Εφημερίδα  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 30 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2007

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ Δ. ΚΟΥΣΕΛΑ

" Συμβιβάστηκε με κατεστημένες πρακτικές ο Γιώργος Παπανδρέου"

Το ΠΑΣΟΚ κατά την τελευταία 8ετία έχανε όλο και περισσότερο την απήχησή του στον λαό ως κίνημα αλλαγής και ως δύναμη προόδου ταυτιζόμενο στη συνείδηση των πολιτών με ένα μηχανισμό διαχείρισης της εξουσίας, απομακρυσμένο από τα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας και από τα κοινωνικά στρώματα που παραδοσιακά εκπροσωπούσε. Έτσι εξηγεί ο βουλευτής Δημήτρης Κουσελάς τα αίτια της ήττας του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην "Ε", τονίζει παράλληλα ότι " ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ενώ ξεκίνησε να φέρει στο προσκήνιο νέα στελέχη και να προχωρήσει σε σημαντικές αλλαγές στην πολιτική και στην οργανωτική λειτουργία του κόμματος, στην πορεία αναγκάστηκε να συμβιβαστεί με κατεστημένες πρακτικές, στο όνομα μιας επίπλαστης ενότητας.

1. Το ΠΑΣΟΚ υπέστη μια οδυνηρή ήττα στις εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου είχατε λάβει μηνύματα για το επερχόμενο αποτέλεσμα ή την Κυριακή των εκλογών βρεθήκατε προ εκπλήξεως;

Μηνύματα είχαν δοθεί έγκαιρα από το εκλογικό σώμα - και όχι μόνο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Τα αποτελέσματα των νομαρχιακών εκλογών ήταν μια σαφής προειδοποίηση. Οι σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης ηχούσαν ως «καμπανάκι» για την έκβαση της εκλογικής μάχης. Αυτό όμως το «καμπανάκι» είτε δεν θελήσαμε να το ακούσαμε, είτε δεν το εκτιμήσαμε σωστά. Ειδικά εκείνοι που, πιστοί στις θεωρίες της «δεξιάς παρένθεσης», περίμεναν πως η Ν.Δ. θα πέσει σαν ώριμο φρούτο, πιστεύοντας ότι ως κόμμα εξουσίας θα οδηγούμαστε αυτόκλητα στην Κυβέρνηση από τις δυνάμεις της πολιτικής αδράνειας, διαψεύσθηκαν οικτρά.

Για μένα, πάντως, οδυνηρή έκπληξη δεν αποτέλεσε η ήττα μας αυτή καθεαυτήν, αλλά το μέγεθός της.

2. Το ΠΑΣΟΚ στις εκλογές όχι μόνο δεν κατάφερε να νικήσει αλλά έχασε και μέρος της εκλογικής του δύναμης. Ποιες είναι οι κύριες αιτίες που το ΠΑΣΟΚ δεν μπόρεσε να πείσει τους ψηφοφόρους παρά το γεγονός ότι απέναντί του είχε, όπως δήλωναν τα στελέχη του, τη «χειρότερη» κυβέρνηση της μεταπολίτευσης;

Το ότι η κυβέρνηση του κ. Καραμανλή ήταν μια πολύ κακή κυβέρνηση φαίνεται από τη σημαντικότατη φθορά και τη μείωση των πανελλαδικών ποσοστών που υπέστη η παράταξη της Ν.Δ, παρά τις προεκλογικές της υποσχέσεις και τις παροχές «της τελευταίας στιγμής» προς κάθε κατεύθυνση. Το πρόβλημα για το ΠΑΣΟΚ είναι ότι δεν πιστώθηκε αυτή τη φθορά, φέρνοντας το χειρότερο αποτέλεσμα από το 1981 μέχρι σήμερα.

Σ� αυτή την αρνητική επίδοση οδήγησαν πολλοί παράγοντες, οι σημαντικότεροι των οποίων κατά τη γνώμη μου είναι:

•  για μεγάλο κομμάτι των προοδευτικών ψηφοφόρων, ο πολιτικός χρόνος σταμάτησε στο 2004. Το κομμάτι αυτό περίμενε από μας ουσιαστικότερη κριτική αξιολόγηση της ήττας του 2004, σαφέστερη αλλαγή πορείας, προσώπων, στάσεων, πρακτικών και πολιτικού στίγματος.

