Oμιλία του βουλευτή Μεσσηνίας του ΠΑ.ΣΟ.Κ. κ. Δημήτρη Κουσελά στην Ολομέλεια της Βουλής,
ως εισηγητή, για την κύρωση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου "κοινωνικές παροχές
και οικονομικές ενισχύσεις στους πληγέντες από τις πυρκαγιές".

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, επειδή προέρχομαι από έναν πυρόπληκτο νομό, το νομό Μεσσηνίας, επιτρέψτε μου να μη θεωρήσω τη συζήτηση που κάνουμε σήμερα για την κύρωση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου τυπική, αλλά ουσιαστική διαδικασία.

Ουσιαστική με την έννοια ότι αποτελεί μια ευκαιρία να διαπιστώσουμε πώς υλοποιήθηκαν τα μέτρα για τα οποία συζητάμε σήμερα και τι προβλήματα δημιουργήθηκαν, πολύ δε περισσότερο να δούμε ποιες είναι οι ανάγκες, προκειμένου να αποκατασταθεί το φυσικό περιβάλλον, να ανασυγκροτηθούν και να αναπτυχθούν οι πληγείσες περιοχές.

Πρέπει, κύριε Πρόεδρε, εξ� αρχής να τονίσω ότι, παρά την πρόταση που καταθέσαμε μαζί με την κα. Φιλίνη στην Αρμόδια Επιτροπή, να υπάρξει πριν τη σημερινή Ολομέλεια πρόσκληση όλων των φορέων από τις πυρόπληκτες περιοχές -και εννοώ των Επιμελητηρίων και των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων-, προκειμένου να έχουμε την ευκαιρία και τη δυνατότητα να ακούσουμε από πρώτο χέρι τις απόψεις τους για το πώς υλοποιήθηκαν τα συγκεκριμένα μέτρα και τι συμπληρωματικά προτείνουν, δυστυχώς η Κυβέρνηση, μέχρι και αυτή τη στιγμή που μιλάμε, δεν το έχει αποφασίσει .

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το καλοκαίρι η χώρα μας έζησε μια πρωτοφανούς έκτασης καταστροφή, με απώλειες δεκάδων ανθρώπινων ζωών, με χιλιάδες οικογένειες να έχουν χάσει τα σπίτια και τις περιουσίες τους, με δεκάδες κατεστραμμένα χωριά και επιχειρήσεις.

Ήταν μια πρωτοφανής περιβαλλοντική καταστροφή, καταστροφή περιοχών ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους στην Πελοπόννησο στην Εύβοια, στην Αττική και στη Μαγνησία. Μια καταστροφή που έπληξε, πέραν των άλλων, την πολιτιστική και την ιστορική μας κληρονομιά.

Δεν θα επανέλθω και δεν είναι η ώρα να αναφερθώ στα αίτια και στις ευθύνες που μας οδήγησαν στη συγκεκριμένη καταστροφή, στο σοβαρό έλλειμμα της προστασίας του περιβάλλοντος, στο έλλειμμα πρόληψης και αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών.

Εμείς, ως πολιτικός φορέας, αλλά και πολλοί Βουλευτές από την Περιφέρεια, είχαμε θέσει αυτό το θέμα, είχαμε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, αλλά δυστυχώς δεν εισακουστήκαμε.

