα, 17 Δεκεμβρίου 2005

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ
κ. Δ. ΚΟΥΣΕΛΑ
ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΚΕΑΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΕΔΚ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ, ΜΕ ΘΕΜΑ,
«ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΉΠΙΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Η ΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ»,

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Η επίλυση των ενεργειακών προβλημάτων και η πρόκληση της ολοκληρωμένης ανάπτυξης ήπιων μορφών ενέργειας, με κατάλληλη αξιοποίηση του δυναμικού που κατέχει ο τόπος μας, οπωσδήποτε θέτει την κεντρική εξουσία μπροστά στις ευθύνες της, απαιτώντας πρώτα και κύρια ένα σωστό, ολοκληρωμένο και μακρόπνοο ενεργειακό σχεδιασμό.

Απαιτεί όμως εξίσου να ενημερωθούν έγκαιρα και σωστά οι τοπικές κοινωνίες, να προβληματιστούν, να συζητήσουν, να αγκαλιάσουν και να προωθήσουν εκείνες τις μορφές που είναι οι πιο κατάλληλες για τις ανάγκες τους και τις αναπτυξιακές τους προτεραιότητες.

Οι κοινωνίες μας καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες ενέργειας, κυρίως από συμβατικές και μη ανανεώσιμες πηγές (πετρέλαιο, βενζίνη, άνθρακας, φυσικό αέριο), οι οποίες, πέρα από το πλήθος περιβαλλοντικών προβλημάτων που δημιουργούν, με κορυφαίο το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αναμένεται να εξαντληθούν σε μερικές δεκαετίες. Κατά την περίοδο αυτή προβλέπεται διπλασιασμός του πληθυσμού της γης, με ταυτόχρονη αύξηση των κατά κεφαλή ενεργειακών καταναλώσεων.

Ο ενεργειακός τομέας είναι ο πρωταρχικός υπεύθυνος για τη ρύπανση του περιβάλλοντος, καθώς σχεδόν το 95% της ατμοσφαιρικής ρύπανσης οφείλεται στην παραγωγή, στο μετασχηματισμό και στη χρήση των συμβατικών καυσίμων. Οι παγκόσμιες οικολογικές οργανώσεις, αλλά και τα παγκόσμια φόρα για την προστασία του περιβάλλοντος, έχουν διαπιστώσει και έχουν συναποφασίσει ότι την επόμενη δεκαετία ο πλανήτης μας θα πρέπει να υποκαταστήσει τουλάχιστον το 20% της καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας με την παραγωγή από ήπιες μορφές ενέργειας. Η Συνθήκη του Κιότο έδωσε το πρώτο μήνυμα – και τους πρώτους λογαριασμούς ρύπων-, σε όλους μας!

Αν και υπάρχουν ποικίλα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα που τις αντιμάχονται, οι ήπιες μορφές ενέργειας (ΗΜΕ) έχουν ήδη ενταχθεί στους ενεργειακούς σχεδιασμούς των ανεπτυγμένων κρατών. Ακόμα αντιστοιχούν σε πολύ μικρό ποσοστό της συνολικής ενεργειακής παραγωγής (6% στις ΗΠΑ, με την Ε.Ε. να θέτει στόχο το 25% μέχρι το 2010), αλλά γίνονται συνεχώς βήματα για την πληρέστερη αξιοποίησή τους, ενώ το κόστος των εφαρμογών τους (που αρχικά ήταν σχεδόν απαγορευτικό) μειώνεται συνεχώς: η αιολική, η υδροηλεκτρική ενέργεια και η βιομάζα, μπορούν πλέον να ανταγωνισθούν τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας σχεδόν με ίσους όρους.

Επιτρέψτε μου να αναφερθώ περισσότερο στη βιομάζα και στα βιοκαύσιμα, που ενδιαφέρουν κατ’ εξοχήν τη Μεσσηνία, ως νομό με κυρίαρχη την αγροτική παραγωγή. Στο παρελθόν υπήρξε σημαντική προεργασία.Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ συνέβαλαν στο να προετοιμαστεί και να εκδοθεί η Οδηγία 2003/30/ΕΚ, με την οποία η χώρα μας εναρμονίστηκε πρόσφατα, (και καθυστερημένα) από την παρούσα Κυβέρνηση. Με απόφαση της Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ εντάχθηκε στο Γ’ ΚΠΣ και ήδη λειτουργεί η ΕΛΒΙ στο Κιλκίς για να παράγει ελαιοκράμβη σε 900.000 στρέμματα που θα δώσουν 50.000-80.000 τονους βιοντήζελ. Εδω και 8 χρόνια υπήρξαν πειραματικές καλλιέργειες στη Β. Ελλάδα, στην Κεφαλονιά, στη Βοιωτία. ‘Εχουμε ήδη κάποια δεδομένα, έχουμε και την εμπειρία της Ε.Ε, που είναι η 1^η παραγωγός βιοντίζελ παγκοσμίως, με 1.434.000 τόνους.