•  στα τριάμιση χρόνια που μεσολάβησαν, το ΠΑΣΟΚ δεν μπόρεσε να αναμορφώσει τον πολιτικό του λόγο και να αναδείξει, με τόλμη και σαφήνεια, τη διαφορά των πολιτικών του, σε σχέση με τις αντίστοιχες της ΝΔ. �Ετσι, σημαντικό κομμάτι των πολιτών έβλεπε μικρές ή ανύπαρκτες διαφορές στην αντιπαράθεση του ΠΑΣΟΚ με την Κυβέρνηση. Επόμενο ήταν οι πολίτες αυτοί να γίνουν ευάλωτοι σε λογικές ισοπεδωτικής εξομοίωσης, απαξίωσης και απομάκρυνσης και από τα δυο κόμματα εξουσίας.

•  το ΠΑΣΟΚ κατά την τελευταία 8ετία έχανε όλο και περισσότερο την απήχησή του στον λαό ως κίνημα αλλαγής και ως δύναμη προόδου, ταυτιζόμενο στη συνείδηση των πολιτών με ένα μηχανισμό διαχείρισης της εξουσίας απομακρυσμένο από τα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας και από τα κοινωνικά στρώματα που παραδοσιακά εκπροσωπούσε.

•  ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ενώ ξεκίνησε να φέρει στο προσκήνιο νέα στελέχη και να προχωρήσει σε σημαντικές αλλαγές στην πολιτική και στην οργανωτική λειτουργία του ΠΑΣΟΚ, στην πορεία αναγκάστηκε να συμβιβαστεί με κατεστημένες πρακτικές, στο όνομα μιας επίπλαστης ενότητας -αντί της αναγκαίας γόνιμης αντιπαράθεσης και εποικοδομητικής σύνθεσης- διαφορετικών απόψεων, πολιτικών και προσδοκιών.

•  ασφαλώς ρόλο έπαιξαν και ορισμένα προβεβλημένα από τα Media στελέχη, στα οποία ο ελληνικός λαός καταλόγιζε πολιτική διγλωσσία, παρωχημένη ή και συντηρητική πολιτική συμπεριφορά. Τα πρόσωπα αυτά οι πολίτες τα είχαν απορρίψει και δεν ήθελαν να τα ξαναδούν σε μια νέα κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ.

•  το Πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ και το Σχέδιο Ανασυγκρότησης για τις πυρόπληκτες περιοχές, αντί να γίνουν σημαντικά όπλα στα χέρια μας, δεν αναδείχθηκαν έγκαιρα, ούτε αξιοποιήθηκαν όσο έπρεπε προεκλογικά, ειδικά στα θέματα που «έκαναν τη διαφορά» των πολιτικών μας με τη Ν.Δ.

•  οι οργανώσεις μας, συχνά ανύπαρκτες ή ξεκομμένες από τον κοινωνικό τους περίγυρο, παρουσίαζαν χρόνιες ελλείψεις και αδυναμίες. Πως να στηρίξουν με επάρκεια την αναγκαία ιδεολογική και πολιτική δουλειά στο χώρο τους, να συνδεθούν με τα κινήματα, τους φορείς και τη νεολαία; Ο πατριωτισμός και η αυτοθυσία των μελών και των στελεχών που ρίχτηκαν στην εκλογική μάχη, εκ των πραγμάτων δεν μπορούσε να αναπληρώσει τέτοιες ελλείψεις.

3. Ειδικότερα στη Μεσσηνία το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν ιδιαίτερα αρνητικό για το ΠΑΣΟΚ. Υπάρχουν ιδιαίτεροι λόγοι ή απλώς και στη Μεσσηνία το ΠΑΣΟΚ δεν κατάφερε να πείσει τους ψηφοφόρους όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα;

Νομίζω πως, πέρα από τους γενικότερους λόγους που προανέφερα, για τη Μεσσηνία υπήρξαν και πρόσθετοι αρνητικοί παράγοντες:

•  Από τις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές υπήρχε ήδη μια σημαντική διαφορά, που έφτανε το 14%.

•  Από τις Νομαρχιακές και τις Δημοτικές εκλογές βγήκαμε αποδυναμωμένοι και τραυματισμένοι, με σημαντικές απώλειες και σε δήμους και σε ποσοστά.

•  Σ� αυτές τις εκλογές το ψηφοδέλτιο της Ν.Δ. ήταν αναμφίβολα ενισχυμένο και ανταγωνιστικό. Δεν ίσχυε το ίδιο και για το δικό μας ψηφοδέλτιο.

