Αθήνα, 22 Ιανουαρίου 2005

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Είναι μεγάλη μου χαρά και τιμή να συμμετέχω σ’ αυτή την τόσο σημαντική και ενδιαφέρουσα διοργάνωση της Ομοσπονδίας Συλλόγων-Συνδέσμων Τριφυλίας, που πάντοτε πρωτοπορεί στην προσέγγιση σημαντικών θεμάτων για τους συμπολίτες μας.

Τέτοιες πρωτοβουλίες τιμούν τον τόπο μας, ενισχύουν την αναγκαία ευαισθητοποίηση όλων μας και στέλνουν μήνυμα αισιοδοξίας για την αντιμετώπιση του αλκοολισμού και των ναρκωτικών.

Σήμερα, με τη βοήθεια εισηγητών που γνωρίζουν σε βάθος τα προβλήματα αυτά, έχουμε τη δυνατότητα να προσεγγίσουμε την πραγματική τους διάσταση αλλά και τα μέσα που έχουμε για την πρόληψη, τη θεραπεία και την αντιμετώπισή τους.

Ασφαλώς δεν μπορώ εδώ να μιλήσω ως ειδικός.

Επιτρέψτε μου όμως να μιλήσω με την ανησυχία του γονιού, με την ανησυχία του μέσου πολίτη, που βλέπει λ.χ. τα ναρκωτικά να φτάνουν μέχρι και στο κατώφλι των σπιτιών μας, να απειλούν τα παιδιά μας, να παγιδεύουν σημαντικό κομμάτι της νεολαίας μας με την επαγγελία της φυγής σε ανύπαρκτους παραδείσους.

‘Όπως έδειξαν και πρόσφατες έρευνες του ΚΕΘΕΑ (Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων), είναι πολλά τα μέρη που οι νέοι μπορούν να γνωρίσουν και να εθιστούν στα ναρκωτικά (νυχτερινά κέντρα, πάρτι, κοντά στον τόπο κατοικίας, στο σχολείο ή στο παν/μιο). Είναι επομένως αντίστοιχα αυξημένες οι απειλές για τους ίδιους και για την κοινωνία μας, που καλείται να βρει άμεσες και αποτελεσματικές απαντήσεις.

‘Εχουμε τέτοιες απαντήσεις;

Νομίζω ναι, αν κινηθούμε σε δυο επίπεδα:

Πρώτα-πρώτα, να εντοπίσουμε και να χτυπήσουμε τα αίτια που οδηγούν τους νέους μας στη χρήση και στην εξάρτηση από τις λεγόμενες «ψυχοτρόπες ουσίες». Τέτοια είναι η αβεβαιότητα, το άγχος, η εντατικοποίηση, τα προβαλλόμενα πρότυπα ευδαιμονισμού, επιτυχίας και πολυτελούς διαβίωσης.

Να δώσουμε βάρος στην έγκαιρη πρόληψη, στην ενημέρωση των νέων και των γονιών τους.

Δεν αρκεί η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των παιδιών, λ.χ. με μαθήματα στα σχολεία, με ειδικές εργασίες για τα θέματα αυτά, που λίγο-πολύ ήδη γίνονται.

Χρειάζεται και η λειτουργία «Σχολής Γονέων», ει δυνατόν σε κάθε σχολείο, όπου οι γονείς θα μπορούν να παρακολουθούν διαλέξεις ειδικών, για να μπορέσουν να διαπαιδαγωγήσουν τα παιδιά τους σωστά, να διαγνώσουν έγκαιρα τυχόν προβληματικές συμπεριφορές και να βοηθήσουν τα παιδιά τους να ξεφύγουν.

Χρειάζεται, ακόμα, η δημιουργία ανώνυμης «ανοικτής γραμμής επικοινωνίας» με ειδικούς, ώστε οποιοσδήποτε έχει πρόβλημα, είτε γονέας είτε χρήστης, να μπορεί να έχει έγκαιρα την κατάλληλη ενημέρωση και υποστήριξη.

Ειδικά για την αποτροπή της διακίνησης ναρκωτικών στα σχολεία, χρειάζεται αποτελεσματική φύλαξη των σχολείων όλες τις ώρες της μέρας, με την πρόσληψη επαρκούς αριθμού φυλάκων, αλλά και με τακτικές περιπολίες της Αστυνομίας.

Κατά δεύτερο, πρέπει να στηρίξουμε τους φορείς που παρέχουν συμβουλευτική υποστήριξη και θεραπεία στους χρήστες, οι οποίοι πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ασθενείς, όχι ως εγκληματίες.

Σε τοπικό επίπεδο, η θεραπευτική κοινότητα «Ιθάκη» είναι ένας φορέας που αξίζει την υποστήριξη όλων μας και πρώτα απ’ όλα της Πολιτείας.

Εάν για τα ναρκωτικά υπάρχει ευαισθητοποίηση και λίγο-πολύ πλήρης συνείδηση του προβλήματος και των συνεπειών του, δεν νομίζω ότι ισχύει το ίδιο για τον αλκοολισμό. Και όμως, η χώρα μας έρχεται πρώτη μεταξύ των χωρών της Ε.Ε σε κατανάλωση αλκοόλ στους νέους 15-18 ετών (1 στους 4 καταναλώνει αλκοόλ τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα) και τρίτη για τις ηλικίες από 18-35 ετών.

Το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό. Στην Ε.Ε. περίπου 84 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από τις επιπτώσεις του αλκοολισμού (εξαρτημένοι και άτομα του περιβάλλοντός τους), ενώ 40 εκατομμύρια είναι εξαρτημένοι από το αλκοόλ. Στη χώρα μας, ένας στους 4 νεαρούς καταναλώνει συστηματικά αλκοόλ, ενώ ένας στους δυο το θεωρεί πολύ λίγο ή και καθόλου επικίνδυνο.

Για να αναφέρω μια μόνο από τις συνέπειες, 40% των τροχαίων ατυχημάτων στη χώρα μας έχει ως αιτία την κατανάλωση αλκοόλ και από αυτή την αιτία πάνω από 1.000 άτομα το χρόνο χάνουν τη ζωή τους. Η βίαιη και αντικοινωνική συμπεριφορά, οι συναισθηματικές και κοινωνικές βλάβες, η πρόκληση μόνιμων αναπηριών ή και θανάτων, συσχετίζονται με την υψηλή κατανάλωση αλκοόλ.

Είναι γνωστό ότι οι νέοι επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τις παρέες τους, ειδικά κατά τις βραδινές τους εξόδους και από τις διαφημίσεις, από τα λεγόμενα πρότυπα του σύγχρονου “lifestyle”. Οι ειδικοί λένε ότι ο αλκοολισμός και η τοξικοεξάρτηση είναι καταστάσεις άμεσα συνδεδεμένες. Συχνά οι χρήστες οπιούχων ξεκινούν με αλκοόλ και συνεχίζουν με ναρκωτικά. Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, 20-50% των χρηστών παράνομων ουσιών που βρίσκονται σε θεραπεία, είναι και προβληματικοί χρήστες αλκοόλ.

Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, με διακήρυξή της ειδικά για την κατανάλωση αλκοόλ από τους νέους, τονίζει ότι το αλκοόλ παίζει ρόλο για 1 κάθε 4 θανάτους νέων ευρωπαίων ηλικίας 15-29 ετών! Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να γίνουν προσπάθειες πρώτα από όλα για να μειωθεί σημαντικά ο αριθμός όσων εθίζονται στο αλκοόλ και αυτών που το καταναλώνουν υπερβολικά, νέων αλλά και ενηλίκων.

Τα μέτρα που έχουν κατά καιρούς προταθεί είναι:

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Πιστεύω ότι και για τα ναρκωτικά και για τον αλκοολισμό, έχουμε ως κοινωνίες πολλούς λόγους να ανησυχούμε και ακόμα περισσότερους να ενημερωνόμαστε, να συζητάμε και να διεκδικούμε τις καταλληλότερες λύσεις δραστικής αντιμετώπισης των αιτίων που τα δημιουργούν και τα αναπαράγουν.

Η έγκαιρη πληροφόρηση, η πρόληψη και η αναγκαία θωράκιση των κοινωνιών μας απέναντι στις καταστάσεις που οδηγούν στην εξάρτηση από ναρκωτικά και αλκοόλ, αλλά και η ενίσχυση των προγραμμάτων και των υποδομών συμβουλευτικής και θεραπευτικής αγωγής, είναι ένα μεγάλο στοίχημα για την κοινωνία, για την Πολιτεία, για όλους μας.

Γι’ αυτό και αξίζουν συγχαρητήρια στους διοργανωτές της σημερινής ημερίδας, που εύχομαι να αποτελέσει παράδειγμα και για άλλες τέτοιες πρωτοβουλίες στο Νομό μας.

Σας ευχαριστώ