Το 2003 έγινε προσπάθεια – που δεν ολοκληρώθηκε λόγω της κυβερνητικής αλλαγής- να υπάρξει ολοκληρωμένος και μακρόπνοος εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός, που να περιλαμβάνει και τις ήπιες μορφές ενέργειας.

Πέρα από μια ελάχιστη τυπική εναρμόνιση με την αντίστοιχη κοινοτική Οδηγία, ο πρόσφατος νόμος της Κυβέρνησης για την εισαγωγή των βιοκαυσίμων στην ελληνική αγορά, δεν έκανε την αναγκαία «τομή» προς αυτή την τόσο σημαντική ήπια μορφή ενέργειας.

Και τούτο διότι:

Και για τη βιομάζα και για τις άλλες ήπιες μορφές ενέργειας, χρειαζόμαστε κατ’ αρχήν ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο δράσης, που μέχρι σήμερα έχει δραματικά καθυστερήσει.

Στη συνέχεια, χρειαζόμαστε αντίστοιχους τοπικούς ενεργειακούς σχεδιασμούς, που να αξιοποιούν κατά προτεραιότητα το τοπικό δυναμικό, με σεβασμό στις τοπικές ιδιομορφίες και προτεραιότητες της ανάπτυξης, με σεβασμό στη γνώμη των τοπικών κοινωνιών.

Αυτό το τελευταίο θέλω να το τονίσω ιδιαίτερα. Στο Νομό μας έχουμε νωπή την απόπειρα εγκατάστασης ηλεκτροπαραγωγικής μονάδας στο Ακριτοχώρι, για την οποία δικαιολογημένα αντέδρασε ο Μεσσηνιακός λαός, αφού απειλούσε να καταστρέψει το περιβάλλον, τον τουρισμό, τις αγροτικές καλλιέργειες στην ευρύτερη περιοχή. Μετά τις αντιδράσεις μας, η Κυβέρνηση έκανε πίσω. Έχει όμως κλείσει τελείως το θέμα;

Θα μου πείτε, τι σχέση έχουν αυτά με την προοπτική αξιοποίησης ήπιων μορφών ενέργειας στο νομό μας;

‘Έχουν, ή ενδέχεται να έχουν στο μέλλον. Οι ήπιες μορφές ενέργειας μπορεί να μη βλάπτουν το περιβάλλον, μπορεί όμως να δημιουργήσουν άλλα προβλήματα και αντιθέσεις, όπως λ.χ. συμβαίνει και σε άλλες περιοχές, με τη χωροθέτηση των αιολικών πάρκων.

Κατά την άποψή μου, για κάθε ενεργειακή επένδυση, περιλαμβανομένης της αξιοποίησης των ήπιων μορφών ενέργειας, είναι απαραίτητο να έχουμε συγκεκριμένες μελέτες χωροθέτησης και υλοποίησης, που να σέβονται και την ανάπτυξη και την αισθητική της περιοχής, ιδίως όταν μιλάμε για τουριστικές περιοχές.

Πρέπει να εξετάζουμε με προσοχή όχι μόνο την ενεργειακή αναγκαιότητα, αλλά και όλες τις πολλαπλασιαστικές της επιπτώσεις, στην ανάπτυξη και στη φυσιογνωμία της ευρύτερης περιοχής.

Πρέπει οπωσδήποτε να λαμβάνουμε σοβαρά υπ όψιν τις απόψεις των τοπικών Κοινωνιών. Αν σχεδιάζουμε ερήμην τους, παραβλέποντας τα λοιπά στοιχεία της παραγωγής, της ανάπτυξης και της φυσιογνωμίας των περιοχών του Νομού μας , δεν θα πετύχουμε την αναγκαία στήριξη αυτών των επενδύσεων από τους πολίτες, ούτε βέβαια τα προσδοκώμενα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα.

Κλείνοντας, να πω ότι εδώ και χρόνια έχω δηλώσει ένθερμος υποστηρικτής κι έχω κάνει πολλές παρεμβάσεις για την επέκταση του φυσικού αερίου στην Πελοπόννησο και στο νομό μας. Μιας μορφής ενέργειας όχι βέβαια ήπιας, ούτε ανανεώσιμης, όπως αυτές που εξετάζουμε εδώ, αλλά άμεσα και πολλαπλά αξιοποιήσιμης και πάντως πιο φιλικής για το περιβάλλον από την ηλεκτροπαραγωγή με πετρέλαιο ή λιγνίτη.

Πιστεύω ωστόσο ακράδαντα ότι υπάρχει σημαντικό δυναμικό για τη συμπληρωματική, αρχικά, για τη συστηματικά αυξανόμενη, κατόπιν, αξιοποίηση των ήπιων μορφών ενέργειας στο νομό μας, ξεκινώντας λ.χ. με την αξιοποίηση βιομάζας από ελαιοπυρήνα, που μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην ενεργειακή μας αποκέντρωση, αναβάθμιση και – γιατί όχι;- αυτονόμηση.