Αθήνα,

Μαρτίου 2005

 Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Συζητάμε σήμερα ένα νομοσχέδιο που επιχειρεί να ρυθμίσει την αγορά καυσίμων σε μια συγκυρία που οι διεθνείς τιμές καυσίμων καλπάζουν και οι εγχώριες τιμές είναι οι υψηλότερες του τελευταίου τετραμήνου.

Την ίδια στιγμή η Κυβέρνηση στέλνει το λογαριασμό κύριοι Υπουργοί, στις ασθενέστερες λαϊκές τάξεις, στα λαϊκά στρώματα, τις καλεί να πληρώσουν τα σπασμένα της δικής της πολιτικής, της πολιτικής της δήθεν απογραφής, της δικής της ανικανότητας για τη χάραξη μιας αναπτυξιακής στρατηγικής, της ανικανότητας της να συμμαζέψει τα έσοδα του κράτους.

Την πόλωση κύριε Υπουργέ, δεν την κάνει ο επικεφαλής της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Την πόλωση την κάνετε εσείς ως Κυβέρνηση και την κάνετε με τις λαϊκές τάξεις και τα λαϊκά στρώματα στα οποία άλλα είχατε υποσχεθεί μέχρι σήμερα. Γι’ αυτό αυτήν την πολιτική σας – αυτό φάνηκε σήμερα – είστε οι μόνοι που την στηρίζετε. Δεν την στήριξαν, ούτε την στηρίζουν, ούτε οι ίδιοι οι βουλευτές σας.

Αυτό το σ/ν συμπληρώνει ή τροποποιεί σε επιμέρους διατάξεις του, λόγω αναγκαίας εναρμόνισης με τα ισχύοντα στην Ε.Ε, τον βασικό ν. 3054/2002 της Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος έθεσε τις βάσεις και το πλαίσιο ρύθμισης της κατ’ εξοχήν συγκεντροποιημένης στη χώρα μας και δυσλειτουργούσας αγοράς καυσίμων.

Αποτελεί όμως κοινό μυστικό ότι η αγορά καυσίμων στη χώρα μας είναι εξαιρετικά προβληματική, ότι έχει «ξεφύγει», με αποτέλεσμα όχι μόνο τη σοβαρή επιβάρυνση των καταναλωτών και των παραγωγών (οι αγρότες της χώρας μας, που καταναλώνουν πάνω από 950.000.000 λίτρα πετρέλαιο, επιβαρύνθηκαν ήδη με πολύ παραπάνω από 95.000.000 ευρώ), αλλά και σοβαρές επιπτώσεις στον τιμάριθμο, από τις ανεξέλεγκτες αυξήσεις στα καύσιμα, από τα φαινόμενα κερδοσκοπίας, νοθείας και λαθρεμπορίας που οξύνθηκαν με πρόσχημα τις αλματώδεις αυξήσεις στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου.

Στο διάστημα που πέρασε χάσαμε πολύτιμο χρόνο. Η Κυβέρνηση δεν αξιοποίησε πλήρως το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, ενόψει των αλλαγών που εισάγει με το παρόν σ/ν, απαξίωσε να θέσει πλαφόν στις τιμές των καυσίμων και έδωσε, στην ουσία, πράσινο φως στους κερδοσκόπους, ισχυριζόμενη ότι έχουμε τη φθηνότερη τιμή βενζίνης στην Ε.Ε (ενώ προ φόρων αποδεδειγμένα έχουμε την υψηλότερη), με αποτέλεσμα να απολαμβάνουν τα εγχώρια κυκλώματα διπλάσια περιθώρια κέρδους και οι καταναλωτές «καπέλα» πάνω από 5% στις τιμές!

Εξακολουθεί να αποτελεί «μυστήριο», κύριοι συνάδελφοι, πως μια αύξηση των διεθνών χρηματιστηριακών τιμών πετρελαίου λ.χ. κατά 32%, με κανονική επίπτωση στην τελική τιμή Ό, δηλ. 8%, μεταφράζεται σε αύξηση της τελικής τιμής στη χώρα μας της τάξης του 14%-16% ή και παραπάνω!

Η απάντηση βρίσκεται στα σοβαρά προβλήματα και στις δυσλειτουργίες που επισήμανε πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ για την αγορά καυσίμων, διαπιστώνοντας, ακόμα μια φορά, ότι δεν λειτουργεί ο ανταγωνισμός, ούτε υπάρχει προστασία του καταναλωτή για την ποιότητα και την τιμή των καυσίμων.

