Αθήνα, 01 Νοεμβρίου 2007

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ κ. ΚΟΥΣΕΛΑ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΣΥΖΗΤΗΣΗ Σ/Ν " ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2007-2013"

Είμαι υποχρεωμένος να ξεκινήσω με μια αρνητική διαπίστωση. Η Κυβέρνηση δυστυχώς μας υποτιμά. Το λέω αυτό γιατί οφείλατε, κύριε Υπουργέ να φέρετε το παρόν σχέδιο νόμου στη Βουλή πριν το στείλετε στην Ε.Ε. για να έχουν ουσία οι όποιες παρατηρήσεις και προτάσεις μας.

Επίσης, γιατί ισχυρίζεστε ότι αποτελεί δική σας απόφαση το 82% των πόρων να κατευθυνθεί στην περιφέρεια. Αυτό είναι ανακριβές και το γνωρίζετε. Αποτελεί απόφαση της Ε.Ε.. Απόφαση δικιά σας είναι το νέο θεσμικό πλαίσιο που θα έπρεπε σαφέστατα να λαμβάνει υπόψη τις αδυναμίες και τα προβλήματα του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, δηλαδή του Γ� ΚΠΣ και να τα διορθώνει. Θα πρέπει ,λοιπόν, το νέο θεσμικό πλαίσιο να περιέχει όλα εκείνα τα στοιχεία της απλοποίησης των διαδικασιών, της διαφάνειας, αλλά και της αποκέντρωσης που ήταν και είναι ζητούμενα και επίσης να διασφαλίζει την κοινωνική αποτελεσματικότητα των έργων και τέλος την απορροφητικότητα των πόρων.

Αυτό το σχέδιο νόμου κινείται σε διαφορετική κατεύθυνση για πολλούς από τους στόχους που εγώ θα περίμενα.

Κατ αρχήν ο μηχανισμός διαχείρισης χαρακτηρίζεται από τη συγκέντρωση της οικονομικής και της διαχειριστικής εξουσίας στο ΥΠ.ΟΙΚ., από την απουσία κάθε έννοιας δημοκρατικού προγραμματισμού και την περιθωριοποίηση κάθε περιφερειακού θεσμού.

Ακόμα και οι υπάρχουσες ειδικές υπηρεσίες διαχείρισης των Π.Ε.Π. υποβαθμίζονται σε ενδιάμεσες διαχειριστικές αρχές,, κάτω από τον απόλυτο έλεγχο του ΥΠ.ΟΙΚ.. Κύριοι Υπουργοί, η συγκεντρωτική λογική της Κυβέρνησης αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι το 39% των πόρων θα διατεθεί απευθείας στα ΠΕΠ και όχι η πλειοψηφία των πόρων. Αυτό πιστεύω ότι είναι πρόκληση για την ίδια την Περιφέρεια, την οποία θεωρείτε αδύναμη και ανίκανη να διαχειριστεί απευθείας αυτούς τους πόρους !

Μία δεύτερη παρατήρηση. Αν και η Κυβέρνηση διατείνεται ότι το σύστημα διαχείρισης είναι απλό και αποτελεσματικό, εν τούτοις συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.

Το λέω αυτό, γιατί φαίνεται ότι προστίθενται πολλά επίπεδα στο σύστημα διαχείρισης. Η Εθνική Αρχή Συντονισμού, η Υπηρεσία Διαχείρισης, οι ενδιάμεσες διαχειριστικές αρχές, ενδιάμεσοι φορείς και δικαιούχοι. �Εναντι μιας μόνο ειδικής υπηρεσίας, που καταργείται με το άρθρο 5 παρ. 2, δημιουργούνται 7 καινούργιες, όλες σε κεντρικό επίπεδο και παρέχεται η δυνατότητα δημιουργίας 13 ακόμα περιφερειακών γραφείων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης.

