Δημήτρης Κουσελάς Δημήτρης Κουσελάς

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

Άρθρα / Ομιλίες / Συνεντεύξεις

ΘΕΜΑ [Ομιλία] Προστασία δανειοληπτών κ.α. διατάξεις
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 21/10/2008

Κύριε Πρόεδρε, το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα δεν ανταποκρίνεται στον τίτλο του, δεν απαντά στις πραγματικές ανάγκες, στα πραγματικά προβλήματα, στα οξυμμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι δανειολήπτες. Και δεν σας το λέμε εμείς αυτό, σας το είπαν όλοι οι φορείς των καταναλωτών στην αρμόδια Επιτροπή, ότι οι ρυθμίσεις που κάνετε, κύριοι Υπουργοί, για το ακατάσχετο και τους πλειστηριασμούς θα είναι δώρο-άδωρο, αν μείνουν έτσι. Είναι ελλιπέστατες και υπολείπονται κατά πολύ, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα ουσιαστικά και οξυμμένα προβλήματα.

 
Κατηγορηθήκαμε στην Επιτροπή ότι ταυτιζόμαστε με τις θέσεις των καταναλωτικών οργανώσεων και των φορέων. Είναι τιμή μας να ταυτιζόμαστε, αν οι προτάσεις μας ανταποκρίνονται στις ανάγκες και στα πραγματικά τους προβλήματα.
 
Εσείς φαίνεται πως ως Κυβέρνηση έχετε επιλέξει το δρόμο να ταυτίζεστε με τις απόψεις αλλά και τις αξιώσεις της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών για τους δανειολήπτες. Σπεύδετε να εξαγγείλετε σχέδια στήριξης των τραπεζών απέναντι στη χρηματοοικονομική κρίση, δίνοντάς τους όμως λευκή επιταγή για ρευστότητα συνολικού ύψους 28 δισεκατομμυρίων ευρώ, με χρήματα, βεβαίως, των Ελλήνων φορολογουμένων. Και τούτο, χωρίς, κύριε Υπουργέ, να βάλετε ταυτόχρονα προϋποθέσεις, να βάλετε όρους και ασφαλιστικές δικλείδες ούτως ώστε οι τράπεζες να μην αλλάξουν χρηματοδοτική συμπεριφορά, να μην κλείσουν τις στρόφιγγες προς την πραγματική οικονομία, όπως κάνουν αυτή τη στιγμή. Και το γνωρίζετε πολύ καλά ότι δημιουργούνται όροι και προϋποθέσεις πιστωτικής ασφυξίας στην αγορά και για τα νοικοκυριά και για τις επιχειρήσεις.
 
Την ίδια στιγμή, λοιπόν, που δείχνετε αυτή τη ζέση, δεν δείχνετε την ίδια σπουδή και φροντίδα για τα θύματα των πιστωτικών ιδρυμάτων και των «ψιλών γραμμάτων», των καταχρηστικών πρακτικών των τραπεζών. Σε μια συγκυρία που τα προβλήματα της υπερχρέωσης της αδιαφανούς διαμόρφωσης των επιτοκίων, σε μια συγκυρία που τα πανωτόκια πάνε και έρχονται, που οι αθέμιτες πιέσεις από εταιρείες είσπραξης και όλα αυτά τα προβλήματα γίνονται εκρηκτικά, εσείς επιλέγετε να κρατήσετε δύο μέτρα και δύο σταθμά, άλλα απέναντι στις τράπεζες, άλλα απέναντι στους δανειολήπτες.
 
Έχετε ξεχάσει, φαίνεται, πως η χώρα μας είναι πρωταθλήτρια στη ζώνη του ευρώ σε ποσοστά χρεών και χρεώσεων και στα καταναλωτικά δάνεια αλλά και στα στεγαστικά, στεγαστικά η πλειοψηφία των οποίων, όπως γνωρίζετε, είναι με κυμαινόμενο επιτόκιο.
 
Θα σας αναφέρω δύο μόνο στοιχεία που δεν είναι δικά μας, είναι της Τράπεζας της Ελλάδος. Πριν ακόμα ξεσπάσει η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση, είχαμε 340.000 νοικοκυριά, τα οποία έπρεπε να καταβάλουν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για να αποπληρώνουν τα τοκοχρεολύσια.
 