Πως προέκυψαν, άλλωστε, τα υπερκέρδη που σημείωσαν οι 6 μεγαλύτερες εταιρείες εμπορίας καυσίμων το 2004, με αύξηση κερδών από 17-90%; Πως προέκυψαν αυξήσεις κερδών των διϋλιστηρίων +45% για τον όμιλο των Ελληνικών Πετρελαίων και +63% για τη Μότορ ‘Οϊλ;

‘Ολα αυτά τα πλήρωσαν οι καταναλωτές, ακόμα και εκείνοι με ελάχιστο εισόδημα, στους οποίους η Κυβέρνηση «δεν θεώρησε αναγκαίο» να χορηγήσει εφέτος επίδομα καυσίμων, αλλά και οι παραγωγοί, όσοι δηλαδή εξ αυτών δεν μπόρεσαν να μετακυλίσουν τις αυξήσεις του κόστους στις τιμές τους. Και έπεται συνέχεια...

Δεν πιστεύω ότι το σ/ν που συζητάμε, θα φέρει από μόνο του τις αλλαγές που απαιτούνται στην αγορά των καυσίμων, προς όφελος του καταναλωτή, αλλά και της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων μας. Στη χώρα μας δεν πάσχει τόσο το θεσμικό πλαίσιο, όσο η άμεση, σωστή και πλήρης εφαρμογή του, με διαφάνεια και ισονομία για όλους.

Είναι θετικές οι ρυθμίσεις για την απευθείας πρόσβαση των πρατηρίων καυσίμων στα διϋλιστήρια, που επιβάλλονται από την κοινοτική νομοθεσία. Πόσα όμως από αυτά είναι πραγματικά ανεξάρτητα από τις μεγάλες εταιρείες διϋλισης και εμπορίας καυσίμων και πόσα έχουν ουσιαστική διαπραγματευτική δύναμη απέναντι σ’ αυτές, ώστε να λειτουργήσει ομαλά ο ανταγωνισμός;

Οι στόχοι και οι βασικές ρυθμίσεις αυτού του σ/ν με βρίσκουν σύμφωνο, γι’ αυτό θα το ψηφίσω επί της αρχής, παρά τις επιφυλάξεις μου σε επιμέρους διατάξεις του, που αφορούν την κατ΄άρθρο συζήτηση.

‘Ομως, για να πούμε ότι πετυχαίνουμε τους στόχους του, θα πρέπει αφ’ ενός να χτυπηθούν οι ολιγοπωλιακές πρακτικές, αφ’ ετέρου να ενταθούν οι έλεγχοι για την καταπολέμηση της λαθρεμπορίας, της νοθείας και της κερδοσκοπίας, αξιοποιώντας, επιτέλους, τα μέσα και την υποδομή των ΚΕΔΑΠ που άφησε η προηγούμενη Κυβέρνηση. Ας μην ξεχνάμε ότι βάσει των προτεινόμενων ρυθμίσεων, θα πρέπει πλέον να γίνονται έλεγχοι σε πολύ μεγαλύτερο αριθμό εταιρειών (από 27 σε 8.000), σε όλη την Επικράτεια.

Είναι θετικό ότι θα λειτουργήσουν πλέον συγκροτημένα τα ΚΕΔΑΚ και ότι αυστηροποιείται η διαδικασία επιβολής προστίμων. Η διενέργεια όμως των ελέγχων από μόνιμους υπαλλήλους του ΥΠΑΝ, χωρίς την υποχρεωτική εναλλαγή και την ανεξαρτησία των Ελεγκτών που προέβλεπε ο προηγούμενος νόμος, αφήνει περιθώρια για διακρίσεις και αδιαφάνεια, αν όχι για διαφθορά, σε μια αγορά όπου κυριαρχούν λίγοι και ισχυροί, με τζίρους 7 δις ευρώ, δηλ. περίπου 2,4 τρις δρχ!

‘Ομως, όλα αυτά θα κριθούν στην πράξη και, σε τελευταία ανάλυση, στην τσέπη του καταναλωτή, η οποία δυστυχώς θα κληθεί να πληρώσει, ως πρώτο μέτρο, τα επιπλέον έσοδα των 5.000.000 ευρώ που συνεπάγεται για το Δημόσιο η αύξηση της ειδικής εισφοράς επί της αξίας των πετρελαιοειδών από 1% σε 1,2% .

Ας ελπίσουμε, τουλάχιστον, ότι τα ποσά αυτά θα πιάσουν πραγματικά τόπο αξιοποιούμενα στην έρευνα και στην ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών ενέργειας, αλλά και στην επέκταση του φυσικού αερίου, ως εναλλακτικής και πιο φιλικής για το περιβάλλον μορφής ενέργειας, που τόσο την έχει ανάγκη ο τόπος μας και ιδίως η «ξεχασμένη», ως προς το θέμα αυτό, Περιφέρεια της Πελοποννήσου.