•  Η εικόνα του τοπικού ΠΑΣΟΚ δεν ήταν η καλύτερη στην τετραετία που πέρασε, ενώ υπήρξαν αδυναμίες ανάδειξης νέων ανθρώπων στις τοπικές κοινωνίες. Στις γραμμές μας έχουμε και στελέχη που έχουν κουραστεί και φθαρεί, αδυνατώντας να αφουγκραστούν και να ανταποκριθούν στις νέες ανάγκες και τις απαιτήσεις της κοινωνίας.

Επόμενο ήταν να έχουμε απώλειες σε ακόμα μεγαλύτερη έκταση και από τα δεξιά και από τα αριστερά μας, αφού η μεν παράραξη της Ν.Δ. επιστράτευσε πάσης φύσεως επίδοξους σωτήρες της τελευταίας �προεκλογικής- στιγμής για να κατευνάσουν τη δυσαρέσκεια και να αναζωπυρώσουν τις προσδοκίες των απογοητευμένων ψηφοφόρων, ενώ η παραδοσιακή αριστερά εισέπραττε, άκριτα και αναπάντητα, τη δικαιολογημένη διαμαρτυρία σημαντικού μέρους της εκλογικής μας βάσης.

4. Ποια είναι η επόμενη μέρα στο ΠΑΣΟΚ; Τα στελέχη και τα μέλη του κινήματος θα συζητήσουν για τα αίτια της ήττας;

Εάν δεν συζητήσουμε τα πραγματικά αίτια της ήττας και περιοριστούμε σε μια επιφανειακή-επιδερμική ανάλυση ή σε στείρους ανταγωνισμούς προσώπων και ομάδων, δεν θα αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά το πρόβλημα. Η συζήτηση αυτή θα πρέπει να γίνει με ψυχραιμία και νηφαλιότητα για να οδηγηθούμε σε γόνιμες και δημιουργικές συνθέσεις. Δεν μας αρκεί μια επίπλαστη ενότητα, με συγκάλυψη των προβλημάτων. Το κλειδί είναι οι πολιτικές, οι προοδευτικές πολιτικές, η αξιοπιστία και η σαφήνεια του πολιτικού μας στίγματος.

Το ΠΑΣΟΚ σήμερα χρειάζεται μια συνειδητή πολιτική ενότητα που θα του δίνει τη δυνατότητα να προχωρήσει στην επανίδρυσή του. Να ξαναβρεί τις αρχές, τις αξίες του και να ξαναχτίσει τις σχέσεις του με τα κοινωνικά στρώματα που εκπροσωπεί στις σύγχρονες συνθήκες.

5. Τα σοσιαλιστικά κόμματα της Ευρώπης συνθλίβονται ανάμεσα στην κεντροδεξιά και την Αριστερά. Αν κινηθούν προς την αριστερά χάνουν τους κεντρώους ψηφοφόρους και αν κινηθούν προς το κέντρο χάνουν τους αριστερούς. Έχει απάντηση το ΠΑΣΟΚ στο παραπάνω πρόβλημα.

Το θέμα δεν είναι, κατά τη γνώμη μου, μια μηχανιστική «δοσολογία» Κεντροδεξιάς και Κεντροαριστεράς σ� ένα σοσιαλιστικό κόμμα. Το αποτέλεσμα ή θα «μπατάρει» προς τα δεξιά, ή θα βγεί αριστεροφανής «σούπα».

Η πρόκληση �και το πρόβλημα- για τα κόμματα αυτά είναι να αρθρώσουν συγκροτημένο και τολμηρό εναλλακτικό όραμα για την κοινωνική Ευρώπη, την πραγματική σύγκλιση, για την ευημερία των πολιτών της Ενωμένης Ευρώπης και όχι για την ευημερία των αριθμών και των ισχυρών οικονομικών λόμπι. Ορισμένα από τα αδελφά μας κόμματα αλλοίωσαν υπέρμετρα το σοσιαλιστικό τους χαρακτήρα, αποδεχόμενα την παντοκρατορία της αγοράς σε νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση. Γι� αυτό και χάνουν την εμπιστοσύνη ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων που εκφράζονται και από το Κέντρο και από την Αριστερά.

