ΟΜΙΛΙΑ  ΤΟΥ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΚΟΥΣΕΛΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ, ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ, ΤΟΥ Σ.Ν. ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ  «ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΦΟΡΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ & ΓΟΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΏΝ – ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΠΡΩΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ – ΕΝΙΑΙΟ ΤΕΛΟΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ – ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ»

 Αθήνα , 09-01-2008

Για να ελαφρύνω την συζήτηση και να είμαι σύμφωνος με το πνεύμα των ημερών, φαίνεται ότι ούτε η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος ήταν αποτελεσματική για την Κυβέρνηση ώστε να της δώσει νέες ιδέες. Δεν εξηγείται διαφορετικά το ότι επιχειρεί και σήμερα, με το νομοσχέδιο το οποίο συζητάμε, να «βαφτίσει το κρέας ψάρι».

Η Κυβέρνηση προσπαθεί να παρουσιάσει και αυτό το νομοσχέδιο σαν μια ακόμα μεταρρύθμιση απλοποίησης, όπως λέει, του φορολογικού συστήματος. Στην πραγματικότητα, όμως, δεν καταργείται κανένας φόρος χωρίς να αντικατασταθεί από κάποιον άλλο!

Κύριοι της Κυβέρνησης αυτό που ονομάζετε διεύρυνση της φορολογικής βάσης, δεν είναι διεύρυνση της φορολογικής βάσης της μη μισθωτής εργασίας, όπως άλλωστε θα ήταν το ζητούμενο, αλλά είναι διεύρυνση της φορολογικής βάσης στην κατεύθυνση αυτών που ήδη πληρώνουν και σηκώνουν αρκετά και μεγάλα φορολογικά βάρη. Δεν ενοποιούνται οι πολυάριθμοι φόροι και τα τέλη που ισχύουν για τα ακίνητα. Ο Εισηγητής μας, ο κ. Λοβέρδος, ανέφερε το παράδειγμα 40 φόρων που επιβαρύνουν ήδη την ακίνητη περιουσία. Ποιοι είναι οι φόροι που πραγματικά μειώνονται; Στην πράξη, μειώνεται η φορολογική επιβάρυνση της ακίνητης περιουσίας ή αυξάνεται; Οι φορείς που ακούσαμε το πρωί, μας είπαν ότι επιβαρύνεται.

Δεύτερον, παρουσιάζεται ότι το σχέδιο νόμου ενισχύει δήθεν τη φορολογική δικαιοσύνη με τη μετατόπιση του συστήματος φορολόγησης από τη φορολογία στη μεταβίβαση του ακινήτου στην φορολογία στην κατοχή του ακινήτου.

Βέβαια, υπάρχει και το «καρότο» της απαλλαγής της αγοράς πρώτης κατοικίας, για ακίνητα μέχρι 200 τ.μ., ένα «δώρο -άδωρο» για την πλειοψηφία των μικρομεσαίων κατόχων ακινήτων, γιατί ήδη υπάρχει ένα αφορολόγητο όριο, το οποίο εμείς τουλάχιστον προτείναμε, δια του εισηγητή μας, να διπλασιαστεί. Και αν θέλατε να αντιμετωπίσετε αυτό το ζήτημα, θα μπορούσε να διπλασιαστεί. Όμως, αυτό που η Κυβερνηση προτείνει είναι ένα ουσιαστικό δώρο για τους έχοντες και τους κατέχοντες.

Θέλω να προσθέσω ότι ο φόρος κατοχής ακινήτων «περιμένει στη γωνία» τη μεγάλη πλειοψηφία των συμπολιτών μας. Είναι προφανές, λοιπόν, ότι η Κυβέρνηση επιχειρεί να παρουσιάσει αυτές τις αλλαγές, που είναι άδικες, αλλά και τυφλά εισπρακτικές, ως «μείζονες μεταρρυθμίσεις».

Όμως, καμιά από αυτές τις αλλαγές δεν απηχεί μια σύγχρονη και δίκαιη φορολογική λογική. Ίσα - ίσα, συμβαίνει το αντίθετο. Για παράδειγμα, ο «νεωτερισμός» του φόρου κατοχής έγκειται ακριβώς στη στροφή της φορολογίας κατοχής από τη μεγάλη στη μικρή και μεσαία ιδιοκτησία, φορολογώντας με τον ίδιο συντελεστή και τις δύο. Η λογική της φορολογίας αυτής, που δεν αφορά στο εισόδημα, αλλά στην κατοχή του ακινήτου, στηρίζεται στο Θατσερικό σύστημα του κεφαλικού φόρου, στο poll tax, δηλαδή ίση κατά κεφαλή φορολόγηση της ιδιοκτησίας, ανεξάρτητα από το εισόδημα του ιδιοκτήτη. Έτσι, καταργεί τον προοδευτικό, ανάλογα με το εισόδημα, χαρακτήρα της φορολογίας.

Ο δεύτερος «νεωτερισμός» αφορά στην κατάργηση του φόρου κληρονομιάς, που ήταν ένας από τους πρώτους φόρους που επιβλήθηκαν με την κατάργηση της φεουδαρχίας, ως στοιχείο προοδευτικής φορολογίας, υπέρ των ανερχόμενων μεσαίων τάξεων, των εμπόρων και των βιοτεχνών εκείνης της περιόδου και κατά των μεγαλοκτημόνων. Δηλαδή, όπως είχαμε επισημάνει και στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού, με αυτές τις επιλογές της Κυβέρνησης, επιχειρείται ουσιαστικά στροφή σε φόρους που ίσχυαν πριν από τον 17° αιώνα, όπως είναι ο φόρος κατοχής, καταργώντας την προοδευτική φορολογία, που επικράτησε μετά το 18° αιώνα στην Ευρώπη. Γυρίζουμε ολοταχώς προς τα πίσω !

Με το ενιαίο τέλος ακινήτων η Κυβέρνηση καταλύει κάθε έννοια προοδευτικής φορολόγησης, επιβάλλοντας σε μεγαλο-ιδιοκτήτες και μικρο-ιδιοκτήτες φορολογία με τον ίδιο ακριβώς συντελεστή. Ιδίως η αντικατάσταση του φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας από το δήθεν ενιαίο τέλος ακίνητης περιουσίας είναι πραγματικό δώρο για τους έχοντες και κατέχοντες.

Νομίζω ότι ακούστηκε ήδη πως το 2007 - άλλωστε αναφέρεται και στα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους - 40.000 έχοντες πλήρωσαν το μεγαλύτερο μέρος από τα 240 εκατ. ευρώ, ενώ, για το 2008, όχι 240 εκατ., αλλά 900 εκατ. θα πληρώσουν 2 εκατ. μικρομεσαίων συμπολιτών μας. Υπολογίζεται ότι οι μεγάλοι ιδιοκτήτες, πέρα από τα 240 εκατ., θα γλιτώσουν άλλα 115 εκατ. από τις αλλαγές στο φόρο κληρονομιάς. Κατόπιν τούτου, νομίζω ότι είναι εμφανές ποιοι κυρίως ωφελούνται και ποιοι θα πληρώσουν τα επιπλέον 890 εκατομμύρια ευρώ!

Θέλετε να αναφερθούμε σε συγκεκριμένα παραδείγματα; Κάποιος που έχει σήμερα πρώτη κατοικία, με  αντικειμενική αξία 150.000 ευρώ και μια δεύτερη κατοικία, π.χ. εξοχική, αξίας 120.000 ευρώ, με το νέο καθεστώς θα πληρώνει 120 ευρώ το χρόνο, ενώ μέχρι σήμερα δεν πλήρωνε τίποτα. Στον αντίποδα, κάποιος που έχει ακίνητα, πλην πρώτης κατοικίας, αξίας 500.000 ευρώ, με το φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας θα πλήρωνε 1.000 ευρώ, ενώ τώρα θα πληρώσει 500 ευρώ, δηλαδή τα μισά. Αν η περιουσία του έχει αντικειμενική αξία 600.000 ευρώ, θα πληρώσει 600 ευρώ, αντί 1.600 ευρώ. Αν η περιουσία του έχει αξία 700.000 ευρώ, θα πληρώσει 700 ευρώ, αντί 2.200 ευρώ. Αν έχει αντικειμενική αξία 800.000 ευρώ, θα πληρώσει 800 ευρώ, αντί για 2.900 ευρώ. Όσο μεγαλώνει η αξία της περιουσίας, τόσο αυξάνεται και το όφελος για τους 40.000 μεγαλο-ιδιοκτήτες, που μέχρι πρότινος υπάγονταν στο φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας.

Κυρίες και κύριο συνάδελφοι, το ενιαίο τέλος ακίνητης περιουσίας κάθε άλλο παρά ενιαίο είναι, καθώς, επί της ουσίας, αντικαθιστά μόνο το φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας και στην πράξη ισοδυναμεί όχι με άμεση φορολογία, όπως είπε κάποιος συνάδελφος πριν, αλλά με κεφαλικό φόρο.

Θα πληρώνουν όλοι, ανεξάρτητα από το μέγεθος της ακίνητης περιουσίας, για κάθε ακίνητο, από αποθήκη και κοτέτσι, μέχρι οικόπεδο και βίλα. Ευτυχώς, κύριε Υπουργέ, εξαιρέθηκαν τα αγροτεμάχια, γιατί θα γινόταν πραγματική επανάσταση, το είπα και πριν.

Άλλωστε και οι παράγοντες της αγοράς αναφέρουν ότι στην ουσία πρόκειται για υπερφορολόγηση της κατοχής ακίνητης περιουσίας, ενώ γνωρίζουμε πολύ καλά πως η Κυβέρνηση προεκλογικά είχε δεσμευτεί να μειώσει τους φόρους στην περιουσία, ενώ τώρα τους αυξάνει. Πέρα από αυτό, μια σημαντική επίπτωση του φόρου κατοχής θα είναι ότι πολλοί ιδιοκτήτες, ιδίως όσοι διαθέτουν πέραν του ενός ακινήτου, θα μετακυλίσουν αυτό το φόρο στους ενοικιαστές κατοικιών, καταστημάτων ή γραφείων.

Το ίδιο θα κάνουν και οι επιχειρήσεις για το φόρο που αντίστοιχα επιβάλλεται στην ακίνητη περιουσία τους. Θα την πληρώσουν πρώτοι οι καταναλωτές των προϊόντων και των υπηρεσιών. Εδώ τίθεται ένα πολύ μεγάλο ερώτημα: Αλήθεια, η Κυβέρνηση πώς θα το αποτρέψει αυτό, δηλαδή πώς θα αποτρέψει τη μετακύλιση αυτής της φορολογίας στους καταναλωτές ή στους ενοικιαστές;

Σε ό,τι αφορά στους φόρους στα καύσιμα, η ενοποίηση των ειδικών φόρων είναι ένα μεγάλο εισπρακτικό στοίχημα για την Κυβέρνηση, από την έκβαση του οποίου πιστεύω ότι θα εξαρτηθούν πολλά σχετικά με την υλοποίηση του Προϋπολογισμού του 2008.

Ωστόσο, αυτό το εγχείρημα έχει τον κίνδυνο να οδηγήσει και σε αδιέξοδα, αλλά και σε ένα νέο «γραφειοκρατικό αλαλούμ». Μιλάω για αδιέξοδα, γιατί, αυτή τη στιγμή, καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν εφαρμόζει αυτό το σύστημα που επιχειρείτε. Στην Ιταλία εφαρμόστηκε για ένα μικρό χρονικό διάστημα και το Ιταλικό Κράτος αναγκάστηκε να επιστρέψει φόρους, δηλαδή πλήρωσε περισσότερα για επιστροφές φόρων από τα έσοδα που είχε από το σύστημα το οποίο δοκίμασε να εφαρμόσει. Φανταστείτε τι θα γίνει στην Ελλάδα, όταν έχουμε 7.000, περίπου, πρατήρια βενζίνης και απροσδιόριστο αριθμό μεταπωλητών πετρελαίου. Γιατί δεν είναι μόνο τα πρατήρια βενζίνης. Ποιος θα ελέγξει όλους αυτούς; Πώς θα ελεγχθούν οι καταναλωτές για το τι πετρέλαιο θα καταναλώσουν; Εμένα ποιος θα με ελέγξει αν καταναλώνω μισό τόνο ή ενάμιση τόνο ή τρεις τόνους; Δεν καταλαβαίνετε ότι μέσα από αυτή τη διαδικασία θα υπάρξει σωρεία έκδοσης εικονικών τιμολογίων;

Προσωπικά, αυτό που θα έκανα, θα ήταν να εξετάσω τη δυνατότητα που δίνει σε κάθε εθνική κυβέρνηση του κοινοτικό δίκαιο, να δίνει η κάθε χώρα πετρέλαιο με μειωμένο φόρο, ως πετρέλαιο παραγωγής για την παραγωγή προϊόντων ή ως καύσιμο για την παραγωγή προϊόντων. Δηλαδή μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες χρησιμοποιούν τέτοιο πετρέλαιο, για τους φούρνους, για τα λατομεία, για τα ξενοδοχεία, για τα νοσοκομεία, για τη γεωργία και την παραγωγή ενέργειας κ.λπ., με πολύ μειωμένο φόρο. Έτσι, η επικέντρωση των ελέγχων θα ήταν μόνο στο ακριβό πετρέλαιο, το οποίο θα ήταν το πετρέλαιο κινητήρων σε οχήματα όχι  σταθερής θέσης, μόνο για αυτήν την κατηγορία. Και αυτό, κατά τη γνώμη μου, θα είχε οπωσδήποτε κινδύνους, αλλά θα ήταν πιο εύκολο να ελεγχθεί και να αντιμετωπισθεί αυτή η φοροδιαφυγή, παρά μέσα από την επιχειρούμενη νέα κατάσταση.

Βέβαια, μια άλλη μεγάλη «πληγή» είναι το ναυτιλιακό πετρέλαιο, το οποίο μένει προς το παρόν «στο απυρόβλητο».

Τέλος, υπάρχει το μεγάλο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσετε με την αλλαγή που θα γίνει στους αγρότες. Ήδη, το πρωί, η ΠΑΣΕΓΕΣ σας ανέφερε ότι υπάρχει μια μεγάλη διαφορά στον τρόπο υπολογισμού του όγκου κατανάλωσης στον αγροτικό τομέα. Η ΠΑΣΕΓΕΣ - πολύ συντηρητικά, κατά τη γνώμη μου - ανεβάζει σε 680.000 χιλιόλιτρα το πετρέλαιο αυτό. Οι εκτιμήσεις από τελωνειακούς κύκλους το φτάνουν στο 1 εκατ., ενώ η Κυβέρνηση μιλάει για 380.000 χιλιόλιτρα.