Εισήγηση του Δημήτρη Κουσελά για την Ιστορία και το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μάνης

Ο βουλευτής Μεσσηνίας του ΠΑΣΟΚ κ. Δημήτρης Κουσελάς αναφέρθηκε διεξοδικά στην ιστορία και στα προβλήματα του ιδιοκτησιακού της Μάνης, καθώς και στις κοινοβουλευτικές παρεμβάσεις που έχουν γίνει για το θέμα, ως εισηγητής στην Ημερίδα του Πολιτιστικού-Εξωραϊστικού Συλλόγου Γυναικών Μάνης, που έγινε την Κυριακή στο Πνευματικό Κέντρο της Καλαμάτας. Το πλήρες κείμενο της Εισήγησής του είναι το ακόλουθο: «Αγαπητές φίλες και φίλοι, με τιμά ιδιαίτερα η πρόσκλησή σας να μιλήσω για την ιστορία και για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της αδούλωτης Μάνης μας. Ο πατέρας μου, όπως ξέρετε, ήταν Μανιάτης. Γι αυτό νιώθω να με πνίγει το δίκιο όταν βλέπω τις μεθοδεύσεις και τις απόπειρες που έγιναν για να παραχαραχθεί η Ιστορία μας και να υφαρπαγεί η γη μας, μόλις βέβαια αυτή άρχισε να αποκτά αξία... Γιατί όταν η γη μας ερήμωνε επί δεκαετίες, από την αδιαφορία του Ελληνικού Κράτους, όταν οι συμπολίτες μας έφευγαν στα πέρατα της γης για να επιβιώσουν, κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για τη Μάνη, που τόσα προσέφερε στην απελευθέρωση της χώρας από τον Τουρκικό ζυγό.

Κάποιοι ανιστόρητοι κυβερνώντες επιμένουν σκόπιμα να «ξεχνούν» πως η λέξη Μάνη από την εποχή της Φραγκοκρατίας είχε κιόλας γίνει συνώνυμη του αδούλωτου, του απάτητου τόπου. Οι Τούρκοι βρήκαν τη Μάνη ήδη ελεύθερη, ένοπλη και αποφασισμένη να προβάλλει και εναντίον τους την ίδια πεισματική αντίσταση που είχε αντιτάξει και κατά των Ενετών και των όποιων άλλων επίδοξων κατακτητών της. Οι Μανιάτες πολέμησαν με κάθε τρόπο τους Τούρκους και η Μάνη ποτέ δεν πατήθηκε, ούτε υποτάχτηκε σ αυτούς. Ούτε καν τον ετήσιο φόρο, τα 4.000 γρόσια, σε αντάλλαγμα της αυτονομίας της υπό Ελληνα ηγεμόνα-μπέη, δεν πλήρωσε ποτέ στους Τούρκους. Αντίθετα, η μαχητικότητα των Μανιατών και το απρόσβλητο της Μάνης την έκαναν καταφύγιο αγωνιστών και κατατρεγμένων από τις τουρκοκρατούμενες περιοχές. Είναι ιστορικά βεβαιωμένο πως οι Μανιάτες βρίσκονταν σε συνεχή πόλεμο κατά των Τούρκων, ορισμένες φορές βοηθούμενοι από Ενετούς, Βενετούς ή Ρώσους. Μάλιστα το 1770 υπογράφτηκε στη Μονή Δεκούλου, κοντά στο Οίτυλο, η συμφωνία για την αποτυχημένη επανάσταση των Ελλήνων, τα «Ορλοφικά».

 Ποιός δεν γνωρίζει την ανεκτίμητη προσφορά της Μάνης στον απελευθερωτικό αγώνα; Η Φιλική Εταιρεία τη θεωρούσε ως την πιο ασφαλή αφετηρία για τον ξεσηκωμό - και τα γεγονότα δεν τη διέψευσαν : η Επανάσταση του 1821 ξεκίνησε από την εκκλησία των Ταξιαρχών, στις 17 Μαρτίου του 1821. Ο Πετρόμπεης με τους Μανιάτες συνάντησαν στη Καρδαμύλη τις δυνάμεις των Τρουπάκηδων και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Μαζί με άλλους καπεταναίους βάδισαν προς τη Καλαμάτα και την απελευθέρωσαν. Ιστορική είναι και η μάχη της Βέργας, όπου ο Ιμπραήμ εισπράττει ένα νέο και ηχηρό «Μολών Λαβέ» από τους Μανιάτες, χάνοντας τα 2/3 του στρατού του, ενώ τον κατατροπώνουν και οι γυναίκες του Δυρού, που με δρεπάνια και ξύλα πετούν το στρατό του στη θάλασσα, ματαιώνοντας την προσπάθειά του για απόβαση. Ποιός, λοιπόν, μπορεί να πει ότι «παρέλαβε γη των Οθωμανών», ότι την κληρονόμησε το Δημόσιο, ως δήθεν διάδοχος μιας δήθεν οθωμανικής κυριαρχίας, σε μια περιοχή που αποδεδειγμένα τέτοια κυριαρχία, πόσο μάλλον τούρκικη ιδιοκτησία, ποτέ δεν υπήρξε ; Ποιός τολμά να το υποστηρίξει αυτό, δίχως να προσβάλει βάναυσα την Ιστορία, την τιμή και τα δικαιώματα των συμπολιτών μας;

Αγαπητές φίλες και φίλοι, γνωρίζετε τις αλλεπάλληλες ενέργειές μου να φέρω στη Βουλή και να ζητήσω εξηγήσεις για την απαράδεκτη αντιμετώπιση του ιδιοκτησιακού της Μάνης και της ίδιας της ιστορικής αλήθειας από την Κυβέρνηση. Εχω, μαζί με άλλους συναδέλφους μου βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, επανειλημμένα ζητήσει, με Αναφορές και Ερωτήσεις μας στη Βουλή, εξηγήσεις και ρυθμίσεις για να αποκατασταθεί αυτή η απαράδεκτη αδικία σε βάρος της Μάνης. Να λυθεί, επιτέλους, η αμφισβήτηση στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της, που δημιουργήθηκε με τη μη ένταξή της στις εξαιρέσεις του τεκμηρίου κυριότητας υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου (άρθρο 62 του Δασικού Κώδικα -Ν.998/79), όπως αντίθετα έγινε για τις Κυκλάδες, τα νησιά του Ιονίου, τα Δωδεκάνησα και την Κρήτη.

 Να σταματήσει η ανασφάλεια και η απίστευτη ταλαιπωρία των συμπολιτών μας απέναντι στις ανυπόστατες διεκδικήσεις του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο, μετά τη ρύθμιση του 1979 και ιδίως μετά το 1991, όσο ανέβαινε η αξία της γης στην περιοχή, ζητούσε από τους συμπολίτες μας να αποδείξουν το αυτονόητο. Να αποδείξουν, δηλαδή, πως οι περιουσίες που κατείχαν, με λόγο ή ακόμα και με τίτλους, ήταν και είναι δικές τους, εφόσον οι ίδιοι και όχι οι Οθωμανοί είχαν κυριαρχία στη γη τους και το μετέπειτα Ελληνικό Κράτος δεν βρήκε “οθωμανικά ακίνητα” στη Μάνη, που να μπορούν με οποιονδήποτε τρόπο να θεωρηθούν ως «συνέχεια της κρατικής ιδιοκτησίας».

 Κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής της 2-9-2008 του σ.ν. του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης «Ρυθμίσεις θεμάτων κτηνοτροφίας και άλλες διατάξεις», είχα καταθέσει, μαζί με τους συναδέλφους μου βουλευτές του ΠΑΣΟΚ Μ. Καρχιμάκη, Λ. Γρηγοράκο και Γρ. Νιώτη, συγκεκριμένη τροπολογία που διασφάλιζε θεσμική και οριστική λύση στα σοβαρά ιδιοκτησιακά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Μανιάτες συμπολίτες μας.

Υποστήριξα με θέρμη αυτή μας την τροπολογία, προειδοποιώντας την Κυβέρνηση πως την αδιαφορία, την κωλυσιεργία, αν όχι την εκ του πονηρού και σκόπιμα αρνητική της στάση απέναντι στο θέμα θα την πληρώσει ακριβά, γιατί εμείς οι Μανιάτες το κρατάμε …μανιάτικο και ξέρουμε καλύτερα από κάθε άλλον να αγωνιζόμαστε για το δίκιο μας! Είπα, για ακόμα μια φορά, πως η μη ένταξη και της Μάνης στις εξαιρέσεις του Ν. 998/79, οι οποίες εύλογα προβλέπονται για άλλες περιοχές της χώρας, είναι αβάσιμη και εκ του πονηρού, αφού είναι ιστορικά αδιαμφισβήτητο γεγονός πως ο τόπος μας ουδέποτε ενσωματώθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αντίθετα, η Μάνη διατήρησε την ανεξαρτησία της ως αυτοδιοικούμενη ηγεμονία, στην οποία δεν ίσχυαν οι οθωμανικοί νόμοι και δεν υπήρχαν περιουσίες που να ανήκουν σε Τούρκους υπηκόους ή στο Οθωμανικό Δημόσιο.

 Κάτι που το είχε αποδεχθεί η Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών, η οποία είχε μάλιστα προτείνει από τις 14/4/2006 με έγγραφό της στη Γενική Γραμματεία Δασών, τη δημιουργία κατάλληλου νομικού πλαισίου για να αντιμετωπισθεί το ζήτημα. Το ίδιο και οι νομικές υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Δασών, που από τις 18/10/2006 μας απάντησαν ότι είχαν ήδη προτείνει την υπαγωγή της Μάνης στις εξαιρέσεις του άρθρου 62 του Ν. 998/1979, ενώ και το Υπουργείο Δικαιοσύνης υποσχόταν λύση, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και Εξωτερικών.

Δυστυχώς, ο παριστάμενος στη συζήτηση της τροπολογίας μας το Σεπτέμβρη του 2008 πρώην Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης δεν ανέλαβε καμία δέσμευση για την επίλυση του ιδιοκτησιακού, ούτε υιοθέτησε την τροπολογία που για το σκοπό αυτό καταθέσαμε, τροπολογία η οποία στηρίχθηκε και από τα άλλα κόμματα της Αντιπολίτευσης, πλην του ΚΚΕ. Πίσω από αυτή την απόρριψη, όπως γνωρίζετε, υπάρχει πολύ παρασκήνιο, που εμπλέκει άσχημα τις πολιτικές ηγεσίες των Υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Εξωτερικών.

Η απελθούσα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης δεν έλαβε υπ όψη ούτε καν τις νομικές υπηρεσίες του Υπουργείου της, που 3 φορές της κοινοποίησαν νομοθετική ρύθμιση για την επίλυση του ιδιοκτησιακού προβλήματος της Μάνης. Αντίθετα, μεθόδευσε μια απαράδεκτη ιστορική παραχάραξη, με την απόπειρά της να εκμαιεύσει «ιστορική γνωμάτευση» από την Προϊσταμένη του Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του Υπουργείου Εξωτερικών κα Τομαή, που να «τεκμηριώνει» πως η Μάνη κατακτήθηκε από τους Τούρκους, επομένως τα εδάφη της ανήκουν πλέον στο Δημόσιο και όχι στους Μανιάτες!

Ομως και η απαράδεκτη αυτή απόπειρα έπεσε στο κενό, μετά την έγγραφη διάψευση της κας Τομαή, από την οποία σαφώς προκύπτει ότι η ιστορική της ερμηνεία σκόπιμα διαστρεβλώθηκε από την τότε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Δηλώνει μάλιστα πως «διενεργήσαμε έρευνα στους παρ ημιν φακέλους της Ελληνικής Επαναστάσεως, αλλ ουδέν συναφές ευρέθη που να ενισχύει την ούτως ή άλλως τεκμηριωμένη ιστορική γνώση ότι τη Μάνη δεν κατέλαβαν οι Οθωμανοί» .Παρά το νέο ρεζιλίκι των αρμοδίων με πολυάριθμα δημοσιεύματα στον Τύπο και παρά το υποτιθέμενο «ενδιαφέρον» του κ. Καραμανλή, που φέρεται να ζήτησε εξηγήσεις για τη μεθόδευση σε βάρος της Μάνης και των Μανιατών, η εκκρεμότητα στο ιδιοκτησιακό εξακολουθεί να τραβάει σε μάκρος. Οι συμπολίτες μας, όμως, έχουν εμπλακεί σε ατέρμονες και δαπανηρές δικαστικές διαμάχες για να βρουν το δίκιο τους και να προασπίσουν τις περιουσίες τους, που κάποιοι, προφανώς, τις επιβουλεύονται ως «φιλέτα».

Αντί οι «αρμόδιοι» της Κυβέρνησης να προασπίσουν τα συμφέροντα του Δημοσίου απέναντι στον Εφραιμ και στους ομοίους του, τα βάζουν με τους Μανιάτες. Κακό του κεφαλιού τους! Μπορεί να τα βάλει κανείς με το Μανιάτικο φρόνημα, με το Μανιάτικο πείσμα; Ξεχάσανε, φαίνεται, τα γραφόμενα του Παλαμά

«Να οι Μανιάτες! - Κι είναι όπως οι βράχοι τους και σουβλεροί και ολόρθοι, -και ολόγυμνοι, και απάτητοι και ξεμοναχιασμένοι -τα Κακοβούνια, ο Ματαπάς, κουρσάροι για κουρσάρους.»

Είμαστε έτοιμοι να επανέλθουμε στο θέμα. Υπάρχει ήδη τροπολογία που έχει υπογραφεί από βουλευτές που καλύπτουν ένα ευρύ πολιτικό φάσμα. Έχουν ωριμάσει πλέον οι συνθήκες :

- να αποκατασταθεί η αδικία σε βάρος της Μάνης,

- να αποδοθούν ευθύνες σε όσους (υπηρεσιακούς και μη) παράγοντες παρεμποδίζουν τη ρύθμιση του ιδιοκτησιακού της υπηρετώντας αλλότρια συμφέροντα

- να κατατεθεί άμεσα νομοθετική ρύθμιση ώστε να ενταχθεί και η Μάνη στις εξαιρέσεις του άρθρου 62 του Δασικού Κώδικα -Ν.998/79, όπως έγινε για τις Κυκλάδες, τα Ιόνια, τα Δωδεκάνησα και την Κρήτη

- να πάψει κάθε ενέργεια αμφισβήτησης από το Δημόσιο σε βάρος των συμπολιτών μας

Πιέζουμε και δεν θα πάψουμε να πιέζουμε για δίκαιη και οριστική λύση. Μαζί με όλες και όλους εσάς, μαζί με τους φορείς της Μάνης, δεν θα το βάλουμε κάτω μέχρι να πετύχουμε τη λύση που δικαιούμαστε»