Το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να μη διδαχθεί από τη σύγχρονη ευρωπαϊκή και ελληνική πραγματικότητα, αξιολογώντας τις όμως με βάση τις δικές του αξίες και τις αρχές του. Λόγου χάρη, η γενιά των εργαζόμενων-λάστιχο για 400 ή 700 ευρώ, που δουλεύει «ήλιο με ήλιο» χωρίς δικαιώματα και με την καθημερινή ανασφάλεια να γκρεμίζει τα όνειρα και τις ελπίδες της, απαιτεί διαφορετικές λογικές και απαντήσεις από ένα σοσιαλιστικό κόμμα όπως το ΠΑΣΟΚ. Περιμένει από εμάς να της δείξουμε τον άλλο δρόμο, το δρόμο και τις απαντήσεις της κεντροαριστεράς, που πρέπει να είναι ξεκάθαρα διακριτός από τις νεοφιλελεύθερες και τις πάσης φύσεως συντηρητικές επιλογές. Αυτό δεν το κάναμε μέχρι σήμερα.

6. Υπάρχουν περιθώρια συμμαχιών με την αριστερά ή το ΠΑΣΟΚ θα πορευτεί μόνο του τόσο στις εθνικές όσο και στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης;

Η οξύτητα και η ένταση των κοινωνικών προβλημάτων είναι σήμερα τέτοια που απαιτεί τη συνέργεια ευρύτερων δυνάμεων. Είμαστε ανοικτοί σε προγραμματικές συνεργασίες. Πιστεύω, όμως, πως οι σωστές συμμαχίες δεν επιβάλλονται από τα πάνω. Οικοδομούνται στη βάση και στα προβλήματα της καθημερινότητας, με πρώτιστο κριτήριο την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του λαού και του τόπου μας. Τέτοιες συνεργασίες επιδιώκουμε και στην Αυτοδιοίκηση και στα μαζικά κινήματα και στον αγροτικό χώρο. �Οσοι τις αρνούνται, μάλλον αισθάνονται ανασφαλείς για την ιδεολογική και την πολιτική τους επάρκεια.

7. Στις 11 Νοεμβρίου θα εκλέξετε πρόεδρο του κόμματος. Υπάρχει κίνδυνος να επικρατήσουν μετά τις εκλογές φυγόκεντρες δυνάμεις και να υπάρξει διάσπαση του κόμματος;

Δεν είναι η πρώτη φορά που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε δύσκολες στιγμές, σύνθετα προβλήματα και εσωκομματικές συγκρούσεις. Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι ένα εγκεφαλικό ή ένα επικοινωνιακό δημιούργημα. Εκφράζει γνήσιες λαϊκές και κοινωνικές δυνάμεις, που μέχρι το 1981 ήταν στο περιθώριο. Αυτές τις πλειοψηφικές κοινωνικές δυνάμεις, το ΠΑΣΟΚ τις έφερε στο προσκήνιο. Αυτές επέβαλαν την ενότητα στις κρίσιμες στιγμές του 1996. Αυτές θα επιβάλουν και σήμερα στην ηγεσία του το δρόμο της ενότητας και της νικηφόρας πολιτικής προοπτικής. Αυτές θα επιβάλουν και σε όλους εμάς την απαραίτητη ειλικρίνεια, συνεννόηση και ψυχραιμία ώστε να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων.

Δεν βλέπω, λοιπόν, το ενδεχόμενο διάσπασης. �Εχουμε υποχρέωση απέναντι στον κόσμο μας, απέναντι σε όλους τους δημοκρατικούς πολίτες «να τα βρούμε» σε πολιτική και δημιουργική βάση. Γι� αυτό είμαι πεπεισμένος ότι την επόμενη ημέρα των εκλογών όλοι μας, ανεξάρτητα από προσωπικές προτιμήσεις, θα στηρίξουμε τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ που θα αναδειχθεί από αυτές για να δώσει το στίγμα και να προωθήσει πολιτικές αντάξιες των αρχών και των αξιών μας.

8. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχοντας τη στήριξη 152 βουλευτών μπορεί να αντιμετωπίσει τα μεγάλα προβλήματα της Ελλάδας ή μήπως η χώρα θα ζήσει μια παρατεταμένη περίοδο ακυβερνησίας;

Η Ν.Δ κατέκτησε, στην πραγματικότητα, μια «Πύρρεια» νίκη. Σήμερα καλείται να αντιμετωπίσει τα μεγάλα προβλήματα της χώρας και των πολιτών, προβλήματα που οξύνθηκαν με τις πράξεις και τις παραλείψεις της, με μια οριακή πλειοψηφία και με το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας να την περιμένει «στη γωνία». Οι επιλογές της στο ασφαλιστικό, το φορολογικό, την οικονομική πολιτική και στα εθνικά θέματα, θα την οδηγήσουν σύντομα σε κοινωνικές συγκρούσεις που δεν θα αφήσουν αλώβητο το εσωτερικό της, στο μέτρο που οι βουλευτές της δεν λειτουργούν ξεκομμένα από την κοινωνία.