Δεύτερον, η έννοια της υπέρ-περιφέρειας ή ομάδων περιφερειών που ενοποιήθηκαν, δεν φαίνεται να υποστηρίζεται διαχειριστικά σε κανένα σημείο του σχεδίου νόμου. Αν δεν εγκαταλειφτεί αυτή η έννοια, θα δημιουργήσει πρόσθετα προβλήματα, ιδιαίτερα αν συσχετιστεί και με πιθανή διοικητική αναδιοργάνωση.

Τρίτον, σε κανένα σημείο της διαχείρισης δεν φαίνεται συμμετοχή περιφερειακού οργάνου. Δηλαδή, Δήμου, Νομαρχίας, Περιφερειακού Συμβουλίου κ.λπ..

Μία τρίτη παρατήρηση. Αν και η Κυβέρνηση μιλάει για «αποκέντρωση», εν τούτοις εκτός του ασφυκτικού ελέγχου στη διαχείριση, αποκτά και τον πλήρη έλεγχο στον αναπτυξιακό σχεδιασμό της περιφέρειας, με τη δημιουργία ανά περιφέρεια ενός αναπτυξιακού μηχανισμού περιφέρειας, του ΑΟΠ Α.Ε., όπως λέγεται, τη διοίκηση του οποίου την ελέγχει κατά πλειοψηφία η Κυβέρνηση. Η ΑΟΠ Α.Ε., όπως γράφεται στο σχέδιο νόμου «υποστηρίζει τον ορθολογικό συνολικό σχεδιασμό της ανάπτυξης, με επιστημονική τεκμηρίωση σε περιφερειακό, νομαρχιακό και τοπικό επίπεδο». Σε άλλο σημείο του σχεδίου νόμου γράφεται ότι η ΑΟΠ Α.Ε. προετοιμάζει πρόταση για το Εθνικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα της οικονομικής περιφέρειας και την ετήσια εξειδίκευσή του μέχρι του επιπέδου του έργου.

Εδώ, είναι εμφανής η υποβάθμιση των συλλογικών οργάνων, όπως των δημοτικών συμβουλίων, των νομαρχιακών συμβουλίων, των τοπικών ενώσεων, δήμων και κοινοτήτων και των τοπικών φορέων. Απομένει σαν επίφαση δημοκρατικού προγραμματισμού η έγκριση του έτοιμου και ολοκληρωμένου αναπτυξιακού σχεδίου από το Περιφερειακό Συμβούλιο.

Τέταρτον, αν και από τον Κανονισμό της Ε.Ε. δεν προβλέπεται η πιστοποίηση της διαχειριστικής επάρκειας των δικαιούχων, εν τούτοις η Κυβέρνηση με το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου, την εισάγει. Και μάλιστα, αντί να χορηγείται αυτή από μία ανεξάρτητη Αρχή, χορηγείται από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, δηλαδή από την ίδια.

Και αν ακόμα δεχτούμε ότι κάθε δικαιούχος πρέπει να διαθέτει ένα ελάχιστο επίπεδο εγγυήσεων, για να φέρει σε πέρας το έργο, (που σημειωτέων ήδη εκτελεί στο Γ ΚΠΣ), θα έπρεπε η Κυβέρνηση να βοηθήσει τον δικαιούχο να αναβαθμίσει τις υπηρεσίες του, με νέες εξειδικευμένες προσλήψεις, μέσω του ΑΣΕΠ, για τις οποίες απαιτούνται ειδικά κριτήρια, με επιλογή, μέσα από διαγωνιστική διαδικασία των πλέων ικανών εκ των υπηρετούντων και τη μετεκπαίδευσή τους.

Έτσι, θα μπορούσε περιφερειακά να δημιουργήσει εξειδικευμένα στελέχη και πιστοποιημένες υπηρεσίες. Αντί να μπει σε μία τέτοια λογική, δημιουργεί μια παραδιοίκηση με τη δημιουργία ομάδων έργου σε κάθε Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, με αποσπάσεις στελεχών, χωρίς να καθορίζονται τα κριτήρια επιλογής και με προσλήψεις νέων, μέσω των αναπτυξιακών εταιρειών των ΟΤΑ, για ορισμένο χρόνο. Έτσι, δίπλα στις υπηρεσίες που μέχρι σήμερα διαχειρίζονταν τα έργα του Γ ΚΠΣ δημιουργείται μια ομάδα έργων, που θα χειριστεί τα έργα του ΕΣΠΑ και οι υπάρχουσες υπηρεσίες, θα υποβαθμίζονται, (ασχολούμενες με τα ελάχιστα έργα των κεντρικών αυτοτελών πόρων των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων) και σταδιακά συρρικνούμενες από προσωπικό, θα εξαφανιστούν.