Πολλοί από εμάς ζήσαμε από πρώτο χέρι τις καταστροφές που έγιναν το καλοκαίρι. Ζούμε όμως και τις «παράπλευρες απώλειες» αυτής της καταστροφής, τις πρόσφατες αλλεπάλληλες καταστροφικές πλημμύρες, την πρωτοφανή τοξική ρύπανση των ακτών και του υδροφόρου ορίζοντα σε πολλές περιοχές της Πελοποννήσου και της υπόλοιπης Ελλάδας, την απογύμνωση εδαφών όπως στον Ταΰγετο, όπου οι καταστροφές είναι πολύ μεγάλες, τις κατολισθήσεις, τις πολύπλευρες και δραματικές παρενέργειες στην οικονομική δραστηριότητα, στην καθημερινότητα και στην ποιότητα ζωής των πυρόπληκτων νομών, με πρώτα -αλλά όχι μοναδικά- θύματα τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους μας.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το πολλαπλό πλήγμα που υπέστησαν οι πυρόπληκτες περιοχές δεν είναι ούτε στιγμιαίο, ούτε παροδικό. Απειλείται και υποθηκεύεται το παρόν και το μέλλον τους. Κινδυνεύουν να γίνουν μη βιώσιμες από οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική άποψη, ακόμα και μη κατοικήσιμες για μεγάλο χρονικό διάστημα, εάν δεν υπάρξει πρώτα απ� όλα ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, με στόχους, με σαφές χρονοδιάγραμμα και πολύ περισσότερο με έγκαιρα δεσμευμένους και επαρκείς πόρους.

Δεν θα έπρεπε, λοιπόν, να συζητάμε σήμερα εδώ εάν και κατά πόσον ήταν καλή η αυτονόητη άμεση ανακούφιση των πολιτών στις πληγείσες περιοχές.

�Επρεπε να συζητάμε και για μια ολοκληρωμένη μεσομακροπρόθεσμη ανασυγκρότηση αυτών των περιοχών, οι απαιτήσεις της οποίας υπερβαίνουν κατά πολύ τα προβλεπόμενα στη μελέτη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Η μελέτη που μας καταθέσατε αντιμετωπίζει ένα μικρό μέρος από το συνολικό πρόβλημα.

Κατά τη γνώμη μας, χρειάζεται μια στοχευμένη ανασυγκρότηση που να εξασφαλίζει, κατ� αρχήν, τη διάθεση όλων των αναγκαίων πόρων. Τέτοιους πόρους δυστυχώς δεν είδαμε, κύριε Υπουργέ, στο φετινό Προϋπολογισμό.

Χωρίς ένα τέτοιο σχέδιο παραγωγικής, χωροταξικής, οικολογικής και πολιτιστικής ανασυγκρότησης, με ενίσχυση των μέτρων και των υποδομών πρόληψης και πολιτικής προστασίας, ο κίνδυνος περιθωριοποίησης χιλιάδων συμπολιτών μας, η εγκατάλειψη και ο μαρασμός ολόκληρων περιοχών, εξακολουθεί και σήμερα που μιλάμε να είναι ορατός.

Γι� αυτό εμείς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ως ΠΑ.ΣΟ.Κ. καταθέσαμε έγκαιρα, στο τέλος Αυγούστου, ένα πλήρες και ριζοσπαστικό πρόγραμμα ανασυγκρότησης της Πελοποννήσου και κατ� αναλογία όλων των πυρόπληκτων περιοχών. Σας καταθέτω αυτό το πρόγραμμα.

Αυτό το πρόγραμμα δεν αφορά μόνον στα άμεσα, αλλά και στα μεσομακροπρόθεσμα μέτρα στα οποία αναφέρθηκα.

Είπαμε εξαρχής ότι η άμεση αρωγή στους πυρόπληκτους πολίτες και στις επιχειρήσεις, δεν μπορεί να αποτελεί -όπως δυστυχώς απετέλεσε- αντικείμενο προεκλογικής εκμετάλλευσης προς άγρα απλά και μόνον ψήφων. Αυτό έγινε με το τυφλό μοίρασμα της έκτακτης ενίσχυσης των πυρόπληκτων νομών στην Ηλεία, αλλά και σε άλλες περιοχές.

Γνωρίζετε πάρα πολύ καλά, αγαπητοί συνάδελφοι, ότι έγινε «πλιάτσικο» σε βάρος των πυρόπληκτων συμπολιτών μας. Την Κυριακή σε ειδικό δημοσίευμα του «Βήματος» έγινε λόγος για εμπόριο αποζημιώσεων στα καμένα, για όργιο παρατυπιών και διασπάθισης δημοσίου χρήματος με φόντο τις εκλογές.