Είχαμε 35.000 νοικοκυριά που για να πληρώσουν τα τοκοχρεωλύσια έπρεπε να καταβάλουν ποσό μεγαλύτερο από το εισόδημά τους. Είναι φανερό ότι κάτω από συνθήκες χρηματοοικονομικής κρίσης όπου το κόστος του χρήματος θα αυξηθεί, η κατάσταση θα γίνει πολύ χειρότερη.
 
Εμείς, έχοντας διαβλέψει από το 2006 αυτά τα προβλήματα, καταθέσαμε τότε μία πρώτη πρόταση νόμου. Η Κυβέρνηση την απέρριψε.
 
Ήρθαμε στις 8 Μαΐου του 2008 και καταθέσαμε δεύτερη Πρόταση νόμου, πιο ολοκληρωμένη. Την άλλη μέρα, στις 9 Μαΐου ο κύριος Πρωθυπουργός μας έλεγε ότι δεν έχει κανένα ενδοιασμό στην υιοθέτηση προτάσεων η εφαρμογή των οποίων είναι εφικτή. Και μάλιστα υπογράμμιζε ότι αυτό ισχύει και για τις προτάσεις της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης οι οποίες σαφέστατα θα ληφθούν υπ όψη.
 
Και ενώ αυτά μας έλεγε στις 9 Μαΐου, στις 10 Ιουνίου όλες οι προτάσεις μας που ήρθαν για να συζητηθούν στην Ολομέλεια της Βουλής, απερρίφθησαν. Και τότε, μάλιστα, μας εγκαλέσατε ότι κάναμε και λαϊκισμό. Φαίνεται ότι τόσο καλά είχατε αξιολογήσει από τότε την πραγματικότητα και τους κινδύνους της διεθνούς κρίσης, που ήταν προ των πυλών !
 
Σήμερα ως Κυβέρνηση εμφανίζεστε όψιμα να αγωνιάτε για τους δανειολήπτες και για να ασκήσετε, όπως είπε ο εισηγητής της Συμπολίτευσης, κοινωνική πολιτική. Όμως, στην ουσία η αγωνία σας είναι για τα ποσοστά των δημοσκοπήσεων και τίποτα παραπέρα. Δεν σας ενδιαφέρει να υπάρξει ουσιαστική θωράκιση των δανειοληπτών απέναντι στις αδιαφανείς και καταχρηστικές πρακτικές των τραπεζών, γιατί αν σας ενδιέφερε πραγματικά, το νομοσχέδιό σας δεν θα περιείχε αποσπασματικά ημίμετρα.
 
Δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια κακή και επιλεκτική αντιγραφή, ένα κακέκτυπο των δικών μας προτάσεων, την πλειοψηφία των οποίων φαίνεται πως η Κυβέρνηση ακόμη και σήμερα αγνοεί.
 
Και το μεγάλο ερώτημα είναι γιατί;
 
Να μιλήσω πιο συγκεκριμένα. Για το θέμα των κατασχέσεων σας τα είπαν και οι φορείς. Δεν αρκεί η ρύθμιση για την αύξηση του ορίου του ακατάσχετου της μοναδικής κατοικίας από 10.000 σε 20.000 ευρώ, εάν δεν αλλάξουν οι διαδικαστικές προϋποθέσεις και ιδιαίτερα η προβλεπόμενη προθεσμία. Αυτή η διάταξη θα μείνει ανεφάρμοστη, όπως έμεινε άλλωστε και η διάταξη για τις 10.000 ευρώ.
 
Εμείς προτείνουμε το δικαίωμα άσκησης της ανακοπής να μπορεί ο δανειολήπτης να το ασκήσει πέντε εργάσιμες ημέρες πριν τη διενέργεια του πλειστηριασμού. Και με την πρόταση που κάνουμε καλύπτουμε όχι τη μοναδική, αλλά την κύρια κατοικία. Επεκτείνουμε την προστασία στον εγγυητή που έχει τις ίδιες ευθύνες με τον δανειολήπτη και προβλέπουμε απαγόρευση κατάσχεσης της κύριας κατοικίας του οφειλέτη-εγγυητή στην οποία μπορεί να μην κατοικεί ο ίδιος αλλά μπορεί να κατοικεί η σύζυγος ή τα προστατευόμενα παιδιά.
 