Εδώ υπάρχει ένα ερώτημα, κατά πόσο αυτό λέγεται από την Κυβέρνηση ανοδιοργάνωση του Κράτους και αν υπηρετεί μια πραγματική ανοδιοργάνωση.

Δεν θέλω να κάνω αναφορά στα έργα του ΕΣΠΑ, των οποίων τελικός δικαιούχος θα είναι ο δήμος. Εγώ διαφωνώ, έστω κι αν αυτό, με τον τρόπο που γίνεται, αποτελεί όπως είπατε πρόταση της κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων. Γιατί, κατά την άποψή μου, θα έπρεπε να επιχειρηθεί μια αναβάθμιση των υπαρχουσών υπηρεσιών και να μην ακολουθηθεί ο εύκολος δρόμος της εξωυπηρεσιακής εκτέλεσης των έργων με πρόσκαιρους ανθρώπους και μηχανισμούς, που σε τελική ανάλυση θα υποβαθμίσουν τους υπάρχοντες μηχανισμούς παραγωγής έργου των ΟΤΑ.

Όλοι όσοι χρειαστούν να υπηρετήσουν τον μηχανισμό διαχείρισης του ΕΣΠΑ, η Εθνική Αρχή, οι Υπηρεσίες Διαχείρισης, οι ενδιάμεσοι φορείς, οι ομάδες έργου, νομαρχιών, η ΔΗΜΟΣ Α. Ε. και άλλες Α.Ε., επιλέγονται ή προσλαμβάνονται με αδιαφάνεια. Αποσπώνται από τις υπηρεσίες τους, χωρίς αποφάσεις του Υπηρεσιακού Συμβουλίου, με αποδοχές εξαιρετικά υψηλές. Για παράδειγμα, οι προϊστάμενοι των ειδικών υπηρεσιών, αμείβονται με αποδοχές γενικού διευθυντού. Αυτή η ευνοϊκή μεταχείριση, ακόμα και αν είναι απόλυτα αξιοκρατική, -που δυστυχώς το γνωρίζετε πως δεν θα είναι-, θα δημιουργήσει λόγω της γενίκευσής της σοβαρές αντιθέσεις και αντιπαραθέσεις με το σύνολο του υπόλοιπου προσωπικού. Τούτο, χωρίς να οδηγήσει στη δημιουργία ενός ανανεωμένου δυναμικού και διαχρονικού μηχανισμού παραγωγής έργου, μια και οι μηχανισμοί που δημιουργούνται, είναι πρόσκαιροι και οι άνθρωποι που τους υπηρετούν παροδικοί.

Από τα παραπάνω αποδεικνύεται πως πρόθεση της Κυβέρνησης είναι ο ασφυκτικός έλεγχος της διαχείρισης του ΕΣΠΑ, η διενέργεια ρουσφετολογικών προσλήψεων, η υποβάθμιση και η αποξένωση της Αυτοδιοίκησης και των κοινωνικών εταίρων, από την αναπτυξιακή διαδικασία. Τα

Το πνεύμα του συγκεκριμένου νομοσχεδίου μας παραπέμπει δυστυχώς, όπως πολύ χαρακτηριστικά είπε ο Εισηγητής μας, ο οποίος με έχει καλύψει σε όλο το πολιτικό πλαίσιο, στην εποχή του Υπουργείου Συντονισμού, όπου όλα εξαρτιόταν από την Αθήνα.

Δεν θέλω να είμαι προφήτης κακών αποτελεσμάτων, αλλά αυτό το πλαίσιο θα δημιουργήσει προβλήματα. Θα έπρεπε να παραταθεί το ήδη υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του Γ ΚΠΣ.