Κύριε Υπουργέ, με βάση το δημοσίευμα της συγκεκριμένης εφημερίδας, σε δείγμα τεσσεράμισι χιλιάδων ατόμων από εξήντα χιλιάδες, τα οποία δειγματοληπτικά ελέχθησαν, ο έλεγχος του Υπουργείου Οικονομίας έδειξε παρατυπίες για χίλια άτομα, δηλαδή το 25% αυτών που ελέγχθηκαν είχαν παρατυπίες.

Εδώ γεννάται ένα ερώτημα. Κατ� αρχήν, θέλουμε να τοποθετηθεί η Κυβέρνηση σ� αυτό το θέμα και να μας πει αν διαψεύδει ή αποδέχεται το περιεχόμενο του συγκεκριμένου δημοσιεύματος. Δεύτερον, αν υπάρχουν τέτοια στοιχεία, πότε θα τα φέρετε σε γνώση της Εθνικής Αντιπροσωπείας και τι είστε διατεθειμένοι να κάνετε; Καταθέτω για τα Πρακτικά το συγκεκριμένο δημοσίευμα.

Η Κυβέρνηση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όφειλε να αντιμετωπίσει ισότιμα και ολοκληρωμένα και τους Δήμους και τις Νομαρχίες. Λόγου χάρη, ο κ. Παυλόπουλος στις 31.7.2007, όταν επισκέφθηκε την Αχαΐα, δεσμεύτηκε για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αποκατάστασης της Αιγιάλειας, ένα πρόγραμμα το οποίο θα είχε φορέα τη Νομαρχία Αχαΐας, θα ξεκινούσε με 10.000.000 ευρώ και θα κλιμακωνόταν μέχρι το ύψος των 23.000.000 ευρώ.

Στην πορεία ο φορέας άλλαξε. Φαίνεται ότι δεν άρεσε η Νομαρχία, το ανέλαβε η περιφέρεια. Και ενώ η περιφέρεια θα ξεκινούσε με 10.000.000 ευρώ, αυτά έγιναν 2.000.000 ευρώ. Ενώ η Αιγιάλεια θα προχωρούσε σε κινητοποιήσεις, χθες αποφασίστηκε η ολοκληρωμένη ένταξή της στις πυρόπληκτες περιοχές.

Στη Μεσσηνία ακόμα και σήμερα το Δημοτικό Διαμέρισμα Αετού και άλλα δημοτικά διαμερίσματα -παρ� ότι ο ίδιος ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης μιλώντας το Σεπτέμβριο είπε ότι κάηκε ο «μαρτυρικός» Αετός τρεις φορές- είναι εκτός πυρόπληκτων περιοχών. Ο Δήμος Αετού, σε αντίθεση με τα χρήματα που πήραν οι άλλοι δήμοι, πήρε μόνο 50.000 ευρώ, ενώ όλοι οι άλλοι δήμοι πήραν 300.000 ευρώ.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στους πυρόπληκτους νομούς είναι πολλές οι εκκρεμότητες και τα ζητήματα που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης και για τους παραγωγούς και για τους πολίτες, αλλά και για τις επιχειρήσεις.

Κατ� αρχήν, το πρώτο και μεγάλο ζήτημα, όπως διαπίστωσε η ίδια η επιτροπή της Βουλής που επισκέφθηκε το Νομό Ηλείας και άλλες περιοχές, είναι ο κίνδυνος πλημμυρών, ο οποίος είναι άμεσος και σοβαρός. Είδαμε τι έγινε πρόσφατα στην Αρκαδία, στην Ηλεία και στη Μεσσηνία και σε μια σειρά από άλλες περιοχές.

Τα αντιπλημμυρικά έργα που έχουν υλοποιηθεί μέχρι σήμερα έγιναν με ευθύνη των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και όχι της Πολιτείας σε κεντρικό επίπεδο. Όπως άλλωστε έδειξε πρόσφατη έρευνα της Σχολής Γεωλογίας και Περιβάλλοντος και όπως θα διαπίστωσαν και οι συνάδελφοι που επισκέφτηκαν το Νομό Ηλείας, αντιδιαβρωτικά έργα έχουν γίνει μόνο στο 5% των καμένων περιοχών της Ηλείας και της Αρκαδίας. Έτσι, λοιπόν, εξηγούνται οι μεγάλες καταστροφές, οι οποίες έγιναν στους δύο αυτούς νομούς, αλλά και στη Μεσσηνία, από τις πρόσφατες βροχοπτώσεις.

Αυτό που θέλω να τονίσω είναι πως αν δεν υπάρξει επιμελής καθαρισμός των χειμάρρων και ιδιαίτερα του Αλφειού , σε ό,τι αφορά την Ηλεία, σε μια μεγάλη νεροποντή �γιατί οι νεροποντές που είχαμε δεν ήταν οι μεγαλύτερες- θα θρηνήσουμε, πέραν των άλλων, και ανθρώπινα θύματα.

Πρέπει, πέραν αυτών, να αντιμετωπιστούν μια σειρά από ζητήματα που τα Επιμελητήρια ήθελαν �και επισκέφθηκαν όλα τα πολιτικά κόμματα- να θέσουν στη συνάντησή μας. Υπάρχει -και την καταθέτω στα Πρακτικά- μία ομόφωνη απόφαση των Επιμελητηρίων Λακωνίας, Ηλείας, Μεσσηνίας, Αρκαδίας, Αχαΐας και Εύβοιας, ένα κοινό υπόμνημα που περιέχει μία σειρά από ζητήματα, για τα οποία η Κυβέρνηση είχε αναλάβει τον Αύγουστο μία σειρά από γενικότερου χαρακτήρα δεσμεύσεις.

Τότε έταζε η Κυβέρνηση, γιατί ήταν προεκλογική περίοδος. Όταν όμως φθάσαμε μετά τις εκλογές στην εξειδίκευση αυτών των ζητημάτων, μέσα από συγκεκριμένες υπουργικές αποφάσεις, οι αρχικές δεσμεύσεις περιορίστηκαν κατά πολύ και άλλαξαν, αν θέλετε, περιεχόμενο, με αποτέλεσμα μια σειρά από προβλήματα.

Τα ζητήματα τα οποία ρυθμίστηκαν θα έλεγα ότι αφορούν, κύριε Υπουργέ, λίγους και ιδιαίτερα τους οικονομικά μεγάλους. Γιατί, για παράδειγμα, στη μεταποίηση βάζετε ανώτατο όριο, χωρίς να το ζητήσει κανένας, στις τραπεζικές ρυθμίσεις τα 25.000.000 ευρώ. Όμως στο εμπόριο και τις υπηρεσίες το πλαφόν είναι πάρα πολύ μικρό. Τα επιμελητήρια, λοιπόν, με ομόφωνη απόφασή τους ζητούν για το εμπόριο να υπάρξει τουλάχιστον ένα ανώτατο όριο ρύθμισης της τάξης των 2.000.000 ευρώ, με το ίδιο ύψος της εγγύησης του Δημοσίου. Για τις υπηρεσίες προτείνουν 1.000.000 ευρώ και τη δυνατότητα ένταξης στις ρυθμίσεις όλων των εταιριών, οι οποίες είχαν ανοίξει πριν από τις 25/8 και για οποιονδήποτε λόγο δεν είχαν γραφτεί μέχρι εκείνη την ημερομηνία στα επιμελητήρια, αλλά γράφτηκαν στην πορεία.

Επίσης ζητούν να υπάρξει, μεταξύ άλλων, και μια παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας, που είναι η 31/12, γιατί ούτε οι τράπεζες δεν θα προφθάσουν, από τη στιγμή που η τελευταία υπουργική απόφαση εκδόθηκε προχθές. Δεν θα μπορέσουν να τακτοποιήσουν τα αιτήματα που ήδη υπάρχουν. Αυτή η ημερομηνία, λοιπόν, προτείνουν να πάει μέχρι τις 30-4-2008.

Επίσης υπάρχουν προβλήματα με τους επαγγελματίες επιστήμονες που δεν είναι μέλη των επιμελητηρίων και που έχουν εξαιρεθεί. Είναι ζητήματα που τα θέσαμε και στην Επιτροπή και μας είπατε ότι μέχρι τη συζήτηση στην Ολομέλεια θα υπάρξουν κάποιες απαντήσεις.

Τέλος, υπάρχουν σοβαρά προβλήματα σε ό,τι αφορά τη διασφάλιση του εισοδήματος των αγροτών και κτηνοτρόφων και την αναπλήρωση του εισοδήματος των τουριστικών επιχειρήσεων στις πληγείσες περιοχές.

Πέραν τούτων, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, υπάρχουν ορισμένα θέματα για τα οποία θέλουμε ενημέρωση. Ο κ. Υπουργός θα πρέπει να μας ενημερώσει, πρώτον, με έναν πλήρη κατάλογο των μέτρων και των αποφάσεων που έχουν ληφθεί μέχρι τώρα για την άμεση ανακούφιση των πυρόπληκτων του 2007, αλλά και αναδρομικά των πυρόπληκτων προηγούμενων ετών, καθώς και των κονδυλίων που έχουν κατά περίπτωση διατεθεί.

Δεύτερον, θα θέλαμε �τα ζητήσαμε και με ερωτήσεις, αλλά δεν τα πήραμε- τα στοιχεία για τις δωρεές σε χρήμα και σε είδος από ιδιώτες και πώς αυτές έχουν μέχρι σήμερα αξιοποιηθεί από το Ταμείο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών.

Και τρίτον, στοιχεία για τις επιχορηγήσεις οι οποίες δόθηκαν στις νομαρχίες.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θεωρούμε ότι τα μέτρα που προβλέπει αυτή η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου είναι αυτονόητα, αλλά είναι τελείως ανεπαρκή.

Αποτελεί επιτακτικό καθήκον της Πολιτείας η μέγιστη δυνατή στήριξη στους κατοίκους των περιοχών, για την άρση των συνεπειών της καταστροφής. Είναι ευθύνη της Κυβέρνησης η εγγύηση του εισοδήματος των κατοίκων μέχρι να αποκατασταθούν οι κανονικές πηγές εσόδων τους. Είναι ηθικό χρέος της Πολιτείας η περιβαλλοντική και οικολογική αποκατάσταση της κάθε περιοχής.

Σκοπός των δικών μας προτάσεων ανασυγκρότησης, προτάσεων που κατέθεσα ήδη στα Πρακτικά, δεν ήταν απλά να επαναφέρουμε την κατάσταση που υπήρχε στις πληγείσες περιοχές πριν τις πυρκαγιές, γιατί και η κατάσταση αυτή ήταν προβληματική.

Θέλουμε να εισάγουμε με τις προτάσεις μας ένα άλλο μοντέλο παραγωγικής ανασυγκρότησης και ανάπτυξης, με απόλυτη προτεραιότητα στον καθορισμό και τη θεσμοθέτηση των χρήσεων γης, στην ολοκλήρωση του Δασολογίου και του Κτηματολογίου, σε ανάπτυξη με ήπιες μορφές τουρισμού, με σύγχρονες, φιλικές στο περιβάλλον υποδομές μεταφορών, με αναβαθμισμένες εκπαιδευτικές και κοινωνικές υποδομές.

Για το λόγο αυτό δεν βλέπουμε, απλά, ένα Ταμείο Αντιμετώπισης Έκτακτων Αναγκών και μάλιστα υπό τον πλήρη έλεγχο της Κυβέρνησης, έτσι όπως ακριβώς τον θεσμοθετείτε. Ως ΠΑ.ΣΟ.Κ. προτείναμε τη σύσταση ενός αυτόνομου, ευέλικτου και άρτια στελεχωμένου φορέα, ενός Οργανισμού ανασυγκρότησης πυρόπληκτων περιοχών, ο οποίος θα υπάγεται απευθείας στον Πρωθυπουργό, με τη συμμετοχή και φορέων της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και άλλων φορέων.

Οι δικές μας προτάσεις άμεσης ανακούφισης των πληγέντων πολιτών, παραγωγών και επιχειρήσεων είναι αισθητά βελτιωμένες σε σχέση με τις αντίστοιχες προτεινόμενες που καλούμαστε να κυρώσουμε μέσα από αυτή την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου.

Θα ήθελα, κλείνοντας, να αναφερθώ ειδικά στο άρθρο 11 της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου που αφορά στις προκαταβολές αποζημιώσεων των ΠΣΕΑ σε αγρότες και κτηνοτρόφους που επλήγησαν στις πυρκαγιές του 2007.

Αν δούμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τις προκαταβολές αυτές, θα διαπιστώσουμε ότι τα ποσά που έχουν δοθεί �πέρα από τις 3.000 ευρώ, όπως αυτά περιγράφονται στο άρθρο 11, με συνολικό προβλεπόμενο κόστος 60.000.000 ευρώ- απέχουν πάρα πολύ από τις πραγματικές ανάγκες.

Δώσατε, για παράδειγμα, κύριοι της Κυβέρνησης, μια προκαταβολή για τις αποζημιώσεις στις ελαιοκαλλιέργειες της τάξης των 150 ευρώ ανά στρέμμα. Δεν είναι γνωστό τι προτίθεστε να δώσετε ακόμη.

Σίγουρα είναι δύο πράγματα: πρώτον, η προκαταβολή η οποία δόθηκε είναι πάρα πολύ μικρή, γιατί ακόμη και στις περιπτώσεις που δεν έχουμε ολοσχερή καταστροφή των ελαιοδέντρων, ένα ελαιόδεντρο για να μπορέσει να αποδώσει θέλει τουλάχιστον έξι χρόνια και, δεύτερον, όποια εξόφληση της αποζημίωσης και αν υιοθετηθεί, όσα δηλαδή και να δώσετε, αυτό με βάση τις διαδικασίες των ΠΣΕΑ δεν πρόκειται να γίνει νωρίτερα από ένα χρόνο!

Τι θα γίνει, λοιπόν, με αυτούς τους παραγωγούς, με αυτούς τους αγρότες, τον επόμενο χρόνο, η οικονομική κατάσταση των οποίων αποκλειστικά εξαρτιόταν από αυτές τις καλλιέργειες;

Στην πρόταση που εμείς δώσαμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όπως σας είπα, τα νούμερα ήταν πολύ μεγαλύτερα, αλλά εκείνο που διαφοροποιεί τις δικές μας προτάσεις ήταν η εγγύηση του εισοδήματος για ένα χρονικό διάστημα πενταετίας, για μια σειρά καλλιεργητές και επταετίας για τους ελαιοπαραγωγούς, εγγύηση εισοδήματος 1.000 ευρώ το μήνα για κάθε οικογένεια που επλήγη και που θα παραμείνει βέβαια στις συγκεκριμένες πυρόπληκτες περιοχές.

Εσείς, παρ� ότι μιλήσατε για εγγυημένο εισόδημα στο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που στείλατε στις Βρυξέλλες το Μάρτη που πέρασε, δεν κάνατε καμία αναφορά στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου.

Τα μέτρα, λοιπόν, μολονότι θα τα ψηφίσουμε, θα ψηφίσουμε θετικά στην κύρωση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, υπολείπονται κατά πολύ �κατά την άποψή μας- των απαιτήσεων και των αναγκών που αφορούν και τις πυρόπληκτες περιοχές αλλά και τους πολίτες που επλήγησαν.

Σας ευχαριστώ πολύ.