Παράλληλα, η οριακή πλειοψηφία την οδηγεί �και το είδαμε ήδη- σε «ακραίες συμμαχίες» ή παραχωρήσεις στον ΛΑ.Ο.Σ σε επιμέρους θέματα. �Ολα τα παραπάνω βάζουν σε σοβαρή δοκιμασία τη συνοχή και την αποτελεσματικότητα της Κυβέρνησης και, θα έλεγα, ολόκληρης της παράταξης της Ν.Δ.

9. Κύριε Κουσελά σε μια δύσκολη για το ΠΑΣΟΚ εκλογική αναμέτρηση είστε ο μοναδικός βουλευτής που εξέλεξε το κόμμα στη Μεσσηνία. Πόσο δύσκολο είναι το έργο σας; Ποιες προτεραιότητες έχετε θέσει για το επόμενο χρονικό διάστημα αναφορικά με τα θέματα του Νομού;

Ασφαλώς θα προτιμούσα οι θέσεις μας να είχαν μεγαλύτερη απήχηση και να εκλέγαμε περισσότερους Μεσσήνιους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ στο εθνικό Κοινοβούλιο. Με τα σημερινά δεδομένα, η δουλειά μου γίνεται πολύ πιο απαιτητική και δύσκολη. Πολλαπλασιάζονται οι ευθύνες μου να εκπροσωπήσω επάξια τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ και όλους τους πολίτες της Μεσσηνίας ασκώντας έλεγχο και υπεύθυνη αντιπολίτευση στην Κυβέρνηση, προτείνοντας και απαιτώντας λύσεις στα προβλήματα του τόπου μας. Είναι μια σημαντική πρόκληση, στην οποία θα προσπαθήσω να ανταποκριθώ με όλες μου τις δυνάμεις, με τη βοήθεια, ελπίζω, των φορέων και των δημοκρατικών συμπολιτών μας.

Οι εκκρεμότητες και τα προβλήματα του Νομού μας είναι πολλά και δεν θα ήθελα να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι υποτιμώ ή παραλείπω κανένα. Στην πρώτη, πάντως, γραμμή των προτεραιοτήτων μου για το επόμενο διάστημα βρίσκονται:

•  η ανασυγκρότηση των πυρόπληκτων περιοχών του Νομού μας με βιώσιμο σχέδιο, με τήρηση όλων των υποσχέσεων που δόθηκαν προεκλογικά, αλλά και με ουσιαστική αντιμετώπιση των μεσομακροπρόθεσμων επιπτώσεων για τις καλλιέργειες, το περιβάλλον και την ανάπτυξη του νομού μας,

•  η εξασφάλιση επαρκών πιστώσεων από τον Προϋπολογισμό και την Ε.Ε. για την προώθηση μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος και των φυσικών μας πόρων, καθώς και μέτρων πρόληψης και σωστής διαχείρισης φυσικών καταστροφών

•  η παρακολούθηση- κριτική παρέμβαση στο σχεδιασμό και στο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των μεγάλων οδικών αξόνων που ενδιαφέρουν τη Μεσσηνία, καθώς και των αναγκαίων έργων στο οδικό δίκτυο του Νομού μας

•  η γενικότερη αναβάθμιση των υποδομών και δικτύων μεταφοράς (σιδηρόδρομος, αεροπορικές � ακτοπλοϊκές συνδέσεις κλπ), ενόψει και του Δ� ΚΠΣ,

•  η βελτίωση της καθημερινότητας του πολίτη και των κοινωνικών υποδομών στο Νομό μας

•  η διαφάνεια και η έγκαιρη καταβολή επιδοτήσεων και αποζημιώσεων στους παραγωγούς της Μεσσηνίας, η προστασία τους από αισχροκέρδεια και μεσάζοντες, αλλά και η διασφάλιση της αναγκαίας υποστήριξης για διεθνώς αναγνωρίσιμα και ποιοτικά προϊόντα.

•  η δημιουργία κατάλληλων υποδομών γνώσης και βιώσιμων προοπτικών απασχόλησης στο Νομό μας, χωρίς να ενδώσουμε σε πειρασμούς άναρχης και βλαπτικής για το περιβάλλον ανάπτυξης

•  τέλος, θα επαναφέρω άμεσα με Ερωτήσεις μου στη Βουλή σημαντικά τοπικά θέματα, για τα οποία δεν έλαβα απάντηση από τους αρμόδιους Υπουργούς λόγω της προκήρυξης των εκλογών.