Ούτε η πρότασή μας για τους πλειστηριασμούς υιοθετείται σωστά. Εμείς ορίζαμε ότι σε καμιά περίπτωση δεν θα βγαίνει σε πλειστηριασμό ακίνητο σε αξία χαμηλότερη από την αντικειμενική του αξία, όσες φορές και αν επαναληφθεί ο πλειστηριασμός.
 
Η Κυβέρνηση με τον τρόπο που νομοθετεί, αφήνει την ευχέρεια στο δικαστήριο να ορίσει τιμή χαμηλότερη από την αντικειμενική του αξία εάν ο πλειστηριασμός επαναληφθεί πάνω από δύο φορές. Ουσιαστικά έτσι ανοίγει ένα παράθυρο στα γνωστά κυκλώματα, στα κοράκια, όπως λένε οι άνθρωποι της αγοράς, που λυμαίνονται τους πλειστηριασμούς, για να χτυπήσουν το ακίνητο κάτω από την αντικειμενική του αξία.
 
Επίσης στη ρύθμισή σας δεν περιλαμβάνετε και τους εκκρεμείς πλειστηριασμούς που κάλυπτε η δική μας πρόταση, ούτε την υποχρεωτική αναπροσαρμογή της τιμής της πρώτης προσφοράς εάν στο μεταξύ είχε αυξηθεί η αντικειμενική αξία του ακινήτου.
 
Τέλος, δεν διασφαλίζετε ότι ο οφειλέτης θα παίρνει τη διαφορά του υπέρτερου τιμήματος του πλειστηριασμού από την οφειλή του. Και όμως συμβαίνει πάρα πολύ συχνά αυτή τη διαφορά να την καρπώνονται οι τράπεζες, όχι ο δανειολήπτης.
 
Όσον αφορά και το σύνολο των υπόλοιπων ρυθμίσεων, πέρα απ αυτά τα δύο κρίσιμα ζητήματα της δικής μας πρότασης νόμου, ρυθμίσεων οι οποίες είναι απαραίτητες για την προστασία των δανειοληπτών ειδικά όπως είπα στη σημερινή χρονική συγκυρία-, η κυβέρνησή σας τις αγνόησε. Ήταν ρυθμίσεις για τις παραπλανητικές διαφημίσεις, την αυθαίρετη καταγγελία από τις τράπεζες καταναλωτικών και στεγαστικών συμβάσεων, χωρίς να έχει παρέλθει το εύλογο όριο της μη καταβολής των δόσεων.
 
Τίποτα από όλα αυτά φαίνεται πως δεν κρίθηκε άξιο λόγου για να συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο, ούτε βεβαίως γίνονται αποδεκτές οι προτάσεις μας για τη διαφάνεια στη διαμόρφωση των κυμαινόμενων επιτοκίων, ώστε να μειώνονται για τους δανειολήπτες όταν μειώνονται τα επιτόκια αναφοράς ή στα στεγαστικά δάνεια να αυξάνονται τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων όταν αυξάνονται τα επιτόκια αναφοράς.
 
Δεν κάνατε αποδεκτές τις προτάσεις μας για την κατάργηση του ανατοκισμού, ενός ζητήματος που έχει ταλαιπωρήσει πάρα πολύ τους Έλληνες πολίτες. Θέλω να πω στο συνάδελφο που μίλησε πως δεν είναι αλήθεια αυτό που είπε, ότι εμείς δεν επιχειρήσαμε να αντιμετωπίσουμε στο παρελθόν αυτά τα προβλήματα. Επιχειρήσαμε. Να δεχτώ ότι το επιχειρήσαμε ανεπιτυχώς, γιατί έγιναν δύο τουλάχιστον νομοθετικές πρωτοβουλίες για το ζήτημα αυτό.
 
Μα, εσείς, αγαπητέ συνάδελφε, είχατε δεσμευτεί πως, όταν θα έρθετε στη κυβέρνηση, αυτά τα ζητήματα θα τα λύσετε και γι αυτό σας εγκαλούμε σήμερα. Γιατί είχατε αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις απέναντι στον ελληνικό λαό και τους δανειολήπτες.
 
Σε σχέση με τα θέματα που αφορούν τον ανατοκισμό υπάρχουν αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Αρείου Πάγου, που εσείς αγνοείτε. Δεν αποδεχθήκατε τις προτάσεις μας για την απαγόρευση του αναδρομικού επιτοκισμού συναλλαγών σε πιστωτικές κάρτες, για το δικαίωμα πρόωρης εξόφλησης δανείων κυμαινόμενου επιτοκίου χωρίς επιβάρυνση και σταθερού υπό προϋποθέσεις, για την απαγόρευση των καταχρηστικών και παραπλανητικών πρακτικών των εταιρειών είσπραξης, που ξέρετε πολύ καλά ότι είναι κυριολεκτικά γάγγραινα. Έχουν γίνει βραχνάς για τους δανειολήπτες.
 
Τέλος, είναι ανάγκη, αγαπητοί συνάδελφοι, ενόψει αυτής της κρίσης, η οποία θα έχει τεράστιες συνέπειες στην πραγματική οικονομία, να υπάρξει μία αναστολή, -την οποία εμείς είχαμε προτείνει και είχε περάσει- των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης για τρία τουλάχιστον χρόνια για όλα τα δάνεια που έχουν εκχωρηθεί μέχρι σήμερα ή που έχουν μεταβιβαστεί, κάτι το οποίο θα λειτουργούσε, αν θέλετε, ανακουφιστικά για τους ανθρώπους που για πολύ συγκεκριμένους και αιτιολογημένους λόγους δεν μπορούν να αποπληρώσουν.
 
Για όλα αυτά τα ζητήματα έχουμε καταθέσει και θα περιμένουμε να δούμε την τελική σας στάση- επτά πολύ συγκεκριμένες τροπολογίες. Θα μας δοθεί η δυνατότητα να κάνουμε ειδική και ολοκληρωμένη συζήτηση στο κομμάτι των τροπολογιών.
 
Ολα αυτά τα ζητήματα, αγαπητοί συνάδελφοι, εμείς δεν τα θέτουμε αυτή τη στιγμή επειδή είμαστε στην αντιπολίτευση. Γνωρίζετε πολύ καλά ότι οι προτάσεις νόμου που έχουμε καταθέσει στη Βουλή, είναι προτάσεις που μας δεσμεύουν και για σήμερα αλλά και για αύριο. Δεν έχουν, λοιπόν, ούτε αντιπολιτευτικό ούτε προεκλογικό ή άλλο χαρακτήρα, αλλά γίνονται στη βάση του να αντιμετωπιστεί πραγματικά μια κατάσταση η οποία θα γίνεται όλο και χειρότερη.
 
Είναι στο χέρι σας να τις αποδεχθείτε, γιατί αυτά που προτείνετε, θα μπορούσα να πω, ότι δεν είναι ούτε καν «ασπιρίνη» για να αντιμετωπίσει κανείς τον καρκίνο. Αυτή είναι η πραγματικότητα.
 
Είναι στο χέρι σας, λοιπόν, να αποδεχθείτε αυτές τις προτάσεις προκειμένου και εμείς, που τις κάναμε, να ψηφίσουμε αυτό το νομοσχέδιο και επί της αρχής και επί των άρθρων.
 
Σε διαφορετική περίπτωση, είναι φανερό ότι θα καταψηφίσουμε το νομοσχέδιο και το καταψηφίζουμε επί της αρχής, από τη στιγμή που δεν συμφωνείτε σ αυτά τα ζητήματα.
 
Αρνούμαστε και θα αρνηθούμε να συμπράξουμε σε μια στημένη, θα έλεγα, επικοινωνιακή οφθαλμαπάτη, ότι λύνονται δήθεν τα προβλήματα των δανειοληπτών, ενώ αυτό που κάνετε είναι κυριολεκτικά να τα σπρώχνετε κάτω από το χαλί. Και τούτο, για να μην κακοκαρδίσετε τις τράπεζες. Γιατί οι μόνες που ανθίστανται και δεν θέλουν να λυθούν αυτά τα προβλήματα και το γνωρίζετε, γιατί δεν υλοποιούν ούτε τις αποφάσεις των δικαστηρίων- είναι οι τράπεζες, οι οποίες φαίνεται ότι για σας είναι οι μόνες αναξιοπαθούσες σήμερα.
 
Και μπορεί να στηρίζονται και να ενισχύονται οι Τράπεζες-και πρέπει να στηρίξουμε το τραπεζικό σύστημα, δεν είπε κανένας όχι, γιατί έτσι στηρίζουμε την οικονομία-, αλλά όχι και να ακολουθούμε δύο μέτρα και δύο